«Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο» θα μπορούσε επίσης να είναι ο τίτλος της πολυαναμενόμενης διεθνούς παραγωγής «Ο Θεός αγαπάει το Χαβιάρι» του Γιάννη Σμαραγδή.

«Ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι»

Μια βιογραφική ταινία που μέσα από τη διήγηση της ζωής του ήρωα της Ιωάννη Βαρβάκη και την ιστορία, έρχεται να εμφυσήσει κουράγιο και μαχητικότητα στους σύγχρονους Έλληνες σε αυτή τη δύσκολη περίοδο που περνά η χώρα.

Δεν πρέπει να παραβλέψουμε, ωστόσο, ότι μια ταινία είναι έργο τέχνης και η τέχνη δεν γνωρίζει σύνορα. Μηνύματα ελπίδας ανάτασης και ευημερίας, αποτέλεσμα επιμονής και υπομονής που βασίζονται στη δύναμη της θέλησης διατρέχουν όλο τον κινηματογραφικό λόγο αυτής της ταινίας και μπορούν βέβαια να μεταδοθούν σε οποιασδήποτε εθνικότητας θεατή, όπως και στους Έλληνες της Διασποράς, αν λάβουμε υπόψη μας ότι «Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι» είναι μια διεθνής παραγωγή που θα παιχτεί σε πολλές χώρες του κόσμου. Ήδη η Sony Pictures ανέλαβε την προώθηση και παγκόσμια διανομή της, ανοίγοντάς το δρόμο για μια διεθνή καριέρα.

Η μέχρι τώρα πορεία του σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή έχει αποδείξει την προτίμησή του στην κινηματογραφική απόδοση βίων σημαντικών προσωπικοτήτων που άφησαν ιστορία («Καληνύχτα κυρ Αλέξανδρε» αναφερόμενος στον Παπαδιαμάντη, «Ο Σπύρος Λούης», «Καβάφης», «El Greco»). Το 2009 φτιάχνει ένα ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Ιωάννη Βαρβάκη» πάνω στο βίο του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη και το 2012 οι θεατές θα μπορέσουν να απολαύσουν μια ταινία μυθοπλασίας πάνω στη ζωή αυτής της μεγάλης προσωπικότητας, άγνωστης παρά ταύτα στους περισσότερους.

Ο Ιωάννης Βαρβάκης ήταν ένας πειρατής, πλοιοκτήτης από τα Ψαρά. Το πατρικό του όνομα ήταν Λεοντίδης. Χάρη στις ιδιαίτερες ικανότητες που επέδειξε στη Ναυμαχία του Τσεσμέ (1770) οι συναγωνιστές του τού έδωσαν το παρατσούκλι ‘’Βαρβάκης’’ παρομοιάζοντάς τον με το αρπακτικό πουλί του Αιγαίου βαρβάκι. Το παρατσούκλι συνάδει με το χαρακτήρα που περιγράφεται στην ταινία, καθώς ο Βαρβάκης, δυνατός και ατρόμητος, όμοια με ένα αρπακτικό πουλί θα ξεπεράσει πολλές κακουχίες και δυσκολίες και θα αδράξει (αρπάξει;) τις ευκαιρίες που θα βρεθούν στο δρόμο του. «Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι» παρακολουθεί, πράγματι, την πορεία αυτού του ανθρώπου ο οποίος από φτωχός ναυτικός κατάφερε να αναρριχηθεί στα υψηλά κοινωνικά στρώματα και να εξελιχθεί σε πλούσιο και πολιτικά ισχυρό άνδρα. Απόδραση από το Γεντί-Κουλέ της Κωνσταντινούπολης, κακουχίες μέσα στα χιόνια μέχρι να φτάσει με τα πόδια στην Αγία Πετρούπολη, συναντήσεις με την τσαρίνα της Ρωσίας (Κατρίν Ντενέβ), ειδικά προνόμια αλιείας στην Κασπία Θάλασσα, εξαγωγή και διάδοση του χαβιαριού αποτελούν μερικά από τα στάδια της πολυτάραχης και δημιουργικής ζωής αυτού του ανθρώπου.

Όπως σε κάθε βιογραφική ταινία, έτσι και εδώ η κάμερα εστιάζει στις πιο σημαντικές στιγμές, τις καθοριστικές, στους σταθμούς ζωής του κεντρικού προσώπου που το έκαναν να μπει στην Ιστορία. Η κινηματογραφική διήγηση ακολουθεί μια πορεία ανοδική συνάδοντας με την ανοδική καριέρα του Βαρβάκη φθάνοντας σε ένα σημείο αποκορύφωσης, ανάγοντάς τον σε πρότυπο μίμησης και κερδίζοντας έτσι τις καρδιές των θεατών. Ο Σεμπαστιάν Κωχ («Οι Ζωές των Άλλων») επιλέχθηκε να ερμηνεύσει τον κεντρικό ήρωα, μετά τον Χαβιέ Μπαρδέμ που ήταν απασχολημένος την περίοδο των γυρισμάτων. Ο Σεμπαστιάν Κωχ αποδίδει με ευστοχία τόσο την πρώτη περίοδο της νεότητας και σκληρότητας του ήρωα όσο και την ύστερη περίοδο του δοσίματος, της ανωτερότητας, της αγιοσύνης. Ο σκηνοθέτης, σε συνδυασμό με την ερμηνευτική απόδοση του πρωταγωνιστή, φωτίζει πλευρές του προσώπου του Βαρβάκη, οι οποίες τονίζουν τις ανθρώπινες αλλά και ηρωικές του όψεις, οι οποίες προβάλλονται από τη ροή των αναπαριστώμενων γεγονότων. Βαθμιαία, η μορφή του από ιστοριογραφική ανάγεται σε αγιογραφική, καλώντας την ταύτιση του θεατή και την ανάδειξη του ανώτερου εαυτού του, όπως ήταν ο Βαρβάκης: «Ο πειρατής που εξελίχθηκε σε άγιο» κατά το Σμαραγδή, έπειτα από πολλές μελέτες που έκανε πάνω σε αυτόν.

Τα γυρίσματα έγιναν στην Ελλάδα (Πύλος, Αίγινα, Κρήτη και Ψαρά) καθώς και στη Ρωσία (Αγία Πετρούπολη και Αστραχάν). Η ομορφιά των ελληνικών τοπίων εκθειάζεται με διάφορα panoramiques και ποικίλες οπτικές γωνίες της κάμερας ενώ οι μορφές των δευτερευόντων προσώπων (παιδιά και διάφοροι Έλληνες εκείνης της εποχής) μοιάζουν να έχουν βγει από πίνακες του Βρυζάκη ή του Γύζη. Χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχει ένας αφηγητής ομοδιηγητικός, επειδή παίρνει μέρος στην ιστορία. Ωστόσο, το ότι χρησιμοποιεί την αγγλική κατά τη συνομιλία του με τα παιδιά τα οποία χρησιμοποιούν την ελληνική ηχεί κάπως περίεργα.

Με ένα δυνατό casting και έναν ήρωα που φαίνεται να έχει την αποφασιστικότητα και τις αδυναμίες του «Πολίτη Κέιν», ο Γιάννης Σμαραγδής μάς χαρίζει μια ιστορία έτοιμη να αγγίξει τα πλήθη δίνοντάς τους θετικά πρότυπα με τον απλοϊκό τρόπο κινηματογράφησης που χαρακτηρίζει συνήθως μια υπερπαραγωγή.

Πρωταγωνιστούν: Σεμπάστιαν Κοχ, Τζον Κλιζ, Κατρίν Ντενέβ, Λάκης Λαζόπουλος, Άκης Σακελλαρίου, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Χριστόφορος Παπακαλιάτης κ.α. Η ταινία προβάλλεται από τη Feelgood Entertainment.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ