Όπου και αν κατευθυνθείτε στην Καστοριά, θα βρεθείτε μπροστά στη λίμνη! Λες και είναι φτιαγμένη επίτηδες για να «μαγεύει» τους επισκέπτες της με τα γαλήνια νερά της Ορεστιάδας...

Το «παράδοξο» που προαναφέραμε οφείλεται στο γεγονός ότι η πόλη της Καστοριάς είναι χτισμένη στο δυτικό τμήμα μιας μικρής χερσονήσου που εισχωρεί σαν… γλώσσα στη λίμνη, με αποτέλεσμα, ο αδαής επισκέπτης που δεν έχει δει χάρτη, να βρίσκεται ξανά και ξανά στα ίδια σημεία της πόλης και μάλιστα μπροστά στις όχθες της λίμνης της, έχοντας χάσει κάθε προσανατολισμό. Αυτός ίσως είναι κι ένας από τους λόγους της γοητείας της Καστοριάς, που θεωρείται μία από τις γραφικότερες ελληνικές πόλεις, ή αλλιώς… ο παράδεισος του φωτογράφου!

Οι 74 βυζαντινές της εκκλησίες, η πλατεία Ντολτσό με τα αρχοντικά της, τα γουναράδικα και η μαγευτική παραλίμνια διαδρομή, οι τοπικές της γεύσεις και η νυχτερινή ζωή, θα σας εντυπωσιάσουν, όποια εποχή κι αν αποφασίσετε να επισκεφθείτε την πόλη.

Η Καστοριά είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, σε υψόμετρο 620 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, ανάμεσα στα βουνά Βίτσι και Γράμμο και αποτελεί πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού, στο δυτικό άκρο της Δυτικής Μακεδονίας. Συνορεύει βόρεια με το νομό Φλώρινας, νότια ανατολικά και νοτιοανατολικά με τους νομούς Γρεβενών και Κοζάνης, νοτιοδυτικά με το νομό Ιωαννίνων και δυτικά με την Αλβανία και ο πληθυσμός της ανέρχεται περίπου στους 20.000 κατοίκους.

Η λίμνη: το στολίδι της πόλης

Η λίμνη της Καστοριάς (λιγότερο γνωστή ως λίμνη Ορεστιάδα), αποτελεί στολίδι της ευρύτερης περιοχής, έχει κηρυχθεί «Μνημείο Φυσικού Κάλλους» από το Υπουργείο Πολιτισμού και είναι ενταγμένη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Φύση 2000».

Η έκτασή της είναι περίπου 28 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μέγιστο βάθος της περίπου 9,5 μέτρα. Είναι υγρότοπος μεγάλης σημασίας για τα υδρόβια, αλλά και για άλλα πουλιά και χρησιμεύει ως περιοχή αναπαραγωγής, διατροφής και διαχείμανσης. Επίσης συντηρεί πλούσια ορνιθοπανίδα που περιλαμβάνει σπάνια και απειλούμενα είδη (περίπου 200, όπως λαγγόνες, αργυροπελεκάνους, ερωδιούς, αργυροπελεκάνους), προστατευόμενα από τη διεθνή και εθνική νομοθεσία.

Η λίμνη της Καστοριάς είναι η δεύτερη πιο παραγωγική σε αλιεύματα λίμνη της Ελλάδας, με είδη ψαριών όπως ο κυπρίνος, η πέρκα, ο γουλιανός , η τούρνα, η πλατίκα το πρικί, η πεταλούδα κ.ά..

Τέλος, γύρω από τη λίμνη υπάρχουν παρόχθια δάση υδρόφιλων δέντρων, που συνιστούν έναν από τους σπανιότερους οικότοπους της Ευρώπης.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να περιηγηθούν στη λίμνη με καράβι ή και να κάνουν διάφορα σπορ όπως κωπηλασία, ιστιοπλοΐα, ψάρεμα κ.ά. Επίσης, στις ακτές της υπάρχουν όμορφες πλατείες, πάρκα, λιθόστρωτες διαδρομές και ειδικά διαμορφωμένοι χώροι, απ’ όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει τη μοναδική ομορφιά της λίμνης.

Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Σπήλαιο του Δράκου (τηλ. επικοινωνίας: 24670 26777) που βρίσκεται στις όχθες της λίμνης, στους πρόποδες του μικρού βουνού που δημιουργεί την χερσόνησο. Σύμφωνα με την παράδοση, η σπηλιά είναι ένα χρυσωρυχείο το οποίο φύλαγε, άγρυπνος φρουρός, ένας δράκος. Ο επισκέπτης θα συναντήσει λίμνες και σπάνιους σχηματισμούς σταλακτιτών που γίνονται προσβάσιμα με πέντε διαδρόμους - σήραγγες και δύο κατασκευασμένες γέφυρες.

Στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου που εισχωρεί στη λίμνη και σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από την πόλη, βρίσκεται η Μονή της Παναγίας τη Μαυριώτισσας, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως πνευματικός χώρος σε όλες τις φάσεις τις ιστορίας της Καστοριάς.

Αρχοντικά και βυζαντινά μνημεία

Η Καστοριά διαθέτει μακραίωνη ιστορία, η οποία αποτυπώνεται στα αξιόλογα βυζαντινά μνημεία της περιοχής, αλλά και στα επιβλητικά αρχοντικά της που μαρτυρούν την οικονομική ακμή της πόλης, τον 17ο και 18ο αιώνα, όταν άνθιζε το εμπόριο με την Βενετία και άλλες πόλεις των ακτών της Αδριατικής.

Τα περισσότερα αρχοντικά είναι καλοδιατηρημένα ή βρίσκονται σε διαδικασία αναστήλωσης αναδεικνύοντας την ομορφιά της πόλης. Επισκεφθείτε τα αρχοντικά του Τσιατσιαπά (1754), των αδελφών Εμμανουήλ, του Σκουτάρη, του Νατζή, του Μπασάρα κ.ά. και θαυμάστε την εξαιρετική αρχιτεκτονική τους. Πρόκειται κυρίως για διόροφα κτίρια, ενώ υπάρχουν και παραδείγματα τριώροφων. Το ισόγειο και ο όροφος είναι πετρόχτιστα με λίγα μικρά παράθυρα στον ημιόροφο και τον όροφο και ο δεύτερος όροφος (και όλα τα «σαχνισιά» που φωτίζονται με διπλή σειρά παραθύρων) είναι κτισμένος με ελαφρότερα υλικά, ιδιαίτερα το τμήμα που βλέπει προς την εσωτερική αυλή ή τη λίμνη.

Όσον αφορά στις πάνω από 70 βυζαντινές εκκλησίες της περιοχής, έχουν κηρυχθεί διατηρητέες με κατά καιρούς Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις, ως ιστορικά μνημεία, για να θυμίζουν την εικόνα της πόλης στη Βυζαντινή και Τουρκοκρατούμενη εποχή, αλλά και το πλούσιο θρησκευτικό και πολιτιστικό υπόβαθρό της. Οι σπουδαιότερες είναι ο ναός του Ταξιάρχη της Μητροπόλεως, ο Άγιος Νικόλαος Κασνίτζης, η πολυφωτογραφημένη Παναγία Κουμπελίδικη κ.ά.

Η παραδοσιακή τέχνη των γουναράδων «μάρτυρας» της ευμάρειας της πόλης

Οι κάτοικοι της Καστοριάς δραστηριοποιούνται για περισσότερα από πεντακόσια χρόνια στην τέχνη της γουναρικής , η οποία, άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο, αποτελούσε ένα σημαντικό στοιχείο της οικονομίας της πόλης. Οι Βυζαντινοί άρχοντες και αριστοκράτες αλλά και οι πλούσιοι Οθωμανοί, θεωρούσαν τις γούνες της Καστοριάς ως ύψιστο δείγμα πλούτου και καταξίωσης.

Η καστοριανή τέχνη της γουναρικής στηρίζεται στη χρήση κυρίως κομματιών δέρματος, τα οποία γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας με μοναδικό τρόπο και με ιδιαίτερη τεχνική. Το «μυστικό» τους, κατέστησε τις γούνες της Καστοριάς περιζήτητες στην παγκόσμια αγορά και έκανε την πόλη ακόμη πιο γνωστή. Μάλιστα η διεθνής έκθεση γούνας που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην πόλη από τον Σύνδεσμο Γουνοποιιών Καστοριάς, εδώ και περίπου 30 χρόνια, αποτελεί γεγονός διεθνούς εμβέλειας για τον συγκεκριμένο κλάδο και ένα από τα πιο σημαντικά σε ολόκληρη την περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας.

Εκδρομές στη γύρω περιοχή

Αν έχετε χρόνο και όρεξη για κοντινές αποδράσεις, επισκεφτείτε το παραδοσιακό χωριό Νεστόριο στους πρόποδες του Γράμμου, 28 χλμ. από την Καστοριά, όπου διοργανώνεται κάθε καλοκαίρι το River Party, με μουσικές εκδηλώσεις όπου συμμετέχουν γνωστοί καλλιτέχνες.

Επίσης, για τους λάτρεις του σκι, υπάρχει το χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου (τηλ. επικοινωνίας: 24670-24884), που βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του ομώνυμου όρους, σε υψόμετρο 1.875 μ. Απέχει 23 χλμ. από την Καστοριά και βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί από την Καστοριά στη Φλώρινα.

Απέναντι από την Καστοριά, στις όχθες της λίμνης, βρίσκεται ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού, που άκμασε στα βυζαντινά χρόνια, αφήνοντας πλούσια κληρονομιά. Είναι ένα όμορφο γραφικό χωριό που πήρε το όνομά του από το σπήλαιο που βρίσκεται σε απόσταση μόλις 500 μ. από τον οικισμό και παρουσιάζει μεγάλο τουριστικό ενδιαφέρον για τον Λιμναίο Προϊστορικό Οικισμό που ανακαλύφθηκε εκεί.

Στο νότιο άκρο του νομού Καστοριάς, περίπου 24 χλμ. από την πόλη και σε υψόμετρο 900 μ., βρίσκεται το χωριό Νόστιμο, γνωστό για το απολιθωμένο δάσος του, ηλικίας 20 εκατομμυρίων χρόνων. Επισκεφτείτε το μουσείο Απολιθωμάτων που λειτουργεί στο χωριό και απολαύστε μια βόλτα στο απολιθωμένο δάσος, όπου η έρευνα έχει αποκαλύψει απολιθώματα κορμών δένδρων, τροπικών και υποτροπικών φυτών, αλλά και θαλάσσια απολιθώματα.

Αν μπορείτε να απομακρυνθείτε ακόμη περισσότερο, αξίζει να επισκεφτείτε το παραδοσιακό χωριό Νυμφαίο (61 χλμ από Καστοριά), που είναι χαρακτηρισμένο ως «διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός» και μαγεύει με την γραφική ομορφιά του. Πολύ κοντά (1.5 χλμ από το κέντρο του Νυμφαίου), βρίσκεται το περιβαλλοντικό κέντρο του Αρκτούρου ( www.arcturos.gr ), για τη διάσωση της καφέ αρκούδας και του λύκου, όπου μπορείτε να ενημερωθείτε για τις δράσεις της οργάνωσης και να θαυμάσετε από κοντά τα εντυπωσιακά ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον.

Πως θα πάτε:

Η Καστοριά απέχει 575 χλμ. από την Αθήνα (μέσω Κοζάνης) και 219 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη (μέσω Κοζάνης). Επίσης μπορείτε να φτάσετε αεροπορικώς (περ. μία ώρα διαδρομή). Το αεροδρόμιο απέχει από τη Καστοριά περίπου 10 χλμ. και βρίσκεται στο Άργος Ορεστικού.

Πού θα μείνετε:

Στο Andromeda boutique hotel ( www.andromedahotel.gr ), σε ένα διατηρητέο κτήριο στο κέντρο της Καστοριάς, στο Villa Del Lago Boutique Hotel στο Δισπηλιό, στο Αρχοντικό του Βέργουλα ( www.vergoulas.gr ), στο κέντρο της πόλης, ή στο Limneon Resort & Spa ( www.limneon.gr ), στο 4ο χλμ. εθνικής οδού Αθηνών- Καστοριάς, με φόντο τη λίμνη.

Πού θα φάτε:

Στο εστιατόριο «Κροντήρι» -με θέα τη λίμνη- το οποίο στεγάζεται σε τριώροφο κτήριο, όπου κάθε όροφος αποτελεί και έναν χώρο απόλαυσης ελληνικής και καστοριανής κουζίνας. Δοκιμάστε μοσχάρι με μανιτάρια, θαρμάδες (λαχανοντολμάδες) και άλλες τοπικές σπεσιαλιτέ.

Στο εστιατόριο oriental ντεκόρ, «Casablanca», στη βόρεια πλευρά της λίμνης, όπου θα φάτε πολύ και καλά καθώς και στο Ντολτσό, που βρίσκεται στο ισόγειο ενός αρχοντικού του 1860, που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν γουναράδικο. Προτείνουμε κεφτεδάκια με σάλτσα μακάλο, σαρμάδες, αγριογούρουνο ή κυνήγι.

ΠΟΠΗ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ