«Για μένα υπάρχουν μόνο δύο ειδών ταινίες: οι καλές κι οι κακές», δηλώνει ο Steven Soderbergh, ένας από τους πιο απρόβλεπτους σκηνοθέτες των τελευταίων δεκαετιών.

Η τάση του να πειραματίζεται με νέα είδη και τεχνικές στον κινηματογράφο, καθώς κι η ικανότητά του να μεταπηδά από λαμπερά blockbusters σε χαμηλού προϋπολογισμού ταινίες κι αντίστροφα εντυπωσιάζουν. Μετά από κάθε επιτυχία του πολλοί έσπευδαν να του βάλουν ταμπέλες, όμως ο Steven Soderbergh, έχει αποδείξει ότι είναι κάτι περισσότερο από ένα χολιγουντιανό προϊόν που περιμένει την ετικέτα του.

Γεννημένος στις 14 Ιανουαρίου του 1963, ο σουηδικής καταγωγής Steven Soderbergh, έδειξε από νωρίς το ενδιαφέρον του για το σινεμά. Ήδη σε ηλικία 15 ετών, παρακολουθούσε ένα μάθημα του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα για δημιουργία animation ενώ παράλληλα ξεκίνησε να γυρίζει δικές του ταινίες μικρού μήκους με μεταχειρισμένο εξοπλισμό. Τελειώνοντας το σχολείο, αντί να συνεχίσει τις σπουδές του, αποφάσισε να κυνηγήσει το όνειρό του να γίνει κινηματογραφιστής, στο Hollywood.

Μετά από αρκετές άσχετες δουλειές για να κερδίζει τα προς το ζην, πέτυχε την πρώτη του «μεγάλη» δουλειά, σκηνοθετώντας τη ζωντανή εμφάνιση του συγκροτήματος Yes.

Δυνατό ξεκίνημα

Το 1989, είναι καθοριστική χρονιά για τον Soderbergh. Η ταινία του «Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες», την οποία έγραψε σε 8 μόλις ημέρες, κερδίζει το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών, και ο 26χρονος σκηνοθέτης γίνεται ο νεαρότερος νικητής του συγκεκριμένου βραβείου στην ιστορία του θεσμού, με τον κριτικούς να τον χαρακτηρίζουν «σύμβολο της γενιάς του Φεστιβάλ του Sundance».

Τα επόμενα βήματά του, είναι πιο αμφιλεγόμενα. Συνεργάζεται με τον Jeremy Irons, σε μια ταινία υβρίδιο βιογραφίας και φαντασίας, για τη ζωή του Κάφκα. Η ταινία είναι εισπρακτική αποτυχία όπως κι επόμενες κινηματογραφικές του απόπειρες. Το 1998, σκηνοθετεί τον George Clooney, ξεκινώντας έτσι τη μακροχρόνια συνεργασία τους, στο «Εκτός Ελέγχου», μαζί με τη Jennifer Lopez, σημειώνοντας όμως και πάλι χλιαρές εισπράξεις.

Η άνοδος στην κορυφή

Σκηνή από την ταινία «Έριν Μπρόκοβιτς» με την Τζούλια Ρόμπερτς

Η νέα χιλιετία ήταν εξέχουσας καλλιτεχνικής σημασίας για τον Soderbergh. Σκηνοθέτησε τις ταινίες «Έριν Μπρόκοβιτς» με την Julia Roberts και «Traffic» με τους Michael Douglas, Benicio Del Toro και Catherine Zeta-Jones. Οι ταινίες έσπασαν τα ταμεία και χάρισαν ακόμα μία πρωτιά στο σκηνοθέτη, μετά τον θρίαμβό του στις Κάννες το 1989. Όχι μόνο προτάθηκε γα Oscar σκηνοθεσίας και για τα δύο φιλμ, κάτι που είχε να συμβεί από το 1938, αλλά βραβεύτηκε τελικά για το «Traffic». Έγινε έτσι ο πρώτος σκηνοθέτης που κερδίζει σε ανάλογη περίπτωση, μιας και το 1938, ο υποψήφιος Michael Curtiz, είχε χάσει.

Με την καριέρα του απογειωμένη, το όνομά του παντού, και πολλά βραβεία, ο Steven Soderbergh, παρέμεινε στο mainstream μονοπάτι που τον τοποθέτησε η επιτυχία. Το 2001, σκηνοθετεί την «Συμμορία των Έντεκα» με πρωταγωνιστές όλα τα λαμπερά ονόματα του χώρου. George Clooney, Brad Pitt, Julia Roberts, Matt Damon, Andy García κι άλλοι, συμμετέχουν στο remake της ομώνυμης ταινίας του 1960. Πρόκειται για την πιο επικερδή ταινία του Soderbergh μέχρι σήμερα, που «γέννησε» άλλα δύο σίκουελ το 2004 και το 2007.

Πειραματικός κινηματογράφος

Σκηνή από την ταινία«Contagion» με την Γκουίνεθ Πάλτροου

Αντισυμβατικός και ταλαντούχος, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να πειραματιστεί στα επόμενά του βήματα. Η ταινία του «Bubble», στην οποία χρησιμοποίησε μόνο ερασιτέχνες ηθοποιούς, κυκλοφόρησε αμέσως σε DVD, πιο συγκεκριμένα μετά από 4 ημέρες προβολής σε ελάχιστους κινηματογράφους, και συγκέντρωσε αρνητικά σχόλια από κριτικούς φανερά αιφνιδιασμένους κι απορημένους με αυτήν του την κίνηση. Ο ίδιος όμως δε φαίνεται να πτοείται. «Δεν ασχολούμαι με τις κριτικές, μετά την τεράστια επιτυχία μου το 2000, είναι βέβαιο ότι θα τα πάω χειρότερα», αστειεύεται. Άλλωστε «αν κάτσεις και προβληματίζεσαι για το τι σκέφτονται οι άλλοι για σένα, απλά παραλύεις», συμπληρώνει.

Και αυτό ακριβώς κάνει μιας και οι ετερόκλητες επιλογές του συνεχίστηκαν, με έναν τετράωρο φόρο τιμής στον Ernesto «Che» Guevara που προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Καννών, και με τη συνεργασία του με την ελληνικής καταγωγής πορνοστάρ Sasha Grey στην ταινία «Συνοδός Πολυτελείας».

Το 2010, σκηνοθετεί το «Contagion», πάλι με all-star cast. Ο ίδιος δηλώνει ότι πλέον προτεραιότητά του είναι να διασκεδάζει ως σκηνοθέτης και να ψυχαγωγεί το κοινό του. «Δεν έχω ανάγκη να με αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη σοβαρότητα», λέει αφοπλιστικά.

Τηλεόραση

Σκηνή από την ταινία«Παρενέργειες» με τον Τζουντ Λο

«Το αμερικανικό κοινό δεν μοιάζει να ενδιαφέρεται για την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων, αντίθετα θέλουν απλούς μονοδιάστατους πρωταγωνιστές. Τα πράγματα έχουν εξελιχθεί έτσι που όσοι επιθυμούν να δουν ιστορίες με βάθος στρέφονται στις τηλεοπτικές σειρές»: αυτή η αντίληψη του Soderbergh δικαιολογεί απόλυτα την ανάμειξη του στην τηλεοπτική παραγωγή, με τη μίνι σειρά «K street», που είχε πολιτική θεματολογία και βασιζόταν στον αυτοσχεδιασμό των πρωταγωνιστών.

Η τελευταία του ταινία, με πρωταγωνιστές τους Channing Tatum, Jude Law και Catherine Zeta-Jones, έχει τίτλο «Παρενέργειες». Είναι ένα ιατρικό ψυχολογικό θρίλερ, και σύμφωνα με δηλώσεις του ίδιου του Soderbergh, πρόκειται για την τελευταία του κινηματογραφική σκηνοθετική δουλειά, καθώς σκοπεύει να αφοσιωθεί στη ζωγραφική.

Ενδεικτική Φιλμογραφία: «Σεξ, ψέματα και Βιντεοκασέτες» (1989), «Κάφκα» (1991), «Εκτός Ελέγχου» (1998), «Έριν Μπρόκοβιτς», «Traffic» (2000), «Η Συμμορία των Έντεκα» (2001), «Solaris» (2002), «Η Συμμορία των Δώδεκα» (2004), «Ο Καλός Γερμανός» (2006), «Η Συμμορία των Δεκατριών» (2007), «Che: Part one», «Che: Part two» (2008), «Συνοδός Πολυτελείας» (2009), «Αληθοφανή Ψέματα» (2009), «Contagion» (2011), «Η τιμωρός» (2011), «Magic Mike» (2012), «Παρενέργειες» (2012).

ΝΑΝΤΙΑ ΚΑΚΛΗ