Οι 15 καλύτερες βιογραφικές ταινίες του 21ου αιώνα

oppenheimer
ΤΕΤΑΡΤΗ, 16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2023

Από τις ταινίες «Lincoln» και «Milk» μέχρι το «Εγώ, η Τόνια» και φυσικά το «Oppenheimer».

Η μεγάλη άφιξη της εβδομάδας είναι σίγουρα το «Gran Turismo», η μεγάλη άφιξη του Αυγούστου είναι ωστόσο το «Oppenheimer» του Κρίστοφερ Νόλαν, το οποίο έρχεται- επιτέλους- στις ελληνικές αίθουσες στις 24 Αυγούστου. Η ταινία είναι βιογραφική και ακολουθεί την ζωή του «πατέρα της ατομικής βόμβας», του φυσικού Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ.

Με αφορμή την ταινία του Νόλαν η Wall Street Journal συγκεντρώνει τις καλύτερες- μέχρι τώρα- βιογραφικές ταινίες του αιώνα. Πάμε να δούμε τη λίστα της;

Ray (2004)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Τέιλορ Χάκφορντ , είναι βασισμένη στην ζωή και την καριέρα του μουσικού και τραγουδιστή Ρέι Τσαρλς. Πρωταγωνιστεί ο Τζέιμι Φοξ στον ομώνυμο ρόλο, ο οποίος του χάρισε το Όσκαρ Ερμηνείας.

Η ταινία συγχρονίζει στην οθόνη τις ερμηνείες του Τζέιμι Φοξ με τις κλασικές ηχογραφήσεις της φωνής του Τσαρλς με μια ακρίβεια που είναι απολύτως πειστική. Παράλληλα, ο Φοξ μοιάζει πολύ στον ήρωά του, εμφανισιακά αλλά και πνευματικά.  Πρόκειται για μια ταινία που καταφέρνει να σταθεί ως ένα πλούσιο δραματικό αντίστοιχο της υπέροχης μουσικής, σημειώνει η WSJ.

Capote (2005)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Μπένετ Μίλερ, αφηγείται τη ζωή του Τρούμαν Καπότε την περίοδο που έγραψε το πρωτοποριακό βιβλίο του «Εν Ψυχρώ» (In Cold Blood). Πρωταγωνιστεί ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας για τον ρόλο του στην ταινία.

Αυτό που έχει καταφέρει ο Χόφμαν στην ταινία προσεγγίζει το θαύμα. Πέρα από τον έντονο λόγο και τους εξωφρενικούς τρόπους του, κάνοντας τα πάντα να ακούγονται απίστευτα αληθινά, αυτός ο τρομερός ηθοποιός έχει κατανοήσει την ουσία του εξίσου τρομερού θέματός του, την ευφυΐα και τη γοητεία, τον καταναλωτικό ναρκισσισμό, τον ατσάλινο σεβασμό, την απίστευτη φιλοδοξία να αφήσει το στίγμα του. Επιπλέον, η ταινία του αξίζει. Είναι η πιο στοχαστικό mainstream ταινία που έγινε ποτέ για τους συγγραφείς και τη διαδικασία της συγγραφής.

Milk (2008)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία  Γκας Βαν Σαντ, βασίζεται στη ζωή του Αμερικανού πολιτικού Χάρβεϊ Μιλκ, ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και πρώτο δηλωμένο ομοφυλόφιλο άνδρα που εκλέχθηκε σε δημόσιο αξίωμα στην Καλιφόρνια ως μέλος του Συμβουλίου Εποπτών του Σαν Φρανσίσκο, ο οποίος δολοφονήθηκε από πολιτικό του αντίπαλο. Πρωταγωνιστεί ο Σον Πεν, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας για τον ρόλο του στην ταινία.

Περισσότερο από την υποκριτική, η ερμηνεία του Σον Πεν είναι μια θαυμάσια πράξη ενσυναίσθησης σε μια ταινία που, παρ' όλο το εκπληκτικά συμβατικό της στυλ, ανταποκρίνεται στο συγκλονιστικό της θέμα.

Lincoln (2012)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Στίβεν Σπίλμπεργκ, βασίζεται στη βιογραφία «Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln» της Ντόρις Κερνς Γκούντγουιν και αφηγείται τους τέσσερις τελευταίους μήνες της ζωής του 16ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και τον προσωπικό του αγώνα να τερματίσει τον εμφύλιο, επιβάλλοντας ταυτόχρονα την 13η τροποποίηση του αμερικανικού συντάγματος για την κατάργηση της δουλείας. Στον ρόλο του Αβραάμ Λίνκολν απολαμβάνουμε τον Ντάνιελ Ντέι-Λιούις, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας για τον ρόλο του στην ταινία.

Η αξιοσημείωτη ταινία του Σπίλμπεργκ φαίνεται παλιά και νέα: γνήσια παλιά στα όμορφα αποδομένα σκηνικά και κοστούμια της, αλλά πραγματικά νέα στο πώς τοποθετεί τον Λίνκολν του, με εκκεντρική δόξα, μέσα στην πολιτική της εποχής του.

Η θεωρία των πάντων (2014)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Τζέιμς Μαρς, λαμβάνει χώρα στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και αφηγείται τη ζωή του θεωρητικού φυσικού Στίβεν Χόκινγκ. Πρωταγωνιστεί ο Έντι Ρέντμεϊν, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας για τον ρόλο του στην ταινία.

Η ταινία καταπιάνεται με πολλές από τις έννοιες που συναντάμε στο «Interstellar»: μαύρες τρύπες, ζωή και θάνατος αστεριών, χωροχρονική ιδιομορφία, Η κβαντική μηχανική και η σχετικότητα ως οι δύο πυλώνες της σύγχρονης φυσικής. Και αν δεν τα αντιλαμβάνεσαι απόλυτα όλα αυτά, δεν έχει και τόση σημασία. Η ταινία είναι μια βιογραφική ιστορία αγάπης που δεν εξαρτάται από την επιστήμη για να προχωρήσει την πλοκή, η οποία είναι πλούσια σε συναισθηματική νοημοσύνη.

Ελεύθερος σκοπευτής (2014)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Κλιντ Ίστγουντ, καταπιάνεται με την ιστορία του Κρις Κάιλ, ενός ζωντανού θρύλου του αμερικανικού στρατού, ο οποίος υπηρέτησε ως ελεύθερος σκοπευτής στον πόλεμο του Ιράκ. Τοποθετείται όμως στο μετά του πολέμου, πίσω στην πατρίδα του και με σοβαρές ψυχώσεις μεταπολεμικού στρες. Πρωταγωνιστεί ο Μπράντλεϊ Κούπερ.

Ένας λιγομίλητος άνθρωπος ο Κάιλ, κρατά τον εαυτό του σε ασφαλή απόσταση από κάθε συναίσθημα που μπορεί να παρεμποδίσει την εκπλήρωση της αποστολής του. Η ταινία του Ίστγουντ τον  αφήνει να μιλήσει για τον εαυτό του και να τον ανακαλύψει, με τον δικό του ρυθμό.

Αντιρρησίας συνείδησης (2016)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Μελ Γκίμπσον, αφηγείται την ιστορία του Ντέσμοντ Ντος, ο οποίος κατατάχθηκε εθελοντικά στον αμερικανικό στρατό. Κατά την διάρκεια της μάχης Οκινάουα, μίας από τις πιο αιματηρές του Β’ παγκοσμίου πολέμου, έσωσε πάνω από 75 άντρες χωρίς να ανοίξει πυρ ή έστω να φέρει όπλο. Έγινε ο πρώτος αντιρρησίας συνείδησης που τιμήθηκε με το μετάλλιο της τιμής. Πρωταγωνιστεί ο Άντριου Γκάρφιλντ.

Ο παθιασμένος πατριωτισμός και η θρησκευτική πεποίθηση αποτελούν τον πυρήνα του της συγκλονιστικής και εξαιρετικά βίαιης δραματοποίησης της ζωής του Ντέσμοντ Ντος. Η εξαιρετική ερμηνεία του Γκάρφιλντ  μετατρέπει το εσωτερικό μαρτύριο σε διακαή αποφασιστικότητα και έναν απελπισμένο ηρωισμό που σπάνια βρίσκει χώρα στη μεγάλη οθόνη.

Αφανείς ηρωίδες (2016)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Θίοντορ Μέλφι, αφηγείται την  ιστορία τριών Αφροαμερικανίδων μαθηματικών της NASA που συνέδραμαν αποφασιστικά ώστε οι ΗΠΑ να υπερκεράσουν τη Σοβιετική Ένωση στην κούρσα του διαστήματος.  Πρωταγωνιστούν οι Ταράτζι Π. Χένσον, Οκτάβια Σπένσερ και Τζανέλ Μονέ.

Το ευρύτερο θέμα της ταινίας, που διαδραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1960 κατά τη διάρκεια της κορύφωσης του Ψυχρού Πολέμου, είναι μια ιστορία που είχε ήδη ειπωθεί οριστικά, ή έτσι νομίζαμε, από το «The Right Stuff» του Τόμας Γουλφ και την ταινία που βασίζεται στο βιβλίο του. Αλλά ποιος ήξερε ότι η NASA εξαρτιόταν, εκείνη την εποχή, από μαθηματικούς για τον υπολογισμό των τροχιών πτήσης, και όχι από ισχυρούς υπολογιστές, και ότι πολλοί από αυτούς τους χαρισματικούς ανθρώπους ήταν μαύρες γυναίκες, που εργάζονταν μαζί σε μια χωριστή μονάδα, και πως ένα μέλος της μονάδας έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτήση που έκανε τον Τζον Γκλεν τον πρώτο Αμερικανό που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη;

Εγώ, η Τόνια (2017)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Κρεγκ Γκιλέσπι, καταπιάνεται με την ιστορία της πρωταθλήτριας του καλλιτεχνικού πατινάζ Τόνια Χάρντινγ, της οποίας ο επιθετικός σύζυγος σπάει με λοστό το γόνατο της βασικής της αντιπάλου στην Ολυμπιακή ομάδα. Πρωταγωνιστεί η Μάργκο Ρόμπι.

Η ταινία προσφέρει ένα αντίδοτο σε εκείνες τις ιστορίες που αρέσκονται να μιάνει για έμφυτα ευγενείς αθλητές που καταφέρνουν να θριαμβεύσουν πάνω από αδύνατες πιθανότητες. Αυτή είναι μια άλλου τύπου ταινία, για τη δύο φορές Ολυμπιονίκη που δεν έγινε ποτέ η αγαπημένη της Αμερικής. Στην πρώτη από τις πολλές συνεντεύξεις στην ταινία, η Τόνια, την οποία υποδύεται με εκθαμβωτική αγριότητα η Ρόμπι, λέει: «Είμαι πραγματικός άνθρωπος». Αυτό δεν αμφισβητείται ποτέ, ακόμα κι όταν η ταινία παραπαίει. Είναι πραγματικά ταλαντούχα και βαθιά πληγωμένη, μια ηρωίδα που καθοδηγείται από τις πληγές και τον θυμό που σιγοβράζει μέσα της.

Ο πρώτος άνθρωπος  (2018)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Ντάμιεν Σαζέλ, ρίχνει μια ματιά στη ζωή του αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ και τη θρυλική διαστημική αποστολή, με την οποία έγινε ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στη Σελήνη στις 20 Ιουλίου 1969. Πρωταγωνιστεί ο Ράιαν Γκόσλινγκ.

Η ιδέα πίσω από την ταινία είναι η εξής: Η πιο τολμηρή περιπέτεια της ανθρωπότητας μέχρι στιγμής, αλλά μέσα από ένα σιωπηλό, συναισθηματικά κλειστό ήρωα. Στην ταινία δίνεται μεγάλη προσοχή στην κατάσταση του μυαλού και του πνεύματος αυτού του ανθρώπου, καθώς και στη θεαματική επιτυχία της αποστολής, οπότε η ιστορία αφορά εξίσου το τι σημαίνει το να είσαι άνθρωπος ενώ περπατάς στη Γη.

Rocketman (2019)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Ντέξτερ Φλέτσερ, βασίζεται στη ζωή και την καριέρα του Βρετανού μουσικού Έλτον Τζον. Πρωταγωνιστεί ο Τέιρον Έγκερτον.

Μεγάλο μέρος της ευχαρίστησης που προσφέρει η ταινία προέρχεται από την επιλογή της να διανθίσει τα στολίδια του θέματός της, να επενδύσει στο θρύλο της. Τα γεγονότα που αφορούν τον θρίαμβο του αυτοδημιούργητου Έλτον Τζον ενισχύονται με σεκάνς φαντασίας που ισοδυναμούν με ένα στροβιλιζόμενο, ημι-σουρεαλιστικό ρεμίξ της καριέρας και της εσωτερικής του ζωής. Ωστόσο, αυτή η φαντασμαγορία δεν θα σήμαινε κάτι αν δεν βασιζόταν σε δύο πραγματικότητες που λειτουργούν παράλληλα, τα τραγούδια και την  εκθαμβωτικού θράσους ερμηνεία από τον Τέιρον Έγκερτον, ο οποίος παραπέμπει στον Έλτον Τζον χωρίς να τον μιμείται.

Ένας Υπέροχος Γείτονας (2019)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Μαριέλ Χέλερ, είναι εμπνευσμένη από το άρθρο «Can You Say ... Hero?» του Τομ Τζούνο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Esquire το 1998. Το περιοδικό αναθέτει στον δημοσιογράφο Λόιντ Βόγκελ να γράψει ένα αφιέρωμα για τον Φρεντ Ρότζερς, τον αξιαγάπητο παρουσιαστή της παιδικής εκπομπής «Mister Rogers' Neighbourhood». Πρωταγωνιστούν οι Μάθιου Ρις και Τομ Χανκς.

Η ταινία ποντάρει στην καλοσύνη και κερδίζει. Με το τέλειο κάστινγκ, βλέπουμε τον Φρεντ να βοηθάει τον κυνικό δημοσιογράφο στο να θεραπεύσει την θυμωμένη του καρδιά. Η ιστορία διαδραματίζεται σε δύο επίπεδα που μερικές φορές επικαλύπτονται ή συγχωνεύονται, τον πραγματικό κόσμο του δημοσιογράφου και τον φανταστικό κόσμο της εκπομπής.

Μια Κρυφή Ζωή (2019)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Τέρενς Μάλικ, αφηγείται την ιστορία του Φραντς Γιέγκερστετερ (μετέπειτα αναγορευμένου μάρτυρα της Καθολικής Εκκλησίας), ενός Αυστριακού αντιρρησία συνείδησης που αρνήθηκε να ορκιστεί εγγράφως στο όνομα του Χίτλερ, να υπηρετήσει στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να αφαιρέσει ανθρώπινες ζωές και να εγκαταλείψει χωρίς αιτία τη γυναίκα και τις τρεις κόρες του και μαζί μια ειδυλλιακή ζωή αγρότη στις Άλπεις. Πρωταγωνιστεί ο Όγκαστ Ντιλ.

Τα θέματα που απασχολούν σταθερά τον Τέρενς Μάλικ είναι η θέση του ατόμου στον κόσμο, αν έχει αντίκτυπο η φιλοσοφία του, αν υπάρχει Θεός, και αν ναι τι του χρωστάμε. Και φυσικά τι μας χρωστάει. Με το «Μια Κρυφή Ζωή», ο σκηνοθέτης βρήκε το ιδανικό όχημα για τις κοσμικές του αναζητήσεις και δημιούργησε μια ταινία που είναι πένθιμη, αξέχαστη και συναισθηματικά συναρπαστική.

Η Μέθοδος των Γουίλιαμς (2021)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Ρεϊνάλντο Μάρκους Γκριν, μας μεταφέρει την ιστορία της οικογένειας των Βένους και Σερένα Γουίλιαμς, εστιάζοντας στις σχέσεις των δυο κοριτσιών με τον πατέρα και προπονητή τους, Ρίτσαρντ Γουίλιαμς. Πρωταγωνιστεί ο Γουίλ Σμιθ, ο οποίος κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας για τον ρόλο του στην ταινία, λίγο αφότου είχε χαστουκίσει τον Κρις Ροκ σε μια κίνηση που τον απέκλεισε από τα βραβεία για τα επόμενα δέκα χρόνια.

Μέσα από όλες τις δυσκολίες της προπόνησής τους, τα δύο κορίτσια διατηρούν το κέφι και την διάθεσή τους. Το ίδιο και η ταινία. Στη βάση της είναι σοβαρή και καταπιάνεται με θέματα όπως το να διδάσκεις και να εμπνέεις, αλλά και να διασκεδάζεις. Βέβαια προσπαθεί να χωρέσει πολύ περισσότερα από όσα μπορεί, ανάμεσά τους η φυλή, η ανατροφή των παιδιών, η δυναμική του γάμου, το βάρος της προσωπικής ιστορίας και η τρελή εμπορευματοποίηση των αθλημάτων. Ωστόσο, είναι υπέροχα διασκεδαστική από την αρχή μέχρι το τέλος.

Oppenheimer (2023)

Η ταινία, σε σκηνοθεσία Κρίστοφερ Νόλαν, καταπιάνεται με τη ζωή του φυσικού Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ. Πρωταγωνιστεί ο Κίλιαν Μέρφι.

«Αυτό δεν είναι νέο όπλο. Είναι ένας νέος κόσμος», ακούγεται στην ταινία, που είναι μια έξυπνη εξερεύνηση της ανόδου και της πτώσης ενός φυσικού που ονομάστηκε, όχι χωρίς λόγο, «ο πιο σημαντικός άνθρωπος που έζησε ποτέ».  Όπως ο Προμηθέας, η μυθική φιγούρα με την οποία συγκρίνεται εδώ, ο Οπενχάιμερ υπέφερε για τα έργα του, από μέσα και από έξω. Έτσι, μια ιστορία που ουσιαστικά αφορά έναν επιστήμονα που πέρασε τη ζωή του γράφοντας εξισώσεις γίνεται, στα έμπειρα χέρια του συγγραφέα-σκηνοθέτη Κρίστοφερ Νόλαν, ένα καζάνι δράματος που βράζει.

Επιμέλεια: Βαρδαλαχάκη Ιωάννα