Η ταινία του Λεμοχάνγκ Τζερεμάια Μοσέσε «Αυτό Δεν Είναι Ταφή, Είναι Ανάσταση» κέρδισε το βραβείο Χρυσή Αθηνά Καλύτερης Ταινίας στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας.

Σε έναν ορεινό οικισμό του αφρικανικού Nότου, μια ηλικιωμένη χήρα, η οποία ζει ολομόναχη πλέον στον κόσμο, δίνει μέχρις εσχάτων μάχη προκειμένου να προστατέψει τη γενέτειρά της κόντρα στα σχέδια κατασκευής ενός φράγματος που θα οδηγήσει τον τόπο σε αφανισμό και τους κατοίκους σε ξεριζωμό. Η σύγκρουση του παλιού με το καινούργιο, η έννοια της ταυτότητας και της κοινότητας ως απαραίτητες πυξίδες σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο σύμπαν και η ανθρώπινη θέληση ως δύναμη της φύσης χρωματίζουν ένα εκθαμβωτικά σκηνοθετημένο και θεσπέσια ποιητικό φιλμ, που ανάγει μια απλή παραβολή σε πραγματικό κομψοτέχνημα. 

«Καταλήγουμε εκεί από όπου αρχίσαμε. Νέα όνειρα, νέες ελπίδες και φιλοδοξίες» 

Τοποθετημένη μέσα στη δίνη μιας τραγωδίας, η ταινία ακολουθεί την προσωπική ζωή της ηλικιωμένης Mantoa που έχει χάσει όλα της τα αγαπημένα πρόσωπα. Παραιτημένη από τη ζωή η Mantoa επιθυμεί το θάνατο αλλά στην πορεία θα συγκλονιστεί μπροστά στο ενδεχόμενο της κατασκευής ενός φράγματος στην πατρική της γη, χάνοντας έτσι τους τάφους της οικογένειάς της.  

Συνδυάζοντας τον ποιητικό ρεαλισμό με το ξεθωριασμένο από το φως τετράγωνο κάδρο, η ιστορία αποτελεί μια παραβολή ειπωμένη με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο, συχνά υπνωτιστικό και άλλοτε να βρίθει από τη φασαρία της μελωδίας.  

Το περιορισμένο κάδρο συχνά περιορίζεται και άλλο τοποθετώντας την κάμερα μέσα σε πόρτες ή εστιάζοντας σε πολύ συγκεκριμένα σημεία. Η κάμερα λατρεύει το ταλαιπωρημένο πρόσωπο της χήρας, το τραβάει από διάφορες οπτικές εκμεταλλευόμενη το φως και τις σκιές που αναδεικνύουν την κόπωση και την απελπισία σε ένα πρόσωπο που κατά τα άλλα μοιάζει απόμακρο. Εστιάζοντας συχνά στο πρόσωπο ή τα χέρια της, η Mantoa εξελίσσεται σε συμβολικό στοιχείο μέσα στο μύθο.  

Δομικά στοιχεία αυτού του μύθου αποτελούν οι αντιθέσεις και η πολυδιάστατη απώλεια. Το παλιό και το καινούριο, η παράδοση και η πρόοδος, η ζωή και ο θάνατος συγκρούονται στην Πεδιάδα του Θρήνου για να υπογραμμίσουν τη δύναμη της αντίστασης της Mantoa σε ένα αγώνα κόντρα στην εξέλιξη, εκθέτοντας παράλληλα την ειρωνεία που διακατέχει τη συμπεριφορά της. Είναι αφοσιωμένη στη μάχη κατά της «προόδου» υπερασπιζόμενη τους νεκρούς- αλλά αμφισβητώντας μέσα στο πένθος της τις παραδόσεις του τόπου- την ώρα που είναι έτοιμη να παραδοθεί μια ώρα αρχύτερα στο χρόνο.  

Θλίψη για την απώλεια, αυτός είναι τελικά ο κεντρικός άξονας της ιστορίας. Την απώλεια των αγαπημένων προσώπων, την απώλεια της πατρικής γης, την απώλεια της παράδοσης, την απώλεια την ιδιοκτησίας, την απώλεια των κεκτημένων, την απώλεια της ταυτότητας.   

Με τα λόγια της Κριτικής Επιτροπής: 
 
«Το βραβείο καλύτερης ταινίας απονέμεται σε μια εντυπωσιακή πρώτη μεγάλου μήκους ταινία που κατορθώνει να αποκαλύπτει το αόρατο και το ανείπωτο με ποιητική, πολιτική δύναμη. Μια υβριδική μορφή, που ίπταται εν τω μέσω μύθων και θρύλων, ονειρισμού και εθνογραφίας, εξερευνά δυαδικότητες όπως την πνευματική παράδοση έναντι της προόδου, του μοντερνισμού έναντι της φύσης, της αγροτικής κοινότητας έναντι της αστυφιλίας, της ζωής έναντι του θανάτου. Μια καθολικά ανθρώπινη ταινία βασισμένη σε ένα πεδίο που σπάνια κινηματογραφείται, με μια αξέχαστη τελική ερμηνεία από την ηθοποιό Mary Twala». 

*Η ταινία είναι διαθέσιμη online μέχρις τις 12 Οκτωβρίου στην πλατφόρμα του φεστιβάλ online.aiff.gr. 

Δείτε εδώ αναλυτικά τα βραβεία της φετινής διοργάνωσης.  

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ- [email protected]