Σαν μια ερευνήτρια ψυχών που δεν έχει καταφέρει ακόμα να εξερευνήσει τη δική της παγωμένη ψυχή, η Μαρία Καλλιμάνη μάς μιλά για την παράσταση «Frozen».

Στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Η εξουσία σε φόντο ασπρόμαυρο», το θέατρο Αγγέλων Βήμα παρουσιάζει το πολυβραβευμένο θεατρικό έργο της Bryony Lavery, «Frozen».

Η εξουσία ενός σίριαλ κίλερ στέκεται απέναντι στο φως της επιστήμης και της συγγνώμης, μέσα από τη συνάντηση τριών «παγωμένων» ανθρώπων, και καθώς η Μαρία Καλλιμάνη βρίσκεται ανυπεράσπιστη μπροστά στον πόνο που βιώνει, μιλά για το έργο, την κινηματογραφική της δράση και τον «εξοπλισμό» που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη δύσκολη εποχή.

Ποια είναι η πλοκή του έργου;

Το έργο έχει παιχτεί σε πολλές χώρες του κόσμου, με μεγάλη επιτυχία, και στη χώρα μας παίζεται για δεύτερη φορά. Πρωτοανέβηκε και έκανε αίσθηση πριν μερικά χρόνια, στο θέατρο της οδού Εξαρχείων. Όταν μου το πρότεινε ο Πάνος Κοκκινόπουλος, ενθουσιάστηκα! Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ψυχολογικό θρίλερ, με μια ιδιαίτερη πλοκή. Mία ψυχίατρος, μία μητέρα που η δεκάχρονη κόρη της έχει εξαφανιστεί και ένας κατά συρροή δολοφόνος βρίσκονται - ο καθένας για τους δικούς του λόγους - σε ένα παγωμένο ψυχικό τοπίο. Καθώς οι ζωές τους εμπλέκονται, οι «πάγοι» αρχίζουν να λιώνουν βαθμιαία και, έτσι, οδηγούνται με έναν τρόπο στο φως και τη λύτρωση.

Είναι πράγματι «ένα έργο για τον πόνο των απλών ανθρώπων», όπως λέει η συγγραφέας του;

Φωτογραφία:Υannis Priftis. Η Μαρία Καλλιμάνη και η Παναγιώτα Βλαντή

Η συγγραφέας, με έναν τρόπο σαφή και αποτελεσματικό, αλλά και με μια αξιοπρόσεκτη αίσθηση του χιούμορ, φωτίζει τις πληγές τριών ανθρώπων διαφορετικών τάξεων και προέλευσης, που η ζωή τούς επιφύλασσε σκληρές και τραυματικές εκπλήξεις. Με αυτήν την έννοια, είναι «ένα έργο για τον πόνο των απλών ανθρώπων». Βρίσκονται και οι τρεις ανυπεράσπιστοι μπροστά στον πόνο που βιώνουν και προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, όπως μπορεί ο καθένας. Το έργο, χωρίς να ηθικολογεί και να εξαγιάζει ακραίες συμπεριφορές, είναι και ένα έμμεσο σχόλιο στην κοινωνία «ηθικής» και «καταστολής», στην οποία ζούμε.

Πού επικεντρώνεται το σκηνοθετικό βλέμμα του Πάνου Κοκκινόπουλου;

Καταρχήν, θα ήθελα να αναφέρω εδώ ότι με τον Κοκκινόπουλο συνεργάστηκα για πρώτη φορά στην τηλεοπτική σειρά «Νυχτερινό δελτίο». Η ευγένειά του και το πώς σε οδηγούσε στην κάθε σκηνή, χωρίς να το πολυκαταλάβεις, με είχαν εντυπωσιάσει και πάντα ήθελα να ξαναδουλέψω μαζί του. Πιστός στις καταβολές του, έρχεται να συναντήσει το «Frozen» με ένα βλέμμα λιτό και διεισδυτικό, σαν να κοιτάζει τους ήρωες πίσω από την κάμερα και να κάνει ζουμ σε αυτό που τους συμβαίνει. Αφαιρετικός χώρος, χωρίς ρεαλιστικές λεπτομέρειες. Το βλέμμα του επικεντρώνεται στην «παγωμένη» μοναξιά των ηρώων, την ωμότητα των καταστάσεων, αλλά και στην ευαισθησία και την αισιοδοξία που, τελικά, αποπνέει το έργο.

Σε ποιο παγωμένο ψυχικό τοπίο έχει εγκλωβιστεί η γυναίκα που ενσαρκώνετε;

Η Αγκνέτα είναι μια επιτυχημένη ψυχίατρος, που έχει κάνει έργο ζωής τη μελέτη των κατά συρροή δολοφόνων και το πώς οδηγούνται στις αποτρόπαιες πράξεις τους από δυνάμεις πέρα από τον έλεγχό τους. Η ίδια χαρακτηρίζει τον εαυτό της ως εξερευνητή της παγωμένης Αρκτικής θάλασσας, που είναι ο εγκέφαλος ενός εγκληματία. Στην παρούσα φάση της ζωής της, βιώνει την τεράστια απώλεια του πιο στενού της συνεργάτη και αυτό δρα καταλυτικά σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Ο βαθύς πόνος που βιώνει, η έλλειψη, η μοναξιά, η ματαιότητα, η απελπισία παγώνουν τον ψυχικό της κόσμο.

Πώς, τελικά, οι τρεις ήρωες οδηγούνται στη λύτρωση και το φως;

Φωτογραφία: Υiannis Priftis. Μαρία Καλλιμάνη:«Χρειάζεται θάρρος, εγρήγορση και, πάνω από όλα, αίσθημα αλληλεγγύης και πραγματικής επαφής με τους γύρω μας»

Μέσα από επώδυνες εσωτερικές συγκρούσεις και διεργασίες, αλλά, κυρίως, καθώς έρχονται σε επαφή ο ένας με τον άλλον. Οι τρεις διαφορετικοί κόσμοι δρουν ο ένας προς τον άλλον, αλληλοεπηρεάζονται και το παγόβουνο αρχίζει να θρυμματίζεται! Η λιακάδα μπαίνει στην καρδιά του καθενός με διαφορετικό τρόπο, αλλά - σε κάθε περίπτωση - επειδή ο ένας συναντά τον πόνο του άλλου και αναγνωρίζονται.

Έχοντας παράλληλα μία έντονη κινηματογραφική δράση, αυτήν την εποχή τι ετοιμάζετε για το σινεμά;

Παράλληλα με το θέατρο, τα τελευταία χρόνια, έχω την τύχη και την τρομερή χαρά να έχω μπει στον κόσμο του σινεμά, συμμετέχοντας σε κάποιες ταινίες. Φέτος, τελείωσα πριν λίγο καιρό τα γυρίσματα για την νέα ταινία του Αλέξανδρου Αβρανά, στην οποία είχα μια μικρή, αλλά ενδιαφέρουσα συμμετοχή. Ο σκηνοθέτης έχει βραβευτεί στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία «Without», πριν μερικά χρόνια. Στη νέα του ταινία, καταπιάνεται με τα «μυστικά» μιας οικογένειας. Αυτήν την εποχή, παράλληλα με το «Frozen», βρίσκομαι και στα γυρίσματα της νέας ταινίας του Γιάννη Οικονομίδη. Πρόκειται για ένα σκοτεινό υπαρξιακό δράμα. Αυτή είναι η δεύτερη συνεργασία μου με τον Γιάννη Οικονομίδη. Πρωτοδουλέψαμε στον «Μαχαιροβγάλτη» πριν τρία χρόνια, ο οποίος διακρίθηκε στην Ελλάδα και συμμετείχε σε διεθνή Φεστιβάλ. Κάθε φορά, η δουλειά με τον Οικονομίδη είναι μια εμπειρία ξεχωριστή! Επίσης, η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της Ελίνας Ψύκου, στην οποία συμμετέχω και γυρίστηκε τον προηγούμενο χειμώνα, θα ταξιδέψει στο Φεστιβάλ Βερολίνου τον Φεβρουάριο, θα κάνει πρεμιέρα εκεί και θα έχω τη χαρά να παρευρεθώ. Στη συνέχεια, θα προβληθεί και στην Ελλάδα. Ο τίτλος της ταινίας είναι «Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά». Τον ομώνυμο ρόλο ερμηνεύει ο Χρήστος Στέργιογλου. Μάλιστα, η ταινία πήρε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, στην κατηγορία «works in progress». Αγαπώ πολύ το σινεμά και τον τρόπο που δουλεύουμε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Είναι απόλυτα ομαδικός - δε γίνεται και αλλιώς - και επειδή πιέζει ο χρόνος, δημιουργεί μια ένταση αναζωογονητική.

Πού αποδίδετε την άνθηση, την οποία παρουσιάζει ο ελληνικός κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια;

Νομίζω πως η άνθηση, που πράγματι παρουσιάζει ο ελληνικός κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια, δεν ξεπήδησε από το πουθενά. Όσο πιο πολύ μπαίνω σε αυτόν τον χώρο, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω πως αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας επίπονης δουλειάς και ανιδιοτελούς αφιέρωσης πολλών ανθρώπων, σκηνοθετών, τεχνικών, ηθοποιών, που καλλιεργούσαν το έδαφος χρόνια πριν. Πολλοί άνθρωποι έσπειραν τα προηγούμενα χρόνια, ώστε στις μέρες μας μια νέα γενιά ταλαντούχων κινηματογραφιστών με όραμα και επαγγελματισμό να μπορούν να τολμούν, να γυρίζουν ταινίες και, τελικά, να καταφέρνουν να διακριθούν και εκτός των στενών ορίων της χώρας μας. Θα ήθελα να προσθέσω ότι το σινεμά είναι ένας χώρος που ευνοεί το άνοιγμα και τις συνεργασίες με ανθρώπους από άλλες χώρες - σε επίπεδο συμπαραγωγής ας πούμε - και αυτό το θεωρώ αναγκαίο. Το έχουμε ανάγκη αυτό το βλέμμα προς τα έξω, ιδιαίτερα αυτήν την εποχή της κρίσης που αναγκαστικά συρρικνωνόμαστε.

Με τι πρέπει να εξοπλιστούμε, για να αντέξουμε τη «σκοτεινή παγωνιά» της σύγχρονης πραγματικότητάς μας, αλλά και για να οδηγηθούμε και εμείς στη λύτρωση και το φως;

Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να εξοπλιστούμε με υπομονή, θετική σκέψη, όρεξη για προσωπική δουλειά με τον εαυτό μας. Η σημερινή δύσκολη κατάσταση, που τη χαρακτηρίζει μια «σκοτεινή παγωνιά», όπως αναφέρατε, είναι και μια ευκαιρία να δούμε και να αλλάξουμε πράγματα και να αφουγκραστούμε τις πραγματικές μας ανάγκες. Χρειάζεται θάρρος, εγρήγορση και, πάνω από όλα, αίσθημα αλληλεγγύης και πραγματικής επαφής με τους γύρω μας. Αλλιώς, το σκοτάδι γίνεται αδιαπέραστο και νιώθουμε να πορευόμαστε χωρίς ελπίδα.

Ταυτότητα παράστασης: Μετάφραση: Μαργαρίτα Δαλαμάγκα – Καλογήρου, σκηνοθεσία: Πάνος Κοκκινόπουλος, σκηνικά - κοστούμια: Ντόρα Λελούδα, φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος, μουσική επιμέλεια: Πάνος Κοκκινόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Χρήστος Καπενής. Παίζουν: Παναγιώτα Βλαντή, Μαρία Καλλιμάνη, Χρήστος Καπενής, Αντώνης Καρυστινός.

Πληροφορίες: Θέατρο Αγγέλων Βήμα, Σατωβριάνδου 36 - Ομόνοια, τηλ.: 210 5242211, 210 5242213. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη και Σάββατο: 18.00, Πέμπτη και Παρασκευή: 20.00. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 10 ευρώ. Λόγω περιορισμένων θέσεων και για καλύτερη εξυπηρέτηση, το κοινό παρακαλείται να επικοινωνεί για κρατήσεις θέσεων με το ταμείο ή τα τηλέφωνα του θεάτρου (11.30 - 14.30 και 18.00 έως 22.00, εκτός από Σάββατο πρωί).

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ