Οι δύο ηθοποιοί μάς μιλούν για τη νέα παράσταση των bijoux de kant στο Φεστιβάλ Αθηνών.

H bijoux de kant ανοίγει το σεντούκι με την ποιητική προίκα της πόλης των Αθηνών για να την απλώσει στο νυφικό κρεβάτι. Ο λόρδος Μπάυρον κι ο Παλαμάς αλλάζουν ρούχα, πετάνε πατρογονικές φορεσιές, κάπες και καπέλα, για να συναντήσουν τη μαύρη καλλονή της Λένας Πλάτωνος και τα μοντέρνα κτήρια του Ασλάνογλου. Μέσα από το παιχνίδι της Νούλας και της Νανάς τα ποιήματα για την Αθήνα γίνονται το μαγικό πασπαρτού μιας νέας ελευθερίας, μιας νέας περιπλανώμενης ποίησης, που ανακαλύπτει εκ νέου την πόλη που της ανήκει. H bijoux de kant αφηγείται τις μουσικές, τα τοπία, τις λέξεις αυτού του αρχαίου βρέφους. Το παλιό που βαραίνει και το νέο που καταργεί τη βαρύτητα του κληροδοτήματος απαγγέλλουν και υπόσχονται. Ένα ακρόαμα απεξάρτησης, σε αναζήτηση μιας νέας συνθήκης ελευθερίας για την Αθήνα που είμαστε όλοι εμείς. 

Κάθε παράσταση της ομάδας των bijoux de kant είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός στην ατζέντα της πόλης, ειδικά όμως η δουλειά τους για το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών μοιάζει σαν μια ανάγκη που προετοιμαζόταν μέσα τους για καιρό. Με τις «Κόρες» μιλάνε για την Αθήνα, το παρελθόν και το μέλλον της, τη σύγκρουση με το παλιό και τη συνέχεια με το νέο που οδεύει υπερήφανα προς το άγνωστο και για κάθε τι που γνωρίζουμε σε αυτή την φορτωμένη με αναμνήσεις αλλά και όνειρα για το μέλλον πόλη. Δεν υπάρχει κάτι που να γνωρίζουμε καλύτερα από την ίδια την Αθήνα και πάνω σε αυτό πατάει η συγκεκριμένη παράσταση, μιλώντας στον καθένα από μας προσωπικά μέσα από μια νέα ποιητική γλώσσα που επιχειρεί να εγκαθιδρύσει. Και τι καλύτερος χώρος για να πραγματωθεί αυτή η συνθήκη από το νεοκλασικό κτίριο του Μικρού Χρηματιστηρίου Αθηνών;

Οι Κόρες της παράστασης, η Νούλα και η Νανά, είναι η Λένα Δροσάκη και η Άλκηστις Πουλοπούλου, οι οποίες έχουν αναλάβει την αποστολή να κάνουν αυτή τη σύνδεση του αχανούς και σπουδαίου παρελθόντος με το συναρπαστικό αλλά αβέβαιο καινούριο. Και καθώς το ζητούμενο είναι οι δύο τους να λειτουργήσουν επί σκηνής με το πάθος, την ευθύτητα και τον συγχρονισμό ενός ταγκό, φαίνεται πως αυτή η χημεία υπάρχει και με το παραπάνω. Τις συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί τους για την χαοτική πρωτεύουσα που αγαπάμε να μισούμε και το αντίθετο και την όμορφη κουβέντα μπορείτε να τη διαβάσετε παρακάτω.

Ioannis Tranganidas

Λένα Δροσάκη: Ξεκίνησε από μια ανάγκη να ενωθούν κάποια ποιήματα, αλλά πολλές φορές αυτό δεν φτάνει και έτσι δημιούργησε ένα κείμενο η Γλυκερία Μπασδέκη και έγινε αυτή η παράσταση με πάρα πολύ λίγα λόγια. Και εμείς είμαστε δύο Κόρες, δύο ιδέες, δύο ανάγκες, δύο διαφορετικά θέλω. Στην ουσία είμαστε ίδιες στον πυρήνα, απλά έχουμε άλλο τρόπο έκφρασης. Η μία με θυμό και οργή και η άλλη με ένα πείσμα να κρατήσει το παλιό της μητέρας Αθήνας, της αρχαιότητας, της μάνας, της κληρονομιάς.

Άλκηστις Πουλοπούλου: Ανέθεσε στην Γλυκερία να γράψει ένα κείμενο σε σχέση με αυτά τα ποιήματα και αυτή δημιούργησε κάπως αυτές τις δύο κόρες που είναι όντως δύο στάσεις. Η μία παλεύει για την κληρονομιά και η άλλη θέλει να πάει παρακάτω, να διαλύσει το παλιό και να πάει στο καινούριο. Και η άλλη το θέλει κατά βάθος αλλά έχει μεγάλη αντίσταση. Και αυτό δημιουργεί μια σκηνική και εσωτερική ένταση που νομίζω το κάνει πολύ ενδιαφέρον. Και σε φυσικό επίπεδο είναι δύο κόρες, δύο αδερφές, έγκλειστες μέσα σε έναν αρχαιοελληνικό παιδότοπο, σε πραγματικό όμως νεοκλασικό σκηνικό που είναι το χρηματιστήριο. Και έχουν παιχνίδια νεοκλασικά αλλά από χαρτόνι που έφτιαξε ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης, με τα οποία είναι αυτές και αυτά, μέσα από τα οποία ανακαλούν τη μητέρα, η οποία δεν έρχεται ποτέ. Η μητέρα συμβολίζει εκτός από τη μητρότητα και την αρχαία Αθήνα.

Γιατί είναι δύο κόρες και όχι δύο γιοι; Πόσο αναπόσπαστο είναι το κομμάτι της θηλυκότητας για την παράσταση;

ΑΠ: Δεν ξέρω, το Χρηματιστήριο έχει κόρες πάντως πάνω στους τοίχους. Γιατί νομίζω η σχέση της κόρης με την μάνα είναι η συνέχεια. Θέλει να μην υπάρχει διαφορά και να είναι το ίδιο και να δείξει το πώς εξελίσσεται μέσα στο χρόνο.

ΛΔ: Η γυναίκα εγκυμονεί. Η γυναίκα κυοφορεί. Η γυναίκα γεννάει. Υπάρχει αυτή η σύγκρουση της μητέρας με την κόρη που πρέπει και στη σειρά της να γεννήσει.

Τα ποιήματα της παράστασης έρχονται από τον 19^ο και τον 20ό αιώνα. Αυτός ο ρομαντισμός που προβάλλουν χωράει στην Αθήνα του σήμερα;

ΛΔ: Ο ρομαντισμός έχει μέσα του μια μελαγχολία και έναν θρήνο για το αρχαίο, οπότε νιώθω σαν να θρηνολογούμε για αυτό το παλιό. Σαν αυτό που λέμε ότι κάθε πέρυσι και καλύτερα. Νομίζω πάντα χωράει ρομαντισμός.

ΑΠ: Συμφωνώ. Πάντα έχουμε την νοσταλγία του παλιού ή πάντα σχετιζόμαστε σε σχέση με κάτι παλαιότερο. Είτε αυτό το μισούμε και θέλουμε να το καταστρέψουμε και να πάμε παρακάτω και είμαστε επαναστατικοί απέναντι σε αυτό, είτε θέλουμε να το κρατήσουμε με χίλια και να υμνήσουμε το παρελθόν μας και για αυτό νομίζω πως ναι, ότι ο ρομαντισμός πάντα υφίσταται. Αλλιώς η λογοτεχνία δε θα μας ήταν χρήσιμη και πώς θα γίνει η ζωή χωρίς αυτήν;

Ioannis Tranganidas

ΛΔ: Η αναζήτηση. Το μέλλον είναι μπροστά μας και δε μένει παρά να προχωρήσεις και να πεις πάω. Πού δεν το ξέρω, αλλά θα πάω. Θα πολεμήσω, θα επιβιώσω, μπορεί να πληγωθώ, αλλά θα γνωρίσω, θα εξελιχθώ. Μόνο έτσι, αλλιώς είσαι ζωντανός-νεκρός. Ζεις με μια ονειροπόληση.

ΑΠ: Υπάρχει ένα στάδιο νομίζω που αυτό ζουν αυτές οι κόρες μέσα στο έργο, να σκοτώσουν μέσα τους τη μητέρα, το παλιό, αυτό που τους δεσμεύει και τους δένει. Η πορεία αυτή είναι πώς θα βγάλουν αυτές τις αλυσίδες και αυτό είναι το ωραίο. Είναι άγνωστο το μέλλον και δύσκολο.

Είναι έτοιμες για αυτό; Και αυτές και εμείς.

ΑΠ: Ετοιμάζονται. Αν δείτε, δεν είναι έτοιμες από την αρχή. Είναι ολόκληρη πορεία του να είσαι έτοιμος. Σημαίνει ότι θα χτυπηθείς, θα περάσεις από όλα τα στάδια για να ετοιμαστείς. Δεν γεννιόμαστε έτοιμοι. Θέλει μια δουλειά, μια σύγκρουση με τον εαυτό μας. Όχι με το έξω, γιατί αν συγκρουστείς μόνο με αυτό δεν πρόκειται ποτέ να πετύχεις αυτή την απελευθέρωση.

Όποιον και να ρωτήσεις για την Αθήνα θα σου πει τόσους λόγους που δεν του αρέσει, θα πει όμως και ένα «αλλά». Για εσάς και με τις αντιθέσεις που έχει, τι είναι τελικά η Αθήνα;

ΛΔ: Η Αθήνα είναι η Αθήνα (γέλια). Δεν υπάρχει λέξη για μένα. Αυτή είναι η μαγεία της. Έχει πάντα και ένα «αλλά». Ο καθένας βρίσκει αυτό που θέλει και για αυτό έρχεται. Και είναι περίεργο αλλά και άδικο για την υπόλοιπη Ελλάδα, γιατί είναι όμορφη όλη. Η Αθήνα έχει κάτι.

ΑΠ: Η Αθήνα είναι εντελώς αντιφατική για εμένα. Με πληγώνει και με  δελεάζει. Είμαι ερωτευμένη μαζί της. Αλλά είναι τόσο αντιφατική που νομίζω αυτό κάνει μυστηριώδες σκηνικό τη μοναδικότητά της. Και οι ξένοι που έρχονται εδώ όντως και από το εξωτερικό, όπως κάποιοι από την Documenta, θα μείνουν εδώ. Ενώ είναι από το Βερολίνο και το Παρίσι και λες γιατί να έρθουν, αλλά είναι τόσο χαοτικά και το χάος έχει την ομορφιά του. Όλα είναι πιθανά και όλα μπορούν να δημιουργηθούν σε έναν τόπο που δεν είναι τόσο ξεκάθαροι οι νόμοι, όπως στην Γερμανία. Αυτό το χάος είναι γλυκό και γοητευτικό και βασανιστικό.

Ioannis Tranganidas

ΛΔ: Ναι, μετά από μια σύγκρουση μπορεί να γίνει μια συνύπαρξη. Πάλι καταλήγεις σε αυτή την αρχή. Αν δε συγκρουστείς με το παλιό, δε θα βγει κάτι καινούριο. Αν αποδεχτείς ό,τιδήποτε έτσι όπως σου το φορέσουν τότε θα γίνεις κι εσύ ένα ίδιο πράγμα. Αλλά πρέπει να πάρεις στοιχεία από το παλιό για να μπορέσεις να αναπτυχθείς εσύ ως μια άλλη προσωπικότητα και ως κάτι καινούριο. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Θέλει πόνο, αλλά μέσα από αυτόν εξελίσσεσαι.

ΑΠ: Ο άνθρωπος νομίζω που δεν συγκρούεται δεν είναι ο εαυτός του αν δε συγκρουστεί. Δεν αναπτύσσει πλήρως την προσωπικότητά του και το είναι του. Αυτός που δεν βλέπει το παρελθόν του νομίζω πως είναι ένας άνθρωπος φτωχός. Όπως όταν καταστρέφουμε τα παλιά κτίρια, οι πόλεις που δεν έχουν πια αυτό είναι άναρχες και χωρίς παρελθόν πια γιατί αυτό έχει σβηστεί. Και πόλεις που είναι πολύ παλιές και λίγο μουσειακές πάλι κάτι δεν πάει καλά. Θέλει αυτό το πάντρεμα σε όλα τα επίπεδα.

Τι είναι αυτό που αγαπάτε στην Αθήνα και τι είναι αυτό που δε σας αρέσει καθόλου σε αυτή;

ΑΠ: Δε μου αρέσει η πολυκοσμία, η αγένεια, ο πολύς θόρυβος και όλα τα σκουπίδια, τα νεύρα, τα κορναρίσματα και αγαπώ να περπατάω σε ωραίους δρόμους, το κλίμα, τον καιρό. Έχει υπέροχα μονοπάτια η Αθήνα και έχει τη θάλασσα κοντά. Το να βλέπεις τη θάλασσα είναι από τα πιο ωραία πράγματα που υπάρχουν. Αγαπώ την Ακρόπολη και ας είναι κλισέ. Αυτός ο βράχος μου αρέσει. Έχει ενέργεια.

ΛΔ: Δε μου αρέσει ο φόβος που είναι πολύς. Και αγαπώ τη δυνατότητα που μου δίνει να κάνω αυτό που αγαπάω.

Μπαίνοντας στο χώρο της παράστασης, του Χρηματιστηρίου, πώς ήταν η εμπειρία του να ετοιμάζεστε να ανεβάσετε ένα έργο εκεί;

ΛΔ: Είναι σαν την Αθήνα: χαοτική. Έχει ένα δέος ο χώρος.

ΑΠ: Έχουμε ένα δέος σε σχέση με αυτό γιατί δεν έχει παιχτεί ποτέ εκεί παράσταση, αλλά δεν ξέρουμε πώς θα είναι ακόμη και πώς θα είναι ο ήχος.

ΛΔ: Επανερχόμαστε στο φόβο. Στα λόγια μου έρχεσαι.

ΑΠ: Ναι, αλληλοσυμπληρωνόμαστε.

ΛΔ: Αγαπάω αυτό το πράγμα, ότι συναντάς ανθρώπους με τους οποίους νιώθεις μια συγγένεια και δεν το περίμενες.

Ioannis Tranganidas

ΛΔ: Εγώ νιώθω σαν να είμαι στην οικογένειά μου. Είμαι ήσυχη, νιώθω ότι έχω εμπιστοσύνη και είμαι πολύ ευγνώμων που υπάρχουν στη ζωή μου. Και νιώθω ότι κάθε φορά πάω και ένα βήμα παραπάνω. Το εικαστικό κομμάτι είναι μοναδικό και με εκφράζει.

ΑΠ:. Κι εγώ είμαι πάρα πολύ χαρούμενη που τα καταφέραμε γιατί ο Γιάννης μου είχε προτείνει κι άλλες φορές αλλά δεν είχαμε καταφέρει να συγχρονιστούμε στο χρόνο κάπως. Είμαι χαρούμενη που είμαι με την Λένα και με τα παιδιά και είναι πολύ διαφορετικά από ό,τι έχω συνηθίσει και νομίζω μαθαίνω πάρα πολλά πράγματα μέσα από αυτόν τον τρόπο. Όντως είναι ομαδική υπόθεση. Εικαστικά, σκηνικά, υποκριτικά και μεταξύ μας τα συζητάμε όλα και είναι οικογενειακό το κλίμα. Κι εγώ νιώθω ευγνωμοσύνη.

ΛΔ: (Προς Άλκηστη) Κι εγώ έχω να πω ότι είμαι πολύ χαρούμενη που σε συνάντησα.

Ταυτότητα παράστασης:

Σύλληψη - Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης. Ποιητική ανθολόγηση: Χριστόφορος Λιοντάκης. Κείμενο: Γλυκερία Μπασδέκη. Συνεργάτις σκηνοθέτις: Ηλέκτρα Ελληνικιώτη. Συνεργάτης Σκηνογράφος-Γλυπτικές Συνθέσεις: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης. Βοηθός Σκηνογράφου: Αδριανός Μάμμας. Συνεργάτις ενδυματολόγος: Δήμητρα Λιάκουρα

Παίζουν: Λένα Δροσάκη, Άλκηστις Πουλοπούλου και η μουσικός Χαρούλα Τσαλπαρά
Χορός Θρηνητών: Στεφανία Βλαστάρη, Μαργαρίτα Ζάχαρη, Κατερίνα Ζυγοπούλου, Δημήτρης Θεοδώρου, Ίριδα Κυριακοπούλου, Γιώργος Κασαπάκης, Παύλος Λαουτάρης, Ανδριανός Μάμμας, Ισαβέλλα Μαργαρά, Μαρία Πεσλή, Στέργιος Σωτηρόπουλος, Χαρίλαος Τρουβάς. Φιλική συμμετοχή: Μαρία Κίτσου.

Πληροφορίες: «Οι κόρες» της bijoux de kant,  30 Ιουνίου έως 3 Ιουλίου στο Μικρό Χρηματιστήριο Αθηνών, Πεσμαζόγλου 1, Αθήνα. Ώρα έναρξης: 21:00. Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/greekfestival/oi-kores-i-nea-poiitiki-tis-athinas/

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]