Από τον Ιντιάνα Τζόουνς στο «Beef»: Η εξέλιξη του χαρακτήρα του δυτικού σωτήρα

beef
ΤΡΙΤΗ, 23 ΜΑΙΟΥ 2023

Πώς φτάσαμε οι ηρωικές φιγούρες να μετατραπούν σε κοινούς κλέφτες.

Πρωτότυπο, έξυπνο, διαφορετικό, περίπλοκο, απρόβλεπτο. Πολλά επίθετα θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν την σειρά «Beef» που έδωσε στο Netflix την ενίσχυση που χρειαζόταν εδώ και καιρό.  

Δημιουργία του Κορεάτη σκηνοθέτη Lee Sung Jin, και με Ασιάτες να κυριαρχούν στο καστ, η σειρά ξεκινάει από ένα καυγά μεταξύ δυο αγνώστων στο πάρκινγκ ενός εμπορικού στο Λος Άντζελες και καταλήγει να εξερευνά με χιουμοριστικό τρόπο αλλά όχι χωρίς το δραματικό στοιχείο την ασιατική- αμερικανική καθημερινότητα των ηρώων. Ενδιαφέρεται για τα μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το νόημα και τον σκοπό της ζωής και της φύσης, αλλά το κάνει με εφευρετικότητα και βαθιά ενσυναίσθηση. 

Ακολουθούν spoliers 

Ένα από τα ερωτήματα με τα οποία καταπιάνεται είναι ο ρατσισμός και η πολιτιστική ιδιοποίηση. Εξερευνά αυτά τα ζητήμτα μέσα από τη σχέση της πρωταγωνίστριας Amy Lau (Ali Wong) με την Jordan Forster (Maria Bello), την λευκή πλούσια που αγοράζει την επιχείρησή της. Είναι τόσο πλούσια που έχει ολόκλρη συλλογή από «εξωτικά» κοσμήματα. Μάλιστα σε μία σκηνή φοράει το αγαπημένο της στέμμα, από τον πολιτισμο των Τσίμου του Περού, γκρινιάζοντας πως δεν έχει πια τα αντίστοιχα σκουλαρίκια.  Μαζί με ένα ρολόι, όπως εξηγεί, έπρεπε να επιστραφούν στην περουβιανή κυβέρνηση, υπονοώντας ότι είχαν αρχικά κλαπεί.  

Η ιστορία της «συλλογής» 

Ο εγωισμός και ο φανατισμός της, υπό το πέπλο του κοσμοπολιτισμού, πηγαίνουν και ένα βήμα παραπέρα. Η Jordan δεν συλλέγει μόνο ανεκτίμητης αξίας κοσμήματα, «συλλέγει» και Ασιάτισσες. Προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την επιχειρηματική συμφωνία για να έρθει κοντά στην Amy, μετατρέποντάς την σε άλλο ένα όμορφο αντικείμενο της συλλογής της. 

Η δεύτερη στενή σχέση της Jordan – με τη Naomi (Ashley Park), την οποία αντιμετωπίζει ως αξεσουάρ αλλά και ως βοηθό υπογραμμίζει το φετιχιστικό ενδιαφέρον της για τις Ασιάτισσες, εξηγεί ο λέκτορας Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ Lewis Ryder. Αυτή η δυναμική συμβολίζει την εκμετάλλευση των εθνικών μειονοτήτων από τους δυτικούς λευκούς.  

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα ξεκινάει η «εποχή της συλλογής». Οι τεχνολογικές επαναστάσεις, το διεθνές εμπόριο και ο ιμπεριαλισμός έφεραν πληθώρα νέων αποικιακών αντικειμένων στη Βρετανία και τη Δύση, τα οποία στη συνέχεια ταξινομήθηκαν, μελετήθηκαν και αγαπήθηκαν. 

Ο Ιντιάνα Τζόουνς και οι δυτικοί σωτήρες  

Το αυτοκρατορικό παρελθόν βρήκε νέα πνοή στο Χόλιγουντ στο τέλος του 20ού αιώνα. Τοποθετημένο στην Ινδία της δεκαετίας του 1930,  η ταινία « Ο Ιντιάνα Τζόουνς και ο Ναός του Χαμένου Θησαυρού» (1984) απεικονίζει τις βρετανικές αποικιακές αρχές ως άτυχες και την Αμερική ως ήρωα. Η Ινδία απεικονίζεται ως τόπος φτώχειας, δεισιδαιμονίας και σκοτεινών δυνάμεων. 

Αρχικά ο Τζόουνς κατηγορείται για λεηλασία από τον πρωθυπουργό του Μαχαραγιά του Πάνκοτ, αλλά το ξεπαρνάει γρήγορα. Η συνενοχή του πρωθυπουργού στην αφαίρεση ενός ιερού λίθου είναι η πραγματική καταστροφή. Ο ρόλος που διαδραματίζει ο Τζόουνς για την επιστροφή του λίου, για τους αθώους Ινδούς πολίτες, αντανακλά το κλίμα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο για τους Αμερικανούς ήρωες με ανθρωπιστικές προθέσεις.  

Αντίστοιχη είναι η ιστορία της ταινίας «Η Μούμια» (1999), στην οποια οι ήρωες είναι μια ομάδα Αμερικανών και Βρετανών που πυροβολούν τον δρόμο τους προς την ασφάλεια.  

Ωστόσο, το «Beef», όπως και άλλες σύγχρονες δημιουργίες, όπως το «Black Panther» (2018) της Marvel, έχουν διαφοροποιηθεί από αυτή την κυρίαρχη αφήγηση με τους δυτικούς σωτήρες. Για παράδειγμα, η ληστεία στο μουσείο, στο «Black Panther», κατά την οποία ένας απόγονος της φανταστικής αφρικανικής χώρας Wakanda διασώζει λεηλατημένους θησαυρούς από ένα βρετανικό μουσείο, είναι μια λεπτή αναφορά στα μπρούτζινα του Μπενίν του Βρετανικού Μουσείου.  

Ιωάννα Βαρδαλαχάκη / [email protected]