Το κλασικό μυθιστόρημα του Τολστόι «Άννα Καρένινα» γνωρίζει μια νέα, πιο σύγχρονη διασκευή για τη μεγάλη οθόνη. Μετά τη Γκρέτα Γκάρμπο, τη Βίβιαν Λη και τη Σοφί Μαρσό στον κύριο ρόλο, τώρα ήρθε η σειρά της Κίρα Νάιτλι να ενσαρκώσει αυτή τη μυθική γυναίκα, υπό τη διεύθυνση του σκηνοθέτη Τζο Ράιτ («Εξιλέωση», «Περηφάνια και Προκατάληψη»).

«Άννα Καρένινα»

Η σκηνοθεσία περιστρέφεται γύρω από την ιδέα της συνεχούς θεατρικής αναπαράστασης, παραβάλλοντας έμμεσα τη σκέψη ότι η ζωή και η κοινωνία είναι ένα θέατρο. Στις περισσότερες σκηνές, οι μεταβάσεις στο χώρο και το χρόνο γίνονται ανεπαίσθητα με την παρουσία διαφορετικών προσώπων στον τόπο δράσης και όχι απαραίτητα με την αλλαγή περιβάλλοντος ή πλάνου. Κάποιες φορές, μιμούμενος επιδεικτικά τη θεατρική αισθητική, ο σκηνοθέτης αλλάζει ένα πανό το οποίο έρχεται να αναπαραστήσει το χώρο με διάφορα χρώματα καθιστώντας υποβλητική την ατμόσφαιρα. Πραγματικότητα και θεατρικότητα αναμειγνύονται περίτεχνα ως σύμβολο αναπαράστασης της «θεατρικής» ρωσικής κοινωνίας του 19ου αι. όπου ο καθένας παίζει το ρόλο του. Στο μεταξύ, στα παρασκήνια οι φήμες «κάνουν καλά τη δουλειά τους». Άλλες φορές πάλι το άνοιγμα μιας πόρτας αρκεί για να μεταβούν οι δράστες από το θέατρο (της σκηνοθεσίας και της κοινωνίας) στη φύση.

Ο Τολστόι με αυτό το βιβλίο επιχειρεί μια «εκτενή τοιχογραφία της αριστοκρατίας της εποχής του» (όπως αναφέρεται στην εργογραφία του) και ο Τζο Ράιτ προσπαθεί να αποδώσει κινηματογραφικά ένα μέρος αυτής της «τοιχογραφίας» αξιοποιώντας την αισθητική του θεατρικού ντεκόρ, του χορού και της μουσικής, στοιχεία τόσο αγαπητά στη Ρωσία.

Σε συνεργασία με το σεναριογράφο Τομ Στόπαρντ, εστιάζει στη ρομαντική ιστορία αγάπης μεταξύ της αριστοκράτισσας και του ιππότη Βρόνσκι παρακάμπτοντας άλλες πτυχές και προβληματικές του μυθιστορήματος. Ωστόσο, η σκιαγράφηση των κοινωνικών συγκρούσεων και των ανθρώπινων σχέσεων στους κόλπους της μεγάλο-αστικής τάξης παραδίδεται μέσα από ποικίλες, έξυπνα ενορχηστρωμένες εικόνες.

Η έντονη έλξη, το πάθος και η αληθινή αγάπη μεταξύ της Άννα Καρένινα και του Βρόνσκι αναπαρίστανται γλαφυρά με κοντινά πλάνα προσώπων, με σκηνές από μπαλέτα και χορούς ακόμη και με χορογραφημένες κινήσεις κάποιων προσώπων. Οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες φθάνουν στο σημείο να ξεπεράσουν τα όρια και να παραβιάσουν τις συμβατικότητες της στενής αριστοκρατικής κοινωνίας προκαλώντας διάφορα σχόλια εναντίον τους.

Ο Τολστόι έπλασε αυτά τα πρόσωπα επαναστατικά, αυθόρμητα και αληθινά για να ασκήσει μια δριμύτατη κριτική στην υποκρισία και τα «δήθεν» της υψηλά ιστάμενης κοινωνίας της εποχής.

Γινόμαστε μέτοχοι, λοιπόν, σε μια χορογραφία συναισθημάτων και εικόνων τις οποίες διακρίνει μια ιδιαίτερη φόρμα αφθονίας και υπερβολής παραπέμποντας σε κάποια σημεία στην αισθητική του «Moulin Rouge» του Μπαζ Λούρμαν.

Ο Τζο Ράιτ, γνωστός για τις εμπνευσμένες του μεταφορές μυθιστορημάτων, χρησιμοποιεί πολλά τεχνάσματα μέσα στην προσπάθειά του να μετουσιώσει όλο το συναισθηματισμό και την εσωτερική θύελλα του ιππότη Βρόνσκι και της σαγηνευτικής Άννα Καρένινα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σκηνή του πρώτου χορού που χορεύουν οι δύο ερωτευμένοι μετά τη γνωριμία τους. Η Άννα Καρένινα αστραφτερή μέσα σε μια μαύρη τουαλέτα, σαν μαύρος κύκνος, αφήνεται ολοκληρωτικά στα χέρια του Βρόνσκι που κατευθύνει το χορό με τέτοια μαεστρία όπως κατευθύνει τα άλογά του.

Το μοντάζ που επιλέχτηκε για να αποδώσει το πάθος της συγκεκριμένης σκηνής είναι τόσο εκφραστικό που αποτελεί μια άσκηση ύφους: με σύντομα πλάνα που διαδέχονται απανωτά σε ταχείς ρυθμούς το ένα το άλλο, η κάμερα εστιάζει στα πρόσωπα όχι μόνο των δύο χορευτών αλλά και των άλλων που τους κοιτάζουν... Πιο συγκεκριμένα, το κάδρο ενός τρίτου προσώπου παρεμβαίνει στη συνεχή αλληλοδιαδοχή πλάνων, αυτό της νεαρής Κίττυ που επιθυμεί το Βρόνσκι.

Μια φιλμική μεταφορά, επίσης, είναι αξιοσημείωτη και έρχεται να προστεθεί στο βιρτουόζικο μοντάζ που υιοθετεί ο σκηνοθέτης: την αναστάτωση και το καρδιοχτύπι της ερωτευμένης ηρωίδας πολλές φορές ακολουθεί το ρακόρ μιας μεγάλης σιδηροτροχιάς που γυρίζει κάνοντας έναν έντονο θόρυβο. Το συγκεκριμένο εφέ αποτελεί και μια οπτική μετωνυμία αν κάποιος γνωρίζει το τραγικό τέλος της ηρωίδας. Οι εικόνες σε αυτήν την περίπτωση παίρνουν τη θέση των λέξεων του βιβλίου και σχολιάζουν το δράμα με έναν άλλο κώδικα γραφής˙ τον κινηματογραφικό.

Η Κίρα Νάιτλι είναι εκφραστικότατη στο ρόλο της τρελά ερωτευμένης μοιχαλίδας που την κατατρώνε οι τύψεις και η ζήλεια. Ο Τζουντ Λο έχει εισχωρήσει ολοκληρωτικά στο ρόλο του απατημένου συζύγου ενώ το πρόσωπο όπως και η ερμηνευτική ικανότητα του Άαρον-Τέιλορ Τζόνσον αποδίδει άψογα το χαρακτήρα του Βρόνσκι.

Η «Άννα Καρενίνα» του Τζο Ράιτ αποτελεί μια πρωτότυπη και μοναδική κινηματογραφική απόδοση του ομώνυμου βιβλίου. Μια ταινία που δεν πρέπει να χάσετε.

Παίζουν: Κίρα Νάιτλι, Άαρον-Τέιλορ Τζόνσον, Τζουντ Λο, Κέλι Μακ Ντόναλντ, Ντόμναλ Γκλίσον, Αλίσια Βίκαντερ, Έμιλι Γουάτσον, κ.ά. Η ταινία προβάλλεται από την UIP.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ