Η Δήμητρα Γιαννακού γράφει κριτική για το επιστημονικής φαντασίας δράμα του Αλφόνσο Κουαρόν «Gravity», με πρωταγωνιστές τους Σάντρα Μπούλοκ και Τζορτζ Κλούνεϊ. Αναμφίβολα είναι μια από τις ταινίες που θα πρωταγωνιστήσουν στην κούρσα των Όσκαρ.

«Gravity» (3D)

Ο πολύπλευρος μεξικανός κινηματογραφιστής Αλφόνσο Κουαρόν («Ο Χάρι Πότερ και ο Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν», «Children of Men») σκηνοθετεί μια ταινία μοναδική στο είδος της που καταπλήσσει με την παραστατικότητα των αφηγούμενων καταστάσεων και προκαλεί διάφορες σκέψεις πάνω στην ανθρώπινη μοίρα.

Tο όνομά της είναι «Gravity», συνοψίζοντας με τη διττή σημασία του τίτλου (=βαρύτητα / σοβαρότητα μιας περίστασης) το περιεχόμενο του φιλμικού κειμένου.

Ένα ταξίδι στο διάστημα κινηματογραφείται, μια περιπλάνηση στους αιθέρες πάνω και μακριά από τη γη, με δύο μοναδικά πρόσωπα να δρουν. Κάτω από ένα περίβλημα ταινίας επιστημονικής φαντασίας, μια ιστορία πάλης για την επιβίωση μπαίνει σε εικόνες, μια περιπέτεια που κρατά τεταμένη την προσοχή του θεατή μέχρι το τελευταίο λεπτό.

Όμορφες εικόνες από το σύμπαν διαδέχονται η μία την άλλη που η τρισδιάστατη απόδοσή τους μεγεθύνει τις εντυπώσεις. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η αφήγηση εμπλουτίζεται από συνεχείς εκπλήξεις και απρόσμενα γεγονότα, φορτίζεται με ένταση και κόβει την ανάσα του κοινού σε αρκετά σημεία.

Αρχικά, παρακολουθούμε δύο αστροναύτες οι οποίοι εργάζονται στο εξωτερικό τμήμα ενός διαστημικού λεωφορείου. Η ιατρική μηχανικός Δρ Ράιαν Στόουν (Σάντρα Μπούλοκ) κάνει το πρώτο της ταξίδι στο διάστημα, συνοδευόμενη από τον έμπειρο αστροναύτη Ματ Κοβάλσκι (Τζωρτζ Κλούνεϊ) που ετοιμάζεται να βγει στη σύνταξη. Χαρακτηριστικές είναι οι εικόνες της έλλειψης βαρύτητας καθώς συνεπαίρνουν με την εκφραστικότητα των κινήσεων του σώματος των ηθοποιών οι οποίοι περιφέρονται αμέριμνοι στο κενό. Από την αρχή της ταινίας δίνεται η εντύπωση ότι η ζωή τους «κρέμεται από μία κλωστή».

Μια εντύπωση που θα επιβεβαιωθεί άμεσα. Ενώ οι αστροναύτες είναι αφοσιωμένοι στο έργο τους, μια ολοσχερής καταστροφή πραγματοποιείται, το διαστημικό λεωφορείο γίνεται θρύψαλα και τα δύο πρόσωπα βρίσκονται ολομόναχα να περιφέρονται στο σύμπαν. Μια εκκωφαντική σιωπή υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης. Έχουν μείνει ολομόναχοι, χάνοντας κάθε επαφή με τη γη ενώ ο χρόνος κυλά απειλητικά εις βάρος τους…

Ο ίλιγγος και ο επερχόμενος πανικός μιας τέτοιας εμπειρίας μεταδίδεται από τα κινηματογραφικά μέσα με έναν πολύ πειστικό τρόπο σε σημείο που βάζει το θεατή στη θέση του περιπλανώμενου αστροναύτη. Η κάμερα εστιάζει σιγά-σιγά στο χαρακτήρα της ιατρού, οι κινήσεις της οποίας κινούν από ένα σημείο και μετά τα νήματα της αφήγησης. Το πρόσωπο του Κοβάλσκι αποσύρεται διακριτικά και μυστήρια.

Η Δρ Ράιαν Στόουν θα βρεθεί, λοιπόν, απομονωμένη μέσα στην απεραντοσύνη του ουράνιου στερεώματος και θα ριχθεί σε έναν αγώνα επιβίωσης, παλεύοντας «με νύχια και με δόντια» να βρει μια λύση.

Η «στενόχωρη» θέση της έρχεται σε αντίθεση με την άπλα του περιβάλλοντος γύρω της, συνιστώντας ταυτόχρονα μια μεταφορά πάνω στις δυσκολίες της ανθρώπινης ύπαρξης.

Οι κινήσεις της κάμερας αργές, περιγραφικές και –συχνά- περιστροφικές οικειοποιούνται την οπτική γωνία της ιατρού ταυτίζοντας το βλέμμα του θεατή με το δικό της (ο θεατής είναι σαν να κοιτά μέσα από την κάσκα που εκείνη φορά), αυξάνοντας έτσι περισσότερο τις συγκινήσεις.

Αξιοπρόσεχτες είναι επίσης οι λήψεις από μακριά, όπως και οι πλάγιες όψεις των πλάνων που δείχνουν τη Δρ Στόουν μέσα σε ένα κλειστοφοβικό διαστημικό όχημα κουλουριασμένη, σε στάση εμβρύου (υπογραμμίζοντας και την τρωτότητα της ανθρώπινης φύσης). Ο σκηνοθέτης δείχνει να αρέσκεται στο παιχνίδι με τα σχήματα και τις φόρμες, δημιουργώντας ποικίλα οπτικά εφέ, ακόμη και με φώτα ή θρύψαλα που πέφτουν ρυθμικά από ψηλά σχηματίζοντας ένα σύνολο που παραπέμπει σε σπερματοζωάρια.

Μια σειρά από αντιθέσεις ενορχηστρώνονται μέσα στο χαοτικό στρόβιλο της κίνησης της ιατρού: ο απέραντος εξωτερικός χώρος με το στενόχωρο εσωτερικό, το τεράστια μεγάλο με το απέραντα μικρό, η μικρότητα του ανθρώπου απέναντι στην απεραντοσύνη του σύμπαντος, το θηλυκό (που παρά τη φεμινιστική επιφάνεια, αναζητά την εστία) με το αρσενικό (που άφοβα πάει μακριά, είναι ελεύθερο, ρέμπελο και περιπλανιέται)…

Χωρίς να λείπουν κάποιες ασυνέπειες ή αναληθοφάνειες, το «Gravity» υιοθετεί ένα ιδιαίτερο στυλ και ύφος αποδίδοντας ένα θέαμα που αξίζει να δει κανείς.

Πρωταγωνιστούν: Σάντρα Μπούλοκ, Τζορτζ Κλούνεϊ. Η ταινία προβάλλεται από τη Village.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ