Η υψηλότερη κορυφή του κόσμου –ή μήπως όχι;- το Έβερεστ, έχει δημιουργήσει ένα θρύλο γύρω από το όνομά της και όχι άδικα. Και ο αριθμός εκείνων που επιχειρούν να την «κατακτήσουν», παρά τις πολλές δυσκολίες, αυξάνεται διαρκώς.

Σε υψόμετρο 8.848 μέτρων, το υψηλότερο σημείο της Γης πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι το βουνό Έβερεστ, στην οροσειρά των Ιμαλαΐων, μεταξύ Νεπάλ και Θιβέτ, στην Ασία. Σε αυτό το ύψος ο αέρας είναι αραιός και η έλλειψη οξυγόνου, οι δυνατοί άνεμοι και οι εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες εμποδίζουν την ανάπτυξη χλωρίδας ή πανίδας στις ανώτερες πλαγιές.

Το βουνό ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Sir George Everest, διευθυντή ενός τμήματος της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας, που έλαβε χώρα όταν η Ινδία ήταν ακόμα Βρετανική Αποικία. Ένα απόγευμα του 1852 στο Dehra Dun της αυτοκρατορικής Ινδίας, ο υπάλληλος-υπολογιστής (αυτή ήταν τότε η επίσημη ονομασία των υπαλλήλων που έκαναν υπολογισμούς) Hennessey μπήκε στο γραφείο του προϊσταμένου του ανακράζοντας: «Κύριε, ανακάλυψα το ψηλότερο βουνό του κόσμου». Ο προϊστάμενός του, Sir Andrew Waugh, ενθουσιασμένος έδωσε το όνομα του διευθυντή-προκατόχου του, στο ψηλότερο βουνό της Γης. Το τοπικό του όνομα είναι Chomolungma που σημαίνει «Θεά Μητέρα της Γης».

Το Έβερεστ προσελκύει πολλούς ορειβάτες, έμπειρους, είτε άλλους που είναι πρόθυμοι να προσλάβουν επαγγελματίες οδηγούς. Αν και δεν παρουσιάζει σημαντικές τεχνικές προκλήσεις αναρρίχησης στην κλασική διαδρομή, εγκυμονεί κινδύνους, όπως η ασθένεια του υψομέτρου, οι καιρικές συνθήκες και οι ισχυροί άνεμοι.

Υπάρχουν δύο βασικές αναρριχητικές διαδρομές: η νοτιοανατολική κορυφογραμμή από το Νεπάλ και η βόρεια κορυφογραμμή από το Θιβέτ, καθώς και πολλές άλλες λιγότερο συχνές διαδρομές. Από τις δύο κυρίως διαδρομές, η νοτιοανατολική κορυφογραμμή είναι τεχνικά εύκολη και εκείνη που επιλέγεται πιο συχνά. Ήταν η διαδρομή που χρησιμοποιήθηκε και από τους Edmund Hillary και Tenzing Norgay το 1953. Η ανάβαση ξεκινά συνήθως σε μία από τις δύο κατασκηνώσεις κοντά στο βουνό, οι οποίες βρίσκονται περίπου 100 χιλιόμετρα από το Κατμαντού και 300 χιλιόμετρα από τη Λάσα (οι δύο πλησιέστερες πόλεις με μεγάλα αεροδρόμια).

Οι περισσότερες απόπειρες ανάβασης, γίνονται κατά τη διάρκεια του Μαΐου, πριν από την εποχή των μουσώνων του καλοκαιριού. Προσπάθειες γίνονται ορισμένες φορές και μετά τους μουσώνες, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, αλλά οι λιγότερο σταθερές καιρικές συνθήκες, τις καθιστούν εξαιρετικά δύσκολες.

Οι πρώτοι που κατάφεραν να ανέβουν στην κορυφή του Έβερεστ ήταν ο Edmund Hillary (1919-2008) και ο Tenzing Norgay στις 29 Μαΐου του 1953. Μέχρι το τέλος της ορειβατικής σεζόν του 2010, το κατόρθωμά τους επαναλήφθηκε άλλες 5.104 φορές από περίπου 3.142 ανθρώπους, ενώ 219 ήταν οι ορειβάτες που πέθαναν προσπαθώντας να φτάσουν στην κορυφή. Η αυξανόμενη δημοτικότητα του Έβερεστ για τους αναρριχητές, φαίνεται από το γεγονός ότι το 77% των επιτυχημένων αναβάσεων έγιναν από το 2000 και μετά και μόνο το 2007 καταγράφηκαν 633 αναβάσεις.

Μερικά ακόμη ενδιαφέροντα

1. Εάν μετρήσει κάνεις το ψηλότερο σημείο από το κέντρο της Γης και όχι από την επιφάνεια της θάλασσας, τότε το ηφαίστειο Chimborazo στην χώρα του Ισημερινού, με ύψος από την θάλασσα 6.268 μέτρα, είναι κατά 2.168 μέτρα ψηλότερο από το Έβερεστ και αυτό γιατί η Γη δεν είναι τέλεια σφαίρα και τα σημεία κοντά στον ισημερινό είναι πιο μακριά από το κέντρο της Γης από τα σημεία της υπόλοιπης επιφάνειάς της.

2. Το νεότερο άτομο που ανέβηκε ποτέ στο Έβερεστ, ήταν ο 13χρονος Αμερικανός, Jordan Romero, το Μάιο του 2010 από την πλευρά του Θιβέτ. Το κατόρθωμά του, ως μέρος ενός προφανούς «αγώνα» για ανάβαση στο βουνό όλο και νεότερων ατόμων, προκάλεσε κύμα επικρίσεων, που έκανε τις κινεζικές αρχές να θεσπίσουν όρια ηλικίας για το όρος Έβερεστ.

3. Ο Apa Sherpa από το Νεπάλ, κατέχει το ρεκόρ για την ανάβαση στην κορυφή του βουνού, περισσότερες φορές από οποιοδήποτε άλλο άτομο (21 φορές από τις 10 Μαΐου 1990, μέχρι τις 11 Μαΐου 2011).

4. Ο ορειβάτης Mark Inglis, που έχει δύο τεχνητά μέλη, αποκάλυψε σε συνέντευξή του στον Τύπο στις 23 Μαΐου 2006, ότι η αναρριχητική του ομάδα και πολλές ακόμη, είχαν προσπεράσει τον ορειβάτη David Sharp που βρισκόταν σε κίνδυνο, στις 15 Μαΐου, κάτω από μια προεξοχή βράχου στα 450 μέτρα πριν την κορυφή, χωρίς να επιχειρήσουν διάσωση. Η αποκάλυψη προκάλεσε πολλές συζητήσεις σχετικά με την ηθική των ορειβατών, ειδικά στις σκληρές συνθήκες που επικρατούν στη «ζώνη του θανάτου» (υψόμετρο πάνω από τα 8.000 μέτρα, όπου η ποσότητα του οξυγόνου δεν είναι αρκετά μεγάλη για να διατηρήσει την ανθρώπινη ζωή) στα τελευταία 850 μέτρα του Έβερεστ. Οι ορειβάτες που τον άφησαν δήλωσαν ότι οι προσπάθειες διάσωσης θα ήταν μάταιες και θα είχαν προκαλέσει περισσότερους θανάτους.

5. Η ανάβαση στο Έβερεστ είναι μια σχετικά ακριβή επιχείρηση για τους ορειβάτες. Τα εργαλεία που απαιτούνται για να φτάσει κανείς στην κορυφή, μπορεί να κοστίσουν πάνω από 8.000 δολάρια και επίσης οι ορειβάτες χρησιμοποιούν εμφιαλωμένο οξυγόνο, το οποίο προσθέτει περίπου 3.000 δολάρια στον προϋπολογισμό. Η άδεια για να εισέλθει κανείς στο έδαφος του βουνού από το νότο, μέσω του Νεπάλ, κοστίζει 10.000 δολάρια έως 25.000 δολάρια ανά άτομο, ανάλογα με το μέγεθος της ομάδας, ενώ η μεταφορά του εξοπλισμού από το αεροδρόμιο προς την κατασκήνωση, μπορεί να προσθέσει μέχρι και 2.000 δολάρια!

6. Η θερμοκρασία στην κορυφή, κυμαίνεται μεταξύ -20 º C και -35 º C κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η πιο κρύα θερμοκρασία που έχει καταγραφεί, ήταν -41 º C (σε αρκετές περιπτώσεις το Δεκέμβριο 2002, τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο του 2003. Η θερμότερη θερμοκρασία ήταν -16 º C.

7. Θεωρείται ότι οι τεκτονικές πλάκες της περιοχής, προσθέτουν ύψος και μετακινούν προς τα βορειοδυτικά την κορυφή, με την κίνησή τους. Δύο υπολογισμοί δείχνουν τους ρυθμούς μεταβολής στα 4 mm ανά έτος προς τα πάνω και 3 έως 6 mm το χρόνο, βορειοανατολικά. Αλλά άλλοι ισχυρίζονται πιο μεγάλη πλάγια κίνηση (27 mm), ακόμη και συρρίκνωση.

8. O Κωνσταντίνος Νιάρχος, γόνος της μεγάλης εφοπλιστικής οικογένειας του Σταύρου Νιάρχου ήταν ο πρώτος Έλληνας που ανέβηκε στο Έβερεστ, στις 13 Μαΐου 1999 (αν και στην ανάβαση δηλώθηκε ως προερχόμενος από το από το St Moritz της Ελβετίας). Ο Pete Athans, ένας από τους διασημότερους αλπινιστές στον κόσμο, ήταν ο πρώτος ελληνικής καταγωγής oρειβάτης (Ελληνοαμερικανός) που ανέβηκε στο Έβερεστ το 1990.

Όμως η μεγάλη επιτυχία για την Ελλάδα ήλθε το 2004 όταν η πρώτη συγκροτημένη Εθνική Ομάδα (και όχι μεμονωμένα άτομα στο πλαίσιο ιδιωτικών – ξένων ομάδων) κατάφερε να φτάσει στην κορυφή του κόσμου. Της Ελληνικής Ομάδας ηγείτο ο Παναγιώτης Κοτρωνάρος. Τα υπόλοιπα μέλη της ήταν οι: Παύλος Τσιαντός, Μιχάλης Στύλλας, Αντώνης Αντωνόπουλος και Γιώργος Βουτυρόπουλος.

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]