Η spoiler-free γνώμη μας για την πιο πολυαναμενόμενη ταινία της χρονιάς.

Ελάχιστες ταινίες έχουν επηρεάσει περισσότερο το ρου του σύγχρονου σινεμά επιστημονικής φαντασίας από το «Blade Runner». Το 1982 ο Ridley Scott έδωσε σάρκα και οστά σε θεματικές και σε φοβίες που αιωρούνταν επί χρόνια και πατώντας πάνω στο εμβληματικό πια «Do Androids Dream of Electric Sheep?» του Philip K. Dick, δημιούργησε ένα ορόσημο για το είδος που σήμερα αντιμετωπίζεται με δέος. Η ιδέα για μια συνέχεια της ιστορίας αιωρούνταν επί χρόνια και τελικά αποκρυσταλλώθηκε, με τον σημαντικό Καναδό Denis Villeneuve να είναι αυτός που επωμίστηκε το δύσκολο ρόλο να δημιουργήσει μια ταινία αντάξια της πρώτης.

Το «Blade Runner 2049» είναι ίσως η πιο πολυαναμενόμενη ταινία της χρονιάς. Μεταφερόμαστε 30 χρόνια μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας, όπου στο Λος Άντζελες του 2049 ένας νέος Blade Runner, ο Αστυνόμος Κ, ανακαλύπτει ένα μυστικό που είναι ικανό να δώσει ένα τέλος στην ανθρωπότητα όπως τη γνωρίζουμε και που συνδέεται με κάποιον τρόπο με τον Rick Deckard, τον θρυλικό Blade Runner που έχει εξαφανιστεί μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας. Και αυτά είναι όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για το φιλμ. Είναι από τις λίγες περιπτώσεις που μια ταινία είναι τόσο υπερπροστατευτική ως προς τα spoiler που βγάζει προς τα έξω, αφού γνωρίζαμε ελάχιστα για αυτή πριν τη δούμε. Έχουμε συνηθίσει αυτές τις πρακτικές σε κάθε νέα δουλειά του Christopher Nolan, αλλά όσο παράξενο και δύσκολο είναι να συμβεί αυτό σήμερα, άλλο τόσο σημαντικό είναι όταν επιτυγχάνεται, διατηρώντας αυτούσια και ακέραιη την κινηματογραφική εμπειρία. Για αυτό το λόγο δε θα αναφερθούμε συγκεκριμένα σε ζητήματα πλοκής, γιατί αξίζει να ξέρετε όσο το δυνατόν λιγότερα μπαίνοντας στην αίθουσα.

Αυτό που γνωρίζαμε ήδη πολύ καλά πριν δούμε την ταινία βέβαια, είναι η σπουδαία δουλειά του Roger Deakins στη διεύθυνση φωτογραφίας. Κάθε πλάνο που είχε διαρρεύσει ήταν φανταστικό και ξεπερνούσε ακόμη και τα ήδη πολύ υψηλά στάνταρ στα οποία μας είχε συνηθίσει ο Deakins. Ακόμη και αυτά όμως δεν μπορούν να σας προετοιμάσουν για την εμπειρία που θα βιώσετε. Το «Blade Runner 2049» ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στις μεγάλες παραγωγές σε επίπεδο φωτογραφίας, εφέ και τεχνικών χαρακτηριστικών, διαθέτοντας ίσως και την κορυφαία χρήση CGI που έχουμε δει ποτέ. Ο Άγγλος διευθυντής φωτογραφίας αφήνει μια σπουδαία παρακαταθήκη με αυτή τη δουλειά του, στο βαθμό που θα είναι σκανδαλώδες αν τα Όσκαρ προσπεράσουν για ακόμη μια φορά το οραματιστικό έργο του. Ως μια σύμπραξη φωτογραφίας, production design, εφέ και soundtrack (η δουλειά των Hans Zimmer και Benjamin Wallfisch δεν θα μπορούσε να φτάσει τα επίπεδα του Vangelis αλλά αναδεικνύεται μέσα στο σύνολο), βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια σχεδόν ιερή στιγμή της έβδομης τέχνης του 21ου αιώνα που βιώνεται σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οθόνη.

Το μεγάλο στοίχημα ήταν εξαρχής το περιεχόμενο και κατά πόσον θα καταφέρει να ανταποκριθεί στα ήδη πολύ υψηλά στάνταρ που είχαν τεθεί στην ταινία του Scott. Η ιστορία έχει ενδιαφέρον και σε κρατάει παρά την μεγάλη διάρκεια των σχεδόν τριών ωρών. Ο Ryan Gosling είναι ο νέος πρωταγωνιστής και φέρνει την απόμακρη και ρομποτική του ερμηνεία στο σύμπαν του «Blade Runner» και χωρίς να είναι κακός πρωταγωνιστής, θαρρείς ότι κάτι λείπει συγκριτικά με την προσωπικότητα του Harrison Ford στην πρώτη ταινία. Ο Ford συμμετέχει εδώ σε δεύτερο ρόλο, αρκετά πιο μικρό από ό,τι δείχνει η παρουσία του στην κεντρική αφίσα και όσο και αν ο Deckard έχει ουσιαστική σύνδεση με την πλοκή, αυτή δεν είναι μια ταινία για αυτόν.

Όλα είναι στην εντέλεια και εξελίσσονται περεταίρω οι θεματικές του πρώτου φιλμ γύρω από τη σχέση ανθρώπου και ρέπλικας και της δυνητικής επίδρασης της τεχνολογίας πάνω στην ανθρωπότητα. Το «Blade Runner» ήταν ένα αρχετυπικό φιλμ νουάρ που τοποθετείται σε ένα κατακερματισμένο, μαζοχιστικό και απογυμνωμένο μέλλον και που φιλοσοφεί γύρω από βάσιμες φοβίες του ανθρώπου σχετικά με την επέλαση της τεχνολογίας και των μηχανών. Σε αυτά τα χνάρια βαδίζει και το «Blade Runner 2049», υπάρχει όμως μια πολύ βασική διαφορά ανάμεσα στα δύο φιλμ. Το πρώτο «Blade Runner» κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου και σε μια περίοδο ραγδαίας τεχνολογικής αναλαμπής, κατά την οποία αναδύθηκαν οι πρώτοι υπολογιστές. Υπήρχε μια ατμόσφαιρα αποξένωσης και ένας φόβος πως ο,τιδήποτε μπορεί να τελειώσει την ανθρωπότητα ανά πάσα στιγμή. Συν τοις άλλοις, το επερχόμενο μιλένιουμ και η νέα χιλιετία αντιμετωπίζονταν με δέος, τρόμο και σπεπτικισμό. Το «Blade Runner» δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να φέρει στην επιφάνεια αυτές τις υπαρκτές αγωνίες και με μια υπέρμετρη φιλοδοξία και με μοναδική για την εποχή αίσθηση κλίμακας, έγινε ένα φαινόμενο όχι μόνο για την εποχή του, αλλά εγκαινίασε και μια καινούρια.

Στο «Blade Runner 2049» αυτές οι τόσο ζωηρές και αληθινές ανησυχίες δεν υπάρχουν στην ίδια τους μορφή για να τις αντλήσει και ό,τι παρακολουθούμε να εκτυλίσσεται έχει ενδιαφέρον μονάχα σε καθαρά κινηματογραφικά πλαίσια και σε άμεση σύνδεση με το πρώτο φιλμ. Είναι μια καλή ταινία που όμως δεν έχει για κανένα λόγο τον αντίκτυπο στην κοινωνία που είχε το δημιούργημα του Scott. Εξαιρώντας την ανεπανάληπτη δουλειά στα τεχνικά χαρακτηριστικά, δεν είναι σε καμία περίπτωση το φιλμ που θα μονοπωλεί τις συζητήσεις ας πούμε σε έναν χρόνο από τώρα.

Βέβαια, μπορεί κάποιος να πει ότι ζούμε στην εποχή της εικόνας και ως εκ τούτου η φανταστική φωτογραφία μπορεί να συνιστά από μόνη της ένα μήνυμα. Και υπάρχουν αληθινές στιγμές μεγαλείου, όπως μια από τις καλύτερες ερωτικές σκηνές που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, ενώ και η πρώτη γνωριμία του K με τον Deckard κορυφώνεται σε μια σκηνή ανθολογίας του franchise και της ποπ κουλτούρας εν γένει. Μέρος του supporting cast συνδράμει τα μέγιστα, κυρίως η νεοφερμένη Κουβανή Ana de Armas στο ρόλο της Joi, μια οπτικοποιημένη εκδοχή της Scarlett Johansson στο «Her», η Sylvia Hoeks που φέρνει μια σκληρή ψυχρότητα στο ρόλο μιας μυστηριώδους villain και η Mackenzie Davis του «Halt and Catch Fire» που στο ρόλο της Mariette ταιριάζει περισσότερο από κάθε άλλον στο σύμπαν αυτού του «Blade Runner». Αυτό που δεν καταλάβαμε ποτέ ωστόσο είναι τι ακριβώς κάνει ο Jared Leto στην ταινία, πέρα από το να μιμείται τον χαρακτήρα και την ερμηνεία του Rutger Hauer από την πρώτη ταινία.

Το «Blade Runner 2049» δεν είναι η ταινία που θα θέλαμε και μάλλον είναι αρκετά κοντά σε αυτή που περιμέναμε. Αν όντως θέλουμε μια πραγματικά ρηξικέλευθη περίπτωση σύγχρονου σινεμά επιστημονικής φαντασίας που βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με ζητήματα της εποχής μας, τότε το περσινό «Arrival» του ίδιου του Denis Villeneuve είναι αυτό που ψάχνετε. Το «Blade Runner» άφησε ιστορία για τον απλούστατο λόγο ότι δεν κοίταξε καθόλου το παρελθόν, παρά ατένισε ευθαρσώς το μέλλον. Μπορεί το «Blade Runner 2049» να τοποθετείται 32 χρόνια μπροστά από την εποχή μας, αλλά κοιτάζει στο παρελθόν περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε για τη φύση του. Σίγουρα είναι καλύτερο από πολλά άλλα blockbuster που ευαγγελίζονται μάταια το είδος και η φωτογραφία του Roger Deakins είναι τόσο σημαντική ώστε να τη θεωρούμε περισσότερο δική του ταινία, παρά του Villeneuve, τον οποίο προτιμούμε σε δικές του αυθεντικές ιδέες. Δεν είναι ένα χαμένο στοίχημα, αλλά δεν είναι και μια κερδισμένη ευκαιρία.

Η ταινία κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]