Για πρώτη φορά σε περισσότερο από μια δεκαετία - και μόνο για δεύτερη φορά στην ιστορία της Ακαδημίας- μια γυναίκα κέρδισε το Oscar Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Η Chloé Zhao έγραψε ιστορία την Κυριακή ως η πρώτη γυναίκα ασιατικής καταγωγής που έσπασε το «άβατο» για τα ανώτερα κλιμάκια του Χόλιγουντ. Είναι επίσης μόλις η δεύτερη γυναίκα που κερδίζει το βραβείο Oscar Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Κατά τη διάρκεια μιας ασυνήθιστης τελετής απονομής, «Nomadland» θριάμβευσε κερδίζοντας το μεγέλο βραβείο της Καλύτερης Ταινίας ενώ στους κόλπους της κατέληξαν τα βραβεία για Α' Γυναικείο Ρόλο της Frances McDormand και την Σκηνοθεσία της Zhao. 

Αυτά όμως ήταν τα αναμενόμενα. Στις μεγάλες ανατροπές της βραδιάς ήταν το Oscar Α' Ανδρικού Ρόλου το οποίο πανάξια κατέληξε στα χέρια του Anthony Hopkins για τον ρόλο του στην ταινία «The Father», αν και αρκετοί περίμεναν πων θα το κέρδιζε μετά θάνατον ο Chadwick Boseman. Οι Christopher Hampton και Florian Zeller κέρδισαν επίσης το βραβίο Διασκευασμένου Σεναρίου για την ταινία. 

Επιστρέφουμε στα αναμενόμενα και ο Daniel Kaluuya κέρδισε το βραβείο για τον Β' Ανδρικό Ρόλο για την ερμηνεία του ως  Fred Hampton στην ταινία «Judas and the Black Messiah», ενώ η Youn Yuh-jung βραβεύτηκε με το Oscar B' Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Minari» . 

Γυναικεία υπογραφή και στα βραβεία γραφής με την Emerald Fennell, να κερδίζει το Oscar Πρωτότυπου Σεναρίου για την ταινία «Promising Young Woman».  ​Μετά την Diablo Cody με το «Juno» το 2008, καμία γυναίκα δεν έχει κερδίσει καμία από τις κατηγορίες γραφής των Oscars.

Αναλυτικά τα βραβεία

• Καλύτερη Ταινία: Nomadland
• Α' Γυναικείος Ρόλος: McDormand - Nomadland
• Α' Ανδρικός Ρόλος: Anthony Hopkins - The Father
• B' Γυναικείος Ρόλος: Yuh-Jung Youn - Minari
• Β' Ανδρικός Ρόλος: Daniel Kaluuya - Judas and the Black Messiah
• Σκηνοθεσία: Nomadland - Chloe Zhao
• Πρωτότυπο Σενάριο: Promising Young Woman - Emerald Fennell
• Διασκευασμένο Σενάριο: The Father - Christopher Hampton, Florian Zeller
• Ταινία Κινουμένων Σχεδίων: Soul
• Ντοκιμαντέρ - Μεγάλου Μήκους: My Octopus Teacher - Pippa Ehrlich, James Reed and Craig Foster
• Διεθνής Ταινία: Another Round (Δανία)
• Μουσική:  Soul - Trent Reznor, Atticus Ross and Jon Batiste
• Φωτογραφία: Mank - Erik Messerschmidt
• Οπτικά Εφέ:  Tenet - Andrew Jackson, David Lee, Andrew Lockley and Scott Fisher
• Μοντάζ: Sound of Metal - Mikkel EG Nielsen
• Κοστούμια: Ma Rainey's Black Bottom - Ann Roth
• Ήχος: Sound of Metal - Nicolas Becker, Jaime Baksht, Michelle Couttolenc, Carlos Cortés and Phillip Bladh
• Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Mank - Donald Graham Burt and Jan Pascale
• Μακιγιάζ και Κομμώσεις: Ma Rainey's Black Bottom - Sergio Lopez-Rivera, Mia Neal and Jamika Wilson
• Μικρού Μήκους Ταινία - Live Action:  Two Distant Strangers - Travon Free and Martin Desmond Roe
• Μικρού Μήκους Ταινία - Animation:  If Anything Happens I Love You - Will McCormack and Michael Govier
• Ντοκιμαντέρ - Μικρού Μήκους: Colette - Anthony Giacchino and Alice Doyard

Ο δρόμος του «Nomadland» είναι μοναχικός αλλά ιστορικός

To «Nomadland», ένα docudrama για τη νομαδική ζωή και την εμπειρία μιας άλλης μοναχικής ζωής στο δρόμο, «στην άκρη», με αφορμή το κλείσιμο, τον Ιανουάριο του 2011, ενός εργοστασίου γυψοσανίδας σε μια εργατική πόλη της επαρχιακής Νεβάδα, λόγω της μειωμένης ζήτησης για λαμαρίνα, ξεκίνησε από την αρχή ως φαβορί.

Από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και του Τορόντο μέχρι τις Χρυσές Σφαίρες, τα Baftas και τα βραβεία της Ένωσης Αμερικανών Παραγωγών και της Αμερικανικής Ένωσης Σκηνοθετών, το «Nomadland» κάπου έχασε το λογαριασμό με τις βραβεύσεις του.

Και έστρεψε τόσο τα βλέμματα πάνω του που αναπόφευκτα έπεσε και ο «κινεζικός προβολέας». Η Zhao είναι γεννημένη στο Πεκίνο με την καταγωγή της να στολίζει ιστορικά τις νίκες της, υπερτονίζοντάς τες μάλιστα γιατί προέρχονται από μία γυναίκα που διαπρέπει σε ένα χώρο που, αν και δίνει ευκαιρίες στις γυναίκες, κρατάει τις δάφνες για τους άντρες του.

REUTERS / POOL

Να σημειωθεί ότι η Chloé Zhao συνεχίζει την «παράδοση» των τελευταίων χρόνων που θέλει τους κατόχους των βραβείων Καλύτερης Σκηνοθεσίας να μην είναι Αμερικανοί. Τα τελευταία 12 χρόνια μόνο δύο εκ των νικητών ήταν Αμερικανοί, η Kathryn Bigelow, με την ταινία «The Hurt Locker» το 2009, και ο Damien Chazelle  με το «La La Land» το2016. Δύο ήταν Βρετανοί, ο Danny Boyle με το «Slumdog Millionaire» το 2008 και ο Tom Hooper  με το «The King’s Speech» το 2010. Ένας ήταν Γάλλος, ο Michel Hazanavicius με το «The Artist» το 2011, και ένας ήταν από την Ταϊβάν, ο Ang Lee με το «Life of Pi» το 2012. Ένας ήταν Νοτιοκορεάτης, ο  Bong Joon Ho με το «Parasite» πέρυσι και πέντε Μεξικανοί. Ο Alfonso Cuaron ο οποίος κέρδισε δύο φορές, την πρώτη με το «Gravity» το2013 και τη δεύτερη με το «Roma» το 2018). Δύο φορές κέρδισε επίσης ο Alejandro Gonzalez Inarritu, την πρώτη φορά με το «Birdman« το 2014, και τη δεύτερη φορά με το «The Revenant» το 2015). Τον κύκλο των Μεξικανών νικητών κλείνει ο Guillermo Del Toro ο οποίος κέρδισε με την ταινία «The Shape of Water» το 2017.

Η καταγωγή της Zhao πέρα από το γεγονός ότι συνέχισε το τρεντ των ξένων νικητών στα Oscar, πυροδότησε επίσης την κριτική σε βάρος της ίδιας από την σκληροπυρηνική πλευρά του Πεκίνου. Αρχικά η υποψηφιότητά της επαινέθηκε στην Κίνα, ωστόσο, οι επικριτές της Zhao ξέθαψαν μία συνέντευξή της το 2013 στην οποία περιέγραψε τη χώρα ως μέρος όπου «υπάρχουν παντού ψέματα».

Από τότε η προώθηση της ταινίας, η οποία κυκλοφόρησε από την Searchlight Pictures που ανήκει στην Disney, ελαχιστοποιήθηκε στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, μετά τη διαμάχη για την Zhao αλλά κυρίως μετά την υποψηφιότητα του ντοκιμαντέρ «Do Not Split» για το χρονικό των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ, φέτος η κινεζική κυβέρνηση έριξε σύρμα στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης να υποβαθμίσουν τη σημασία των βραβείων και να μειώσουν την κάλυψη των Oscars.

Ορισμένοι κινεζικοί κινηματογράφοι με τους οποίους επικοινώνησαν οι Financial Times ανέφεραν ότι έχουν ακυρώσει τις προβολές του «Nomadland» που είχαν προγραμματιστεί προηγουμένως.  Η ψυχρότητα δείχνει πόσο αποκλίνουν οι δύο πιο σημαντικές κινηματογραφικές αγορές στον κόσμο, μετά από χρόνια κοινοπραξιών και συν-επενδύσεων, τονίζουν οι FT.

Η Κίνα έχει βελτιωθεί στην παραγωγή ταινιών, ως αποτέλεσμα μιας δεκαετίας προσπαθειών να δημιουργήσει τα δικά της καλλιτεχνικά blockbusters. Οι αμερικάνικες κινηματογραφικές ταινίες μειώνονται εδώ και δεκαετίες, αφήνοντας τα στούντιο του Χόλιγουντ πιο εξαρτημένα από ποτέ στην αναδυόμενη αγορά της Κίνας για έσοδα. Αλλά αποτυγχάνουν όλο και περισσότερο να «βρουν φλέβα» στο κινεζικό κοινό.

Η κατάσταση αποτελεί μέρος της ευρύτερης ρήξης στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας τα τελευταία χρόνια, με τις δαπανηρές επιπτώσεις  που βαραίνουν τις επιχειρήσεις που παγιδεύονται κάπου στη μέση. Η Disney, για παράδειγμα, είναι μια από τις πολυεθνικές στην συνεχώς αυξανόμενη λίστα των εταιρειών που έχουν αγωνίζονται στο ηθικό και πολιτικό ναρκοπέδιο γύρω από τις διώξεις της Κίνας εναντίον μουσουλμάνων Ουιγούρων.

Το διακύβευα για το Χόλιγουντ είναι τα 9 δισ. δολάρια το χρόνο που συνήθιζε να αποδίδει το κινεζικό box office πριν από την πανδημία - πιο πολύτιμο από ποτέ, καθώς το streaming, που τους βγάζει  λιγότερα χρήματα, γίνεται το επίκεντρο.

Κι όμως, είναι ταινία της Disney

Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά το «Nomadland» προέρχεται από τους κόλπους της Disney καθώς, όπως προαναφέρθηκε κυκλοφόρησε από την Fox Searchlight Pictures. Το στούντιο έχει επίσης εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Όμως για το συμβούλιο και τους μετόχους του, η νίκη αυτή δεν σηματοδοτεί τόσο μια νέα αρχή όσο την επιστροφή στις παλιές συνήθειες.

Κοιτώντας τα «πρακτικά» των Oscars η Disney δεν έχει κερδίσει ποτέ το μεγάλο βραβείο για το βραβείο Καλύτερης Ταινίας, αν και στην πραγματικότητα, το έχει κερδίσει τέσσερις φορές από το 1997 και μετά μέσω της «indie θυγατρικής της Miramax και με επικεφαλής τον Harvey Weinstein.

Η τελευταία ταινία υπό τη σκέπη της Miramax που βραβεύτηκε με το Oscar Καλύτερης Ταινίας ήταν «No Country For Old Men» το 2008. Ήταν και τα τελευταία Oscars πριν την οικονομική κατάρρευση της εταιρείας που οδήγησε στην εξαγορά της.  

Η λειτουργία της μνήμης στις ταινίες «Nomadland» και «Minari»

Την οικονομική κατάρρευση της Miramax ακολούθησε ένα ρευστό κινηματογραφικό τοπίο γενικά στη βιομηχανία η οποία καθορίστηκε από διάφορους παράγοντες: η αναδιανομή της ισχύς στα στούντιο, η άνοδος του streaming, τη φυλάκιση του Weinstein, η σημασία που δίνεται πλέον στη διαφορετικότητα.

Η ιστορία καταγράφει πλέον συνεχώς ορόσημα το τελευταίο καιρό. Το 2010, η Kathryn Bigelow έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας με την ταινία «The Hurt Locker» ενώ τρία χρόνια αργότερα, ο Steve McQueen έγινε ο πρώτος μαύρος δημιουργός ταινιών που σκηνοθέτησε την ταινία που κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας  («12 Years a Slave»). Ο Barry Jenkins  από την άλλη το 2017 ήταν ο πρώτος σκηνοθέτης του οποίου η ταινία «Moonlight» κέρδισε το Oscar Καλύτερης Ταινίας έχοντας στο καστ μόνο μαύρους ηθοποιούς. Και πέρυσι το «Parasite» ήταν η πρώτη ξενόγλωσση ταινία που κέρδισε το μεγάλο βραβείο.  

Επιμέλεια: Βαρδαλαχάκη Ιωάννα