Η Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την παράσταση «Και τα ψάρια βγήκαν να πολεμήσουν ενάντια στους ανθρώπους» της Ανχέλικα Λίντελ που παρουσιάστηκε, σε σκηνοθεσία του Θέμελη Γλυνάτση, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

«Δεν εμπιστεύομαι την ιδεολογία , προτιμώ την σκέψη», μας έλεγε πρόσφατα η ισπανίδα προβοκατόρισσα Ανχέλικα Λίντελ. Δήλωση που στα επιτηδευμένα παραληρηματικά αντιθεατρικά έργα της, η ισπανική εκδοχή του in your face theatre, δεν το επιβεβαιώνει.

Αντίθετα, όπως λέει πεντακάθαρα στο «Και τα ψάρια βγήκαν να πολεμήσουν ενάντια στους ανθρώπους» , που, υπό μία έννοια,  διέσωσε ο σκηνοθέτης  Θέμελης Γλυνάτσης στη φεστιβαλική Πειραιώς 260, καταφεύγοντας στον φορμαλισμό: «Μακάρι να μπορούσα να κάνω το κοινό να ξεράσει»!

Μια πρόθεση που επιτυγχάνεται στην πραγματικότητα βρίζοντας ανηλεώς κι ανέμπνευστα τους πάντες, μέσα από  την πιο κοινότυπη  καταγγελία. Δεν έχει πολιτική συγκρότηση ή υπόβαθρο το κείμενο της υπερτιμημένης δραματουργού. Ούτε κάνει τομή στη φόρμα. Ακόμη και το να  βρίζεις το κοινό έχει συμβεί  δεκαετίες νωρίτερα. Σήμερα δεν σοκάρει. Αντιθέτως, δυσαρεστεί.

Είναι προφανές ότι  τους προσωπικούς  προβληματισμούς και συνειρμούς ,  ψευδο-αναλυόμενη, μεταφέρει επί σκηνής η Λίντελ. 
Σοκαρισμένη, αηδιασμένη από την απάθεια των συμπατριωτών της για  τους αλλεπάλληλους πνιγμούς νέγρων στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν ισπανικό έδαφος ξερνάει πάνω τους. Επί της ουσίας «χτυπάει» το αστικό θεατρικό κοινό, καταγγέλλοντας τη χρεοκοπία των δυτικών κοινωνιών και την ανήθικη ηθική τους.

Όμως, όσα λέει, είναι καταγγελίες εφήβων, συνθήματα σε τοίχους γυμνασίων  (όπως το «Η κοινωνία ξερνά τους φτωχούς», αλλά ακόμη και ο συνειρμός: Τα ψάρια μπορεί να αποκτήσουν μορφή νέγρου, με τόσους νέγρους που έχουν κατασπαράξει, ως εκ τούτου θα έπρεπε να σταματήσουμε να τρώμε ψάρια, να δηλητηριάσουμε όλα τα ψάρια, γιατί οι νέγροι θα συνεχίσουν να πνίγονται)

Το μοναδικό ενδιαφέρον σημείο στο έργο καταγγελία  που σπάει σε τρία πρόσωπα , την  πουτάνα (Σοφία Μαραθάκη), τον κύριο Πουτάνα (Νέστορα Κοψιδά) και την φωνή-alter ego της συγγραφέως (Αλεξάνδρα Ντεληθέου) είναι το «οι νέγροι είναι εκτός γλώσσας. Εμείς είμαστε εντός γλώσσας».

Άρα,  δεν μπορεί να υπάρξει σημείο επικοινωνίας και επιπλέον η γλώσσα των λευκών  είναι ρατσιστική –ή μπορεί να γίνει τέτοια.
Ο κύριος και η κυρία πουτάνα (ονόματα που διόλου δεν σοκάρουν, αντίθετα με τις προθέσεις της δραματουργού) , «αμώμητοι», ολόλευκοι στην πρόταση του Γλυνάτση  ισοοροπούν σαν σπαστικές κούκλες άλλης εποχής  πάνω σε δυο φωτεινούς  διαδρόμους.

Η αυστηρή φόρμα, οι καλές ερμηνείες επιτυγχάνουν να  μεταφέρουν το  «αντικοινωνικό έργο»  της Λίντελ στον Έλληνα θεατή με καθαρότητα κι αμεσότητα. Ενδεχομένως, αν το κείμενο δεν ήταν μια ανερμάτιστη καταγγελία, μετά το Φαρμακονήσι,  η παράστασή του να είχε λόγο ύπαρξης και στην ελληνική σκηνή. Δεν το κατάφερε στην Πειραιώς 260. 

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη