O Mεξικανός «μάγος» Alfonso Cuaron (Αλφόνσο Κουαρόν), με την 3D ταινία του «Gravity», κατόρθωσε να πραγματοποιήσει το παιδικό του όνειρο: να ταξιδέψει στο διάστημα, έστω και στη μεγάλη οθόνη. Ίσως μάλιστα το πλήρωμα των αστροναυτών του, η Sandra Bullock και ο George Clooney να τον οδηγήσουν σε ένα Όσκαρ…

Ο σκηνοθέτης, σεναριογράφος και κινηματογραφικός παραγωγός Alfonso Cuaron γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1961.

Γιος πυρηνικού φυσικού, ο Cuaron σε πολλές συνεντεύξεις του έχει αποκαλύψει ότι από μικρός ονειρευόταν να γίνει αστροναύτης και σκηνοθέτης. Το πιο πολύτιμο απόκτημα των παιδικών του χρόνων ήταν μια κάμερα που του επέτρεπε να «αιχμαλωτίζει» τους πάντες και τα πάντα. Ο μοναχικός Cuaron έλεγε στη μητέρα του ότι πήγαινε στο σπίτι κάποιου φίλου του, στην πραγματικότητα όμως έβρισκε καταφύγιο στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Μόλις τελείωσε το σχολείο θέλησε να σπουδάσει αμέσως σινεμά, όμως η φημισμένη σχολή κινηματογραφικών σπουδών «Centro de Capacitación Cinematográfica» δεν δεχόταν σπουδαστές κάτω των 24 ετών. Καθώς το πάθος του για το σινεμά δεν είχε ιδιαίτερη υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον, ακολούθησε σπουδές φιλοσοφίας στο Νational Autonomous University of Mexico (UNAM) και παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα κινηματογράφου στο τμήμα «Centro Universitario de Estudios Cinematograficos» του ίδιου πανεπιστημίου. Αργότερα, ο κινηματογράφος θα αποδεικνυόταν «οικογενειακή υπόθεση», αφού ο αδελφός του ο Carlos και ο γιος του ο Jonas είναι επίσης σεναριογράφοι και σκηνοθέτες και μάλιστα έχουν συνεργαστεί μαζί του σε κάποιες από τις σημαντικότερες δουλειές του.

Στους στενούς του φίλους συγκαταλέγονται οι συμπατριώτες του Guillermo del Toro και Alejandro Gonzalez Inarritu, δύο σημαντικοί δημιουργοί με διεθνή αναγνώριση. Μάλιστα, ο Cuaron ως ένας από τους παραγωγούς της εξαιρετικής ταινίας του Guillermo del Toro «Ο λαβύρινθος του Πάνα», βραβεύτηκε με το Bafta Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ο Cuaron δοκιμάστηκε στην τηλεόραση, δουλεύοντας αρχικά ως τεχνικός και κατόπιν ως σκηνοθέτης. Αυτή η εμπειρία του άνοιξε το δρόμο να συμμετάσχει ως βοηθός σκηνοθέτη σε διάφορες λατινοαμερικανικές παραγωγές. Η πρώτη του επιτυχία ήταν με την ερωτική κωμωδία «Solo con tu pareja» (1991). Οι περιπέτειες ενός καρδιοκατακτητή, ο οποίος εξαιτίας μιας λανθασμένης διάγνωσης πιστεύει ότι έχει ΑΙDS, κέρδισε το κοινό στο Μεξικό. Το αποτέλεσμα ήταν να τον προσέξει ο Sydney Pollack και να τον προσλάβει να σκηνοθετήσει στις ΗΠΑ ένα επεισόδιο στη δημοφιλή νουάρ τηλεοπτική σειρά «Fallen angels».

To πρώτο αμερικανικής παραγωγής φιλμ του ήταν το «A little princess», μια προσαρμογή του ομώνυμου κλασικού μυθιστορήματος της Frances Hodgson Burnett. Παρά τις θερμές κριτικές και τη μνεία της Ένωσης Κριτικών του Λος Άντζελες, το κοινό γύρισε την πλάτη στην ταινία.

Η επόμενη ταινία του «Μεγάλες προσδοκίες» (1998) είναι μια ακόμη προσαρμογή του κλασικού έργου του Ντίκενς, με πρωταγωνιστές τους Ethan Hawke, Gwyneth Paltrow και Robert De Niro.

Τα προβλήματα στην παραγωγή και το σενάριο αποδείχτηκαν «πικρό μάθημα», για τον σκηνοθέτη, όπως έχει παραδεχτεί: «Μπήκα στην κινηματογραφική τέχνη με την αθωότητα ενός Πιπ (του ήρωα του Ντίκενς που τον μετέτρεψε σε Finn στην ταινία του). Όταν γύριζα τις Μεγάλες προσδοκίες ήμουν ένας αλαζονικός Πιπ ο οποίος είχε διαφθαρεί από την επίπλαστη ιδέα της επιτυχίας. Και μετά βγήκα στην άλλη πλευρά, έχοντας την ωριμότητα να προχωρήσω, ελπίζοντας ότι θα προσπερνούσα τα λάθη μου. Με άλλα λόγια, ένα από τα πράγματα για τα οποία είμαι ευγνώμων, είναι ότι με τις Μεγάλες προσδοκίες έμαθα τι να μην ξανακάνω. Δεν ήταν μια ευτυχής εμπειρία». Η ταινία έλαβε ανάμεικτες κριτικές και είχε μια μέτρια υποδοχή στο box office.

Στη συνέχεια ο Cuaron επέστρεψε στο Μεξικό με την ισπανόφωνη παραγωγή «Y tu mama tambien», μια τολμηρή ερωτική κωμωδία που απέσπασε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Πρωτότυπου σεναρίου, για τον ίδιο και τον αδελφό του Carlos Cuaron. Οι πρωταγωνιστές της ταινίας, Gael Garcia Bernal και Diego Luna, αναδείχτηκαν στο εξωτερικό χάρη σε αυτή τη συνεργασία τους.

Ο Cuaron κλήθηκε να αφήσει τη δική του σφραγίδα στο «χρυσωρυχείο» Χάρι Πότερ. Σκηνοθέτησε την ταινία «Harry Potter and the prisoner of Azkaban» (2003), προκαλώντας με τις αλλαγές του τους σκληροπυρηνικούς θαυμαστές του μικρού μάγου, αλλά κερδίζοντας τους κριτικούς και την J.K. Rowling.

Όσοι εκτιμούν το σκηνοθετικό ταλέντο του Cuaron στέκονται ιδιαίτερα στο φουτουριστικό θρίλερ του «Children of men», μια ακόμη «χαλαρή» κινηματογραφική προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος του P.D. James με πρωταγωνιστές τους Clice Owen, Julianne Moore και Michael Caine. To φιλμ απέσπασε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, τις δύο από τις οποίες έλαβε ο Cuaron (Καλύτερου προσαρμοσμένου σεναρίου και μοντάζ) μαζί με τους υπόλοιπους συνεργάτες του.

Στη συνέχεια ο Cuaron γύρισε το αμφιλεγόμενο, «προβοκατόρικο» βίντεο για τον οργανισμό «Autism speaks» («Ι am autism»). Πολλοί υποστήριξαν ότι το φιλμ παρουσίαζε όσους πάσχουν από κάποια μορφή αυτισμού να προκαλούν τον οίκτο και το φόβο στο περιβάλλον τους, λειτουργώντας ως βάρος για τις οικογένειές τους.

Το 2010 ο Cuarοn άρχισε να δουλεύει πάνω στο «Gravity», τo «διαστημικό δράμα» του με τους Sandra Bullock και George Clooney στο ρόλο δύο παγιδευμένων αστροναυτών στην ψυχρή απεραντοσύνη του διαστήματος. Η εντυπωσιακή αυτή 3D, υψηλού κόστους παραγωγή άνοιξε την αυλαία του 70ου Φεστιβάλ Βενετίας τον Αύγουστο και προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο φεστιβάλ του Τορόντο. Οι πρώτοι οιωνοί της μέχρι τώρα φεστιβαλική της πορείας «δείχνουν» προς τη μεριά του χρυσού «Θείου Όσκαρ».

Όπως έχει δηλώσει ο σκηνοθέτης: «Υπήρχαν στιγμές κατά τις οποίες ένιωθα πως όλοι και όλα συνωμοτούσαν ενάντια στην εξέλιξη της ταινίας. Αλλά οι δυσκολίες σε ωθούν εκτός των ευκολιών σου. Το κακό είναι ότι ίσως σε απορροφήσει το κενό, όμως το άλλο αποτέλεσμα είναι ότι ίσως κερδίσεις εξαιρετικά εργαλεία για ανάπτυξη και γνώση».

Φέτος ο Cuaron στράφηκε στην τηλεόραση, δουλεύοντας πάνω στην σειρά επιστημονικής φαντασίας «Believe» του δικτύου ΝΒC.

Ενδεικτική φιλμογραφία: «Gravity» (2013), «The shock doctrine» (ντοκιμαντέρ μικρού μήκους 2007), «The possibility of hope» (ντοκιμαντέρ μικρού μήκους) (2007), «Children of men» (2006), «Paris je t’aime» (2006), «Harry Potter and the prisoner of Azkaban» (2004), «Y tu mama tambien» (2001), «Great Expectations» («Μεγάλες προσδοκίες» 1998), «Α little princess» (1995), «Solo con tu pareja» (1991), «Zangamanga» (1990), «Αngel Perez» (1990), «De Ogros» (1990), «Νο returnable» (1990), Quartet for the end of time» (μικρού μήκους 1983), «Who’s he anyway» (μικρού μήκους 1983), «Vengeance is mine» (μικρού μήκους 1983).

Μάνια Στάικου