H Δήμητρα Γιαννακού γράφει κριτική για την ταινία «September» της Πέννυς Παναγιωτοπούλου που προβάλλεται από την Odeon.

«September»

«September» λέγεται η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της Πέννυς Παναγιωτοπούλου. Το φιλμ προβλήθηκε για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό στα πλαίσια του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας- Νύχτες Πρεμιέρας, αφού έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.

Δέκα χρόνια μετά το «Δύσκολοι αποχαιρετισμοί ο μπαμπάς μου» (Βραβείο στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο), η σκηνοθέτιδα επανεμφανίζεται με άλλη μια ιστορία που έχει να κάνει με μια απώλεια. Αυτή τη φορά όχι ενός ανθρώπου αλλά ενός κατοικίδιου ζώου, ενός σκύλου. Μήπως επειδή οι άνθρωποι μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια αποστασιοποιήθηκαν ακόμη περισσότερο ώστε να βρίσκουν αληθινή συντροφιά μόνο στα κατοικίδια;

Η ιστορία, λοιπόν, αφορά μια μοναχική γυναίκα, την Άννα (Κόρα Καρβούνη), η οποία ζει με ένα σκύλο. Η καθημερινή της ζωή δίνεται με λεπτομερή τρόπο στο θεατή. Η Άννα κάνει σχεδόν τα πάντα με το σκύλο της και δείχνει να του έχει δώσει τη θέση ενός συζύγου, συντρόφου, φίλου ή και παιδιού. Ταυτόχρονα, μια γειτονική οικογένεια τραβά την προσοχή της και εκδηλώνει για αυτή μια παράξενη περιέργεια.

Η Άννα μυστηριωδώς δεν έχει φίλους, η αδελφή της ζει πολύ μακριά. Διάγει ένα βίο ήρεμο και χωρίς ενδιαφέρον, έχοντας «βολευτεί» με τη συντροφιά του σκύλου. Όμως, αυτός ξαφνικά πεθαίνει. Το κεντρικό πρόσωπο μένει τώρα τελείως μόνο και έρημο, βιώνοντας το πένθος του και προσπαθώντας να βρει κάπου «να γαντζωθεί». Η διπλανή οικογένεια και ιδιαίτερα η γυναίκα-μητέρα (Μαρία Σκουλά) δύο παιδιών δείχνει να αποτελεί τη «σανίδα σωτηρίας» και διαφυγής για την Άννα από τους λαβυρίνθους του πόνου και της μοναξιάς στους οποίους βυθίζεται όλο και περισσότερο.

Αρχίζει να παρακολουθεί την οικογένεια κρυφά και να κατασκοπεύει τι κάνει από τα τζάμια, όπως τα φτωχά και πεινασμένα παιδιά κοιτάζουν τις βιτρίνες ενός ζαχαροπλαστείου. Επινοεί διάφορες αφορμές για να έχει παρέα και να βρίσκεται μεταξύ των ανθρώπων. Καθώς όμως αυτοί είναι κλεισμένοι στο δικό τους (μικρό)κόσμο, η παντέρημη γυναίκα θα αποβληθεί και θα απορριφθεί από το σύστημά τους. Η ρήξη δεν θα αργήσει να έρθει και η Άννα θα αναζητήσει αλλού διέξοδο…

Το ζήτημα της μοναξιάς στη σύγχρονη εποχή θίγει αυτή η νέα ταινία της Πέννυς Παναγιωτοπούλου. Το φιλμ διαπνέεται από έναν ήρεμο ρυθμό, καθ’ εικόνα της «ήρεμης» ζωής του κεντρικού χαρακτήρα. Το μέγεθος του προβλήματος δίνεται μέσα από απλές ενέργειες, λιτές σκηνές και χωρίς πολλούς διαλόγους αφήνοντας στην εικόνα να αποδώσει μια όψη της τραγικότητας που βιώνουν πολλοί άνθρωποι σήμερα, μη-ηθελημένα μόνοι, χωρίς συντροφιά. Χαρακτηριστικό είναι ότι μέσα από το πρόσωπο της φίλης-γειτόνισσας αποκαλύπτεται και μια μορφή μοναξιάς που βιώνουν ακόμη και οι άνθρωποι που έχουν οικογένεια.

Η σκηνοθέτιδα δίνει μια λιτή κινηματογραφική αναπαράσταση ενός ζητήματος διαχρονικού και επίκαιρου όσο ποτέ. Κάτω από τους φαινομενικά ήρεμους τόνους, το εσωτερικό δράμα της ηρωίδας γίνεται βαθμιαία αρκετά ηχηρό, σαν μια μπόρα που ξεσπά απότομα μέσα στο ήπιο, ακόμη, κλίμα του Σεπτεμβρίου.

Παίζουν: Κόρα Καρβούνη, Μαρία Σκουλά, Νίκος Διαμαντής, Χρήστος Στέργιογλου. Η ταινία προβάλλεται από την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ