Το κλασικό παραμύθι του Carlo Collodi αποκτά τις σκοτεινές αποχρώσεις του Matteo Garrone, σε μια ιστορία που, αν και στερείται συμπαγούς αφήγησης και προσανατολισμού κοινού, ξεχωρίζει για την επιμελημένη της παραγωγή και τον παράξενο ρεαλισμό με τον οποίο προσεγγίζεται.

Το πρώτο πράγμα που πείραξε ο Matteo Garrone στην ιστορία του Πινόκιο ήταν η ιστορία του. Μην θέλοντας να ακολουθήσει τις ασφαλείς πιστές αναγνώσεις του βιβλίου, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να αλλάξει κάπως την ιστορία δίνοντας τη δική του ανάγνωση πάνω στο γνωστό παραμύθι, και παίρνοντας φυσικά όλο το ρίσκο που ενέχει μια τέτοια απόφαση. Έτσι συνυπέγραψε, πέρα από τη σκηνοθεσία, και το σενάριο μαζί με τον Massimo Ceccherini, «πετσοκόβοντας» αρκετά την κλασική ιστορία για να τη φέρουν στα μέτρα τους.

Η δική τους απόδοση της ιστορίας είναι πιο σφιχτή σε αριθμό περιστατικών (λείπουν επεισόδια όπως αυτό με τον πράσινο ψαρά ή το γιγάντιο περιστέρι), χάνει όμως αρκετά σε ειρμό και ρυθμό. Πλέον αρκετά γεγονότα που παρουσιάζονται σε φιλμικό χρόνο δεν δικαιολογούνται, ή γίνονται πολύ βιαστικά που σε κάνουν να απορείς. Το σενάριο χρειαζόταν ένα πέρασμα ακόμα και περαιτέρω επεξεργασία για να «δέσει» η ιστορία καλύτερα.

Οι περιπέτειες του Πινόκιο μεταφέρονται στα πάτρια εδάφη καθώς η ταινία γυρίζεται σε διάφορα μέρη της Τοσκάνης, γενέτειρας του Collodi (είχε γεννηθεί στη Φλωρεντία), στην Πούλια και το Λάτσιο. Οι επιλογές των τοπίων είναι εκπληκτικές και η φοβερή φωτογραφία του Nicolai Brüel δημιουργεί το απαραίτητο υπόβαθρο στον Garrone για να περάσει με τις σκοτεινές αποχρώσεις του την ιστορία.

Το αποτέλεσμα είναι ένας μαγικός ρεαλισμός, και σίγουρα ένας ρεαλισμός που ξενίζει. Ο ρεαλισμός του Garrone συνδυάζει το σκοτεινό στοιχείο με το φανταστικό, στοιχεία τα οποία τοποθετεί μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο της φτώχειας και εξαθλίωσης και ενός υπέροχου τοπίου. Έτσι την ίδια στιγμή στο ίδιο πλάνο συνυπάρχουν ο νατουραλισμός του ιταλικού τοπίου, ένα μαγικό σαλιγκάρι και η σκοτεινή οπτική  του Garrone που μας αφήνει να βλέπουμε κρεμασμένο τον Πινόκιο από ένα δέντρο.

Και με τον ίδιο περίεργα αντιφατικό τρόπο, αποδίδει καλά η κωμική φιγόύρα του Roberto Benigni στον κάπως βαρύ ρόλο του Geppetto. Γλυκός και αποκαμωμένος από τη φτώχεια, είναι ο πατέρας που χρειάζεται ο Πινόκιο. Δίπλα του ο μικρός Federico Ielapi, ως Πινόκιο, γεμίζει με ενέργεια την οθόνη.

Αυτό που ξεχνάει να κάνει όμως ο σκηνοθέτης του Dogman, είναι να αποφασίσει ποια θα είναι η στάση του απέναντι στην «από κατασκευής» αφέλεια που διαθέτει το ορίτζιναλ παραμύθι. Και μένει μετέωρος. Γιατί τη διατηρεί σε μια κατά τα άλλα σκληρή ανάγνωση του παραμυθιού. Κι αν είναι έτσι, τότε σε ποιον απευθύνεται το παραμύθι;

Δείτε εδώ τις «Ταινίες της εβδομάδας (11/6/2020)»

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ- [email protected]