Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Είμαστε οι Πέρσες!» που παρουσιάστηκε στην Πειραιώς 260 στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.

Είναι πράγματι συγκινητική η περφόρμανς-ντοκουμέντο της Γιολάντας Μαρκοπούλου καθώς φέρνει στη σκηνή αυθεντικούς πρόσφυγες (από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές), οι οποίοι αφηγούνται τα δεινά που τους προκάλεσε ο πόλεμος και το επώδυνο ταξίδι τους προς την ελευθερία.

Και είναι αλήθεια ότι η σχέση αυτού του αυτοσχεδιαστικού κειμένου με τους «Πέρσες» του Αισχύλου είναι ιδιαίτερα χαλαρή, ίσως και περιττή - αν κάτι υπάρχει κοινό είναι κάποια θέματα που θίγει ο μεγάλος τραγικός ποιητής, όπως οι εμπειρίες απλών ανθρώπων (των στρατιωτών στην περίπτωση του αρχαίου δράματος) που, ανεξάρτητα από τον στόχο τους, διακινδυνεύουν τη ζωή τους αφήνοντας πίσω πατρίδα, φίλους και οικογένεια.

Οι σύγχρονοι «Πέρσες», που βρίσκονται μπροστά μας, ακολουθώντας τους βηματισμούς των προγόνων τους, εγκατέλειψαν τη χώρα τους για να επιζήσουν και να εξασφαλίσουν το μέλλον τους.

Στη διαδρομή βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν άλλο πόλεμο. Οσοι σώθηκαν από τα ναυάγια σαπισμένων πλοίων, κατέληξαν στις άθλιες συνθήκες της δικής μας υποδοχής. Και έπειτα, προσπαθώντας να ενταχθούν στον κοινωνικό ιστό της καινούργιας τους «πατρίδας», αναγκάστηκαν να υποστούν μια ρατσιστική καταιγίδα.

Και όμως. Ο Χοσεΐν, ο Ρεζά και ο έτερος Ρεζά, ο Αϊντίμ, ο Χαλίλ και ο Παζμάν ελπίζουν για ένα καλύτερο αύριο.
Οι προσωπικές τους μαρτυρίες, αν και περιέχουν τραυματικές μνήμες, νόστο, ανασφάλεια και δυσκολίες που πρέπει να υπερπηδήσουν, ξεχειλίζουν από αισιοδοξία.

Σ’ αυτή την περφόρμανς που θυμίζει το θέατρο των Ρίμινι Πρότοκολ -η Μαρκοπούλου είχε συνεργαστεί με την ομάδα τους πριν από μερικά χρόνια στον «Προμηθέα»- η σκηνοθεσία, αν και έδωσε έμφαση -ως όφειλε- στον προσωπικό λόγο των προσφύγων, ατύχησε στη συχνά υπερδραματοποιημένη ανάδειξή του, ενώ ο εμφανής συμβολισμός μιας βάρκας ως κυρίαρχο στοιχείο του σκηνικού ήταν μια εύκολη λύση.

Ωστόσο η παράσταση ευτύχησε αφυπνίζοντας τους θεατές για μια πραγματικότητα που βρίσκεται δίπλα τους και όμως την προσπερνούν.
Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί, με τα σπαστά ελληνικά που διανθίζονται από τη μητρική τους γλώσσα, δεν κρίνονται βέβαια για τις υποκριτικές τους ικανότητες.

Αφοπλίζουν, όμως, με τη γνησιότητα, τον αυθορμητισμό και την τόλμη τους να εκτεθούν μπροστά στο κοινό, αλλά και με την εξαιρετική ερμηνεία ανατολίτικων τραγουδιών (τη θαυμάσια μουσική και τους ήχους επιμελήθηκε ο Λάμπος Πηγούνης).

Ελένη Πετάση- [email protected]