Στις 8 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, μια γιορτή που έχει τις ρίζες της σε μια διαμαρτυρία της οποίας ηγήθηκε η Ρωσίδα φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι που βοήθησε στην ανατροπή του Τσάρου της Ρωσίας το 1917.

Έχοντας κλείσει πάνω από αιώνα μετά οι γυναίκες έχουν κάνει άλματα προόδου αλλά για την περιβόητη ισότητα των φύλων χρειάζεται ακόμα μόχθος. Σε άλλες περιοχές και σε άλλους τομείς περισσότερος. Η πανδημία περιέπλεξε επίσης τα πράγματα πλήττοντας δυσανάλογα κλάδους που στελεχώνουν οι γυναίκες και απειλώντας να γυρίσουν πίσω βήματα προόδου για τα οποία έπεσε πολύς κόπος.  

Τι ταινίες να δούμε όμως για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας; 

«The divine order» 

Το ξέρατε ότι η Ελβετία είχε τον «ύστερο πόδα» στην κατοχύρωσης της πολιτικής ισότητας των δύο φύλων; Και αυτό διότι για να παραχωρηθεί το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες έπρεπε να το αποφασίσουν σε σχετικό δημοψήφισμα οι πολίτες, δηλαδή οι άντρες.  

«Ο Ειρηνικός Ωκεανός. Τον αποκαλούν Σιωπηλό Ωκεανό, ή Μεγάλο Ωκεανό. Είναι το σπίτι χιλιάδων ψαριών. Και όσα ζουν κοντά στον βυθό δεν βλέπουν ποτέ το φως του ήλιου... Ζουν στο απόλυτο σκοτάδι και τη σιωπή», έτσι περιγράφει στους γιους της τον Ειρηνικό η κεντρική ηρωίδα Νόρα (Marie Leuenberger) η οποία ζει σε ένα μικρό χωριό και δεν ασχολείται με τα πολιτικά. Μέχρι που συνειδητοποιεί πόσο άδικο είναι που είναι που ενώ θέλει να δουλέψει, δεν μπορεί γιατί δεν έχει την συγκατάθεση του συζύγου της. Και δεν μπορεί βάσει νόμου. Έτσι αποφασίζει να κάνει κάτι. Ή τουλάχιστον να προσπαθήσει να κάνει κάτι. 

Αστεία, τρυφερή αλλά ταυτόχρονα σκληρή αν αναλογιστεί κανείς ότι πολλές από τις νοοτροπίες που ακούγονται επιβιώνουν ως σήμερα. 

Τρεις ελληνικές βραβευμένες επιλογές 

Με αφορμή την ημέρα, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, προβάλλουν δωρεάν τρεις βραβευμένες με ΙΡΙΣ 2020 ταινίες Ελληνίδων δημιουργών. 

«Η παγκόσμια αυτή γιορτή έχει επανανοηματοδοτηθεί τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση και διάδοση φεμινιστικών κινημάτων όπως το #metoo και πλέον αποτελεί αφορμή για να αναδειχθούν στον δημόσιο διάλογο σύγχρονες διεκδικήσεις ισότητας που καλύπτουν όλους τους παραδοσιακά ανδροκρατούμενους χώρους. Στο πλαίσιο αυτό, η αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων για τον ρόλο της γυναίκας στην τέχνη ενισχύεται, με την ολοένα και πιο δυναμική παρουσία γυναικών στις θέσεις της σκηνοθέτριας ή/και παραγωγού, συμπαρασύροντας το σύνολο του σινεμά από τα funds και τα συνεργεία μέχρι τη διανομή, τα φεστιβάλ, τους/-τις programmers και τους/-τις κριτικούς στην αλλαγή νοοτροπιών που οδήγησαν σε δεκαετίες αποκλεισμών και προκατάληψης. Τρεις φιλόδοξες τέτοιες συνεργασίες σκηνοθετριών - παραγωγών βραβεύτηκαν πέρσι από την κινηματογραφική κοινότητα στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της δράσης. 

Οι γυναικείας υπογραφής κινηματογραφικές δημιουργίες που τιμήθηκαν πέρυσι με τα βραβεία ΙΡΙΣ στις αντίστοιχες διαγωνιστικές κατηγορίες και θα προβληθούν στο πλαίσιο αυτής της ψηφιακής εκδήλωσης είναι: 

• «Cosmic Candy» της Ρηνιώς Δραγασάκη 
• «Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες» της Μαριάννας Οικονόμου 
• «Electric swan» της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη 

Οι ταινίες θα φιλοξενηθούν δωρεάν στην ειδικά διαμορφωμένη ψηφιακή πλατφόρμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας online.aiff.gr. 

Σημειώνεται ότι η προβολή των τριών ταινιών θα είναι διαθέσιμη από τη Δευτέρα, 8 Μαρτίου 2020 στις 10.00 πμ και έως τα μεσάνυχτα (μετά τις 00.00 θα αποσυρθούν) για περιορισμένο αριθμό προβολών. 

«Anonyma: A woman in Berlin»

Στο Βερολίνο του 1945, όπου γράφεται η τελευταία πράξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι γυναίκες της Γερμανίας βιάζονται συστηματικά από τους στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού. Η ιστορία επικεντρώνεται στην Anonyma, μια δυναμική γυναίκα που αηδιάζει από την κακοποίησή της και όταν αντιληφθεί πως το σώμα της αποτελεί πηγή εξουσίας αποφασίζει να πάρε η ίδια τον έλεγχο αυτής της εξουσίας διαθέτοντάς το όπως εκείνη επιθυμεί. Έπειτα από μία πράξη ταπείνωσης κατά την διάρκεια μη συναινετικής συνουσίας, η Anonyma αποζητά και βρίσκει ερωτικούς συντρόφους ψηλά στην ιεραρχία του στρατού ώστε να εξασφαλίσει κάποια προστασία.

Να σημειωθεί ότι η ιστορία βασίζεται στο βιβλίο-ημερολόγιο μιας δημοσιογράφου που έζησε στο Βερολίνο εκείνη την περίοδο. Η έκδοση του βιβλίου δημιούργησε σκάνδαλο καθώς υποστηρίχθηκε ότι σπίλωσε την υπόληψη των Γερμανίδων. Η συγγραφέας εκνευρίστηκε τόσο με τις αντιδράσεις που απαγόρευσε την επανέκδοση του βιβλίου για όσο ζούσε. Δείτε εδώ και άλλες κινηματογραφικές προτάσεις σχετικά με την σεξουαλική κακοποίηση.

«Το πορτρέτο μιας γυναίκας που φλέγεται»

Μια ταινία από γυναικεία χέρια, γυναικείο βλέμμα και ιστορία που ούτε άνδρες ήρωες διαθέτει ούτε τους αφορά, η ταινία της Céline Sciamma ξεκινά ως λεσβιακό δράμα εποχής αλλά υπερβαίνοντας γρήγορα αυτό τον -περιοριστικό και ως προς το περιεχόμενο και ως προς την εποχή- χαρακτηρισμό γίνεται μια ταινία για την γυναίκα. Για την γυναίκα και τις στερήσεις της στην επιλογή, την επιθυμία, τον έρωτα, την τέχνη, την ελευθερία.  

Βρετάνη, τέλη 18ου αιώνα. Στην Μαριάν (Noémie Merlant) έχει ανατεθεί να φιλοτεχνήσει το γαμήλιο πορτρέτο της Ελουάζ (Adele Haenel), μιας νεαρής που έχει μόλις αφήσει το μοναστήρι και ζει με την κόμισσα μητέρα της (Valeria Golino) και την οικιακή τους βοηθό (Luana Bajrami) σε έναν απομονωμένο πύργο των γαλλικών ακτών. Καθώς η κόμισσα αναχωρεί για την Ιταλία, αφήνει στη νεαρή καλλιτέχνιδα και την κόρη της προθεσμία πέντε ημερών για να ολοκληρωθεί ο πίνακας. Μαζί και το χρονικό περιθώριο για ένα φλογερό ειδύλλιο. Διαβάστε περισσότερα για την ταινία εδώ. 

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ- [email protected]