Η Δήμητρα Γιαννακού γράφει κριτική για τη νέα ταινία του Γούντι Άλεν, τη «Θλιμμένη Τζάσμιν» που προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από την Odeon.

«Θλιμμένη Τζάσμιν» («Blue Jasmine»)

Ο Γούντι Άλεν συνεχίζει να δημιουργεί και πρωτοτυπεί στην παγκόσμια κινηματογραφική σκηνή με άλλη μια ασυνήθιστη παραγωγή. Κάνοντας μια στροφή στην καριέρα του, αφήνει πίσω την Ευρώπη και επιστρέφει στις Η.Π.Α. ξαναζωντανεύοντας δραματικές ιστορίες.

Αυτή τη φορά στήνει το πορτρέτο μιας γυναίκας νευρωτικής που βυθίζεται όλο και περισσότερο στους λαβυρίνθους της τρέλας, παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειές της να αντισταθεί και να αλλάξει ζωή. Μετά τη Μία Φάροου ή τη Σκάρλετ Γιόχανσον, τώρα η Κέιτ Μπλάνσετ έρχεται σχεδόν να μονοπωλήσει το βλέμμα της κάμερας του σκηνοθέτη και να προστεθεί στη λίστα των θηλυκών μορφών-ηρωίδων του.

Η νέα του ταινία «Blue Jasmine» παραπέμπει σε αρκετά σημεία στο θεατρικό έργο του Τέννεσυ Ουίλλιαμς «Λεωφορείο Ο Πόθος», μοιάζοντας να είναι μια ελεύθερη διασκευή. Ως γνωστό, το 1951 ο Elias Kazan έχει προσαρμόσει για τον κινηματογράφο αυτήν την ιστορία, με τη Βίβιαν Λι στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το γεγονός ότι η Κέιτ Μπλάνσετ έχει ήδη υποδυθεί στο θέατρο την Μπλανς Ντυμπουά το 2009, κάτω από τις σκηνοθετικές οδηγίες της Λιβ Ούλμαν.

Θα λέγαμε ότι το «Blue Jasmine» αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή του μύθου του Τέννεσυ Ουίλλιαμς, κατασκευασμένη βάσει της τεχνοτροπίας «Γούντι Άλεν» και γαρνιρισμένη με το αντίστοιχο χιούμορ που χαρίζει έναν ιδιαίτερο ρυθμό. Η Τζάσμιν (Κέιτ Μπλάνσετ), μια ξανθιά γοητευτική, κακομαθημένη και πρώην πλούσια μπουρζουά, αναγκάζεται να εγκατασταθεί στο «φτωχικό» της αδερφής της, έπειτα από την ολοκληρωτική οικονομική και συναισθηματική καταστροφή που υπέστη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο άνδρας της αποδείχθηκε απατεώνας σε όλες τις πίστες: την απατούσε ασύστολα και κέρδιζε χρήματα με παράνομους τρόπους. Έτσι, εμπρός στο αδιέξοδο, η κυρία Τζάσμιν θα βρεθεί σε μέρη άβολα για αυτή και θα αρχίσει να συναναστρέφεται με ανθρώπους που δεν συνήθιζε γιατί τους περιφρονούσε. Τα αντικαταθλιπτικά και το αλκοόλ έρχονται να βοηθήσουν στο ορμητικό της κατρακύλισμα και στο τελειωτικό παραλήρημα της τρέλας…

Όπως στο «Λεωφορείο Ο Πόθος», δύο τάξεις, δύο κοινωνικοί κόσμοι μπαίνουν σε αντιπαράθεση και εκθέτουν επιδεικτικά τις διαφορές τους. Από τη μια, η Μπλανς-Τζάσμιν με τις υπερ-ευαισθησίες μιας φαντασμένης κυρίας. Από την άλλη, η Τζίντζερ (Σάλι Χόκινς), η ταπεινή αδερφή της –μια σύγχρονη Στέλλα- με την απλότητα και ολιγάρκεια που χαρακτηρίζει τα μεσαία στρώματα. Δίπλα της, ο Τσίλι (ο Μπόμπι Καναβάλε με τα έντονα ζυγωματικά), ως ένας άλλος Κοβάλσκι, μπριουτάλ και τρομακτικά ευθύς, εκπρόσωπος της εργατικής τάξης, έρχεται σε φανερή και διαρκή ρήξη με τη λεπτεπίλεπτη και φιλόδοξη Τζάσμιν. Ακόμη και το επεισόδιο της επιβολής ησυχίας από την Τζάσμιν στον Τσίλι -Κοβάλσκι και τους φίλους του παραπέμπει σε ένα άλλο αντίστοιχο περιστατικό του έργου «Λεωφορείο Ο Πόθος».

Η συγκατοίκηση γίνεται το πεδίο ανάπτυξης διαφόρων εντάσεων, αποκαλυπτικών των -τραγικών- χαρακτήρων. Όπως και στο θεατρικό, η σχέση της Τζίντζερ και του Τσίλι δοκιμάζεται, έπειτα από τις επικρίσεις και την επιρροή της Τζάσμιν προς την αδερφή της. Δεν λείπουν βέβαια και οι εκρήξεις οργής (ο Τσίλι «ξηλώνει» το τηλέφωνο όπως ο Κοβάλσκι πετάει και από το παράθυρο το ραδιόφωνο) οι οποίες σε συνδυασμό με το απρόσμενο της ζωής και το τυχαίο, φέρουν στην επιφάνεια καλά κρυμμένα μυστικά ενώ μια διαρκής μοναξιά κατατρώει υπόγεια τα σωθικά των ηρώων (και ιδιαίτερα της Τζάσμιν).

Διαδοχικά flash-backs μεθοδεύουν την αφήγηση της παρελθούσης ζωής της Τζάσμιν, όταν εκείνη ζούσε μέσα στο όνειρο και την ευμάρεια. Οι αλλαγές μέσα στο χρόνο υποδεικνύονται, επίσης, από τα διαφορετικά ρούχα της ηρωίδας. Με faux-raccords, μεταβαίνουμε από τη μία κατάσταση στην άλλη, με βασική ένδειξη αλλαγής την αλλαγή των ρούχων. Όταν, τέλος, η Τζάσμιν εγκαταλείπει αγανακτισμένη το σπίτι της αδερφής της, η αλλαγή του τόπου, προεικονίζεται με το πολύ κοντινό πλάνο ενός πίνακα ζωγραφικής που παρουσιάζει μια φτωχογειτονιά.

Η Κέιτ Μπλάνσετ ενσαρκώνει άψογα την απροσάρμοστη και μυθομανή Τζάσμιν, μπαίνοντας κυριολεκτικά μέσα στο ρόλο αυτής της σχιζοφρενούς προσωπικότητας που δεν μπορεί να συμβιβάσει το παρελθόν με το παρόν, το όνειρο που ζούσε με τη σκληρή πραγματικότητα και αλήθεια.

Χαρακτηριστική είναι η τραγική σκηνή του τέλους όπου η ηθοποιός δίνει μια performance ερμηνείας, αναπαριστώντας μια Τζάσμιν με βρώμικα ρούχα μέσα στον ιδρώτα, κατακρημνισμένη και καταρρακωμένη σαν ένα λεωφορείο που έχασε το δρόμο του και τσακίστηκε στα βράχια. Ένας ρόλος που του αξίζει ένα Όσκαρ ερμηνείας.

Με το «Blue Jasmine», ο Γούντι Άλεν υπογράφει μία από τις καλύτερες ταινίες της καριέρας του και για αυτό δεν πρέπει να τη χάσετε.

Παίζουν: Κέιτ Μπλάνσετ, Σάλι Χόκινς, Άλεκ Μπόλντγουιν, Μπόμπι Καναβάλε, Άντριου Ντάις Κλέι, Πίτερ Σάρσγκααρντ, Μαξ Κασέλα, Λούις Σι Κέι. Η ταινία προβάλλεται από την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ