Οι Κοέν μάζεψαν όλο το σύγχρονο Χόλιγουντ για να αποτίσουν φόρο τιμής στο... κλασικό Χόλιγουντ. Καταθέτουμε την spoiler-free άποψή μας για την ταινία.

Οι κωμωδίες των αδερφών Κοέν είναι μια κατηγορία ταινιών από μόνες τους και διαφέρουν ακόμη και από τις υπόλοιπες ταινίες των ίδιων. Είναι μεν κωμωδίες, αλλά όχι με τον πιο ευθύ και σαφή τρόπο. Έχουν μέσα κάποιες στιγμές εύκολου χιούμορ, αλλά κατά βάση θέλουν να τονίσουν την ανθρώπινη ηλιθιότητα με διακριτικότητα και εξυπνάδα. Δηλαδή προφανώς και οι πρωταγωνιστές τους είναι καρικατούρες, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με το χοντροκομμένο είδος κωμωδίας και απαιτείται η προσοχή σου στους διαλόγους αν θες να καταλάβεις πού βρίσκεται το αστείο.

Η νέα κωμωδία στον κατάλογο των Ίθαν και Τζόελ Κοέν είναι το «Χαίρε, Καίσαρ!», το οποίο υπήρχε σαν ιδέα ήδη από το 2004 και αρχικά αναμενόταν να λαμβάνει χώρα τη δεκαετία του 1920, ακολουθώντας μια ομάδα ηθοποιών που παίζουν σε ένα φιλμ σχετικά με την αρχαία Ρώμη. Το 2013 η ιδέα επανήλθε, μόνο που αυτή τη φορά βρισκόμαστε στο 1951. Πρωταγωνιστής είναι ο Έντι Μάνιξ, αληθινό πρόσωπο που λειτουργούσε ως «fixer», δηλαδή ως ο άνθρωπος που «καθάριζε» τα σκάνδαλα των μεγάλων σταρς της εποχής. Εδώ τον βλέπουμε ως επικεφαλής της παραγωγής στο στούντιο της Capitol Pictures, καθώς εξερευνά την υπόθεση απαγωγής του πρωταγωνιστή της περιπέτειας εποχής «Χαίρε, Καίσαρ!».

Σε ένα πρώτο στάδιο βλέπουμε τα τελευταία χρόνια της «χρυσής» εποχής του Χόλιγουντ και η αναβίωση της εποχής είναι το μεγάλου ατού του φιλμ. Το καστ που έχουν μαζέψει οι Κοέν είναι εντυπωσιακό (πολλοί γνωστοί ηθοποιοί περνούν από την οθόνη για μια μόνο εμφάνιση) και τα σκηνικά διακατέχονται από μια λεπτομερή μεγαλοπρέπεια. Πρόκειται για έναν εντυπωσιακό όσο και συγκινητικό φόρο τιμής σε μια εποχή που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί, χωρίς παρόλα αυτά η νοσταλγία να οδηγεί σε ωραιοποίηση. Είναι μια πολύ όμορφη περίοδος του Χόλιγουντ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν είχε τα ψεγάδια της.

Μιλάμε για μια εποχή που δεν υπήρχε ίντερνετ και η τηλεόραση έκανε τα πρώτα της βήματα. Για αυτό το λόγο η μόνη επαφή του κοινού με τους ηθοποιούς ήταν μέσα από τις ταινίες. Κάπως έτσι, οι φιγούρες τους γιγαντώνονταν και δεν ήταν πια κοινοί θνητοί, αλλά ημίθεοι βγαλμένοι από μια διαφορετική πραγματικότητα. Απλά δε γίνεται αυτοί να ζούσαν την ίδια ρουτίνα με όλους τους υπόλοιπους. Τιμούσαν πιστά το όραμα μιας μεγάλης Αμερικής μέσα από το Χόλιγουντ που αντιμετωπιζόταν σαν τον Όλυμπο στο δωδεκάθεο. Στο «Χαίρε, Καίσαρ!» αυτή η αντιμετώπιση καταρρίπτεται σαν πύργο με τραπουλόχαρτα, με το γνωστό λατρεμένα σαρκαστικό στυλ των Κοέν. Βλέπουμε πόσο μεγάλη είναι η διαφορά των ηθοποιών μπροστά και πίσω από την κάμερα. Η λάμψη τους σβήνει όταν βγαίνουν έξω από τα σκηνικά και τότε είναι απλοί καθημερινοί τύποι με μικρά καθημερινά πάθη. Μπορεί να μην ξέρουν πώς να αρθρώσουν μια απλή πρόταση, αλλά δεν έχει σημασία γιατί ο κόσμος βλέπει αυτό που θέλει και σχηματίζει την εικόνα που θέλει να έχει.

Στην ταινία βλέπουμε λοιπόν τον Τζος Μπρόλιν στο ρόλο του Μάνιξ και γύρω του συναντάμε τον Τζορτζ Κλούνεϊ σε μια φιγούρα αλά Κερκ Ντάγκλας, τον Άλντεν Έρενραϊχ σε μια απολαυστική καρικατούρα (;) του Κέρμπι Γκραντ, την Σκάρλετ Γιόχανσον ως άλλη Έσθερ Γουίλιαμς και την Τίλντα Σουίντον ως τη λιβελογράφο Χέντα Χόπερ. Για το τέλος κρατήσαμε το καλύτερο, με τον Τσάνινγκ Τέιτουμ να αποδεικνύει πως είναι ο πιο φορμαρισμένος ηθοποιός του Χόλιγουντ, δανείζοντας τη λάμψη του σε ένα χαρακτήρα εμπνευσμένο από τον Τζιν Κέλι.

Είναι πράγματι σπάνιο να βλέπεις ταινίες από δημιουργούς που αγαπούν και κατανοούν το σινεμά τόσο καλά όπως οι Κοέν. Θα έρθεις στο «Χαίρε, Καίσαρ!» για το φοβερό και τρομερό καστ, αλλά θα μείνεις για την καλύτερη αναπαράσταση του κλασικού Χόλιγουντ που έχουμε δει εδώ και αρκετά χρόνια. Δε γίνεται με οσκαρικά στάνταρ, αφού υπάρχει ψυχή και ουσία σε αυτή την αναβίωση και δεν είναι μια ακόμη κούφια λαμπερή επιφάνεια. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, η ταινία θα καταξιωθεί (και είμαστε βέβαιοι για αυτό) ως ένα αριστούργημα του μοντέρνου αμερικανικού σινεμά, από αυτά που σπάνια βλέπουμε με τέτοια τόλμη στις μέρες μας.

Η ταινία «Χαίρε, Καίσαρ!» θα βγει στις αίθουσες στις 18 Φεβρουαρίου, από την UIP.

Γιάννης Μόσχος

[email protected]