Πώς αξιοποίησαν την πρωτεύουσα της Δανίας οι μεγάλοι σκηνοθέτες που γύρισαν ταινίες στην πόλη

Από τις πιο βιώσιμες πρωτεύουσες της Ευρώπης, γνωστή για το κρύο, τους Βίκινγκς και την Μικρή Γοργόνα, η Κοπεγχάγη μας ξανασυστήθηκε μέσα από πολύ αγαπημένες σειρές, όπως τι εξαιρετικό πολιτικό δράμα «Borgen», την καλοστημένη αστυνομική σειρά «The Killing» και την εθιστική αστυνομική σειρά «The Bridge».

Βέβαια η πρωτεύουσα της Δανίας έχει πλούσια ιστορία και στο σινεμά:  

Ένα από τα παλαιότερα κινηματογραφικά στούντιο που λειτουργούν με συνέπεια στα χρόνια είναι η εταιρεία παραγωγής Nordisk Film χρονολογείται από το 1906.

Η Κοπεγχάγη ήταν η γενέτειρα της θρυλικής σταρ του βωβού κινηματογράφου Άστα Νίλσεν και του σπουδαίου σκηνοθέτη Καρλ Θίοντορ Ντράγιερ.

Ήταν η αγαπημένη του Άλφρεντ Χίτσκοκ.

Από τη σύγχρονη κινηματογραφική της ιστορία ξεχωρίζουν ο Λαρς φον Τρίερ και ο Τόμας Βίντερμπεργκ αλλά υπάρχουν άλλοι, ένα νέο κύμα νεαρών Δανών συγγραφέων και σκηνοθετών που έκαναν το υπέροχο μέρος που ύμνησε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν σύνθημα για το νέο και συγκλονιστικό.

Οι Financial Times ξεχωρίζουν τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες για την πρωτεύουσα της Δανίας:

Άσπρο πάτο (Another Round) του Τόμας Βίντερμπεργκ, 2020

Το 1995 ο σκηνοθέτης Τόμας Βίντερμπεργκ συνέγραψε με τον Λαρς φον Τρίερ το μανιφέστο Δόγμα 95, ένα αισθητικό κίνημα που «περιόριζε» τους κινηματογραφιστές με σειρά από κανόνες που αποσκοπούσαν να τους κάνουν πιο δημιουργικούς απελευθερώνοντάς τους από περιττές επιλογές.

Η πρώτη ταινία που δημιουργήθηκε βασιζόμενη στις αρχές του κινήματος ήταν το «Festen» (Οικογενειακή Γιορτή) του Βίντερμπεργκ. Ήταν μια συγκλονιστική ιστορία οικογενειακών μυστικών που γυρίστηκε σε μια εξοχική κατοικία. Κέρδισε μάλιστα το βραβείο των κριτών στο Φεστιβάλ των Καννών το 1998.

Αρκετά χρόνια μετά έκανε ένα εκπληκτικό κινηματογραφικό πορτρέτο της Κοπεγχάγης, την ταινία Άσπρο πάτο (Another Round). Ξεχωρίζει η σκηνή που ο Μαντς Μίκελσεν χορεύει στην περιοχή Nordre Toldbod, στο λιμάνι της Κοπεγχάγης.

Στην ταινία τέσσερις άντρες από τη Δανία, όλοι οι δάσκαλοι, ξεκινούν ένα επιστημονικό (;;) πείραμα προσπαθώντας να μελετήσουν τη θεωρία ενός Φινλανδού  φιλόσοφου ο οποίος πιστεύει πως γεννιόμαστε με… έλλειμμα ποσότητας αλκοόλ στο αίμα μας. Η παρέα ξεκινάει έτσι την ιδιαίτερη μελέτη της για να τσεκάρει κατά πόσο εφόσον τροφοδοτούν καθημερινά τον οργανισμό τους με μία σταθερή ποσότητα αλκοόλ μπορεί τελικά να ισχύσει η θεωρία που θέλει με αυτό τον τρόπο να ανοίγει το μυαλό στον κόσμο γύρω μας, μειώνοντας τα προβλήματά μας και αυξάνοντας τη δημιουργικότητά μας.

Η ταινία θεωρείται από τις μεγάλες του επιτυχίες. Κέρδισε άλλωστε το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Φέρει όμως και ένα προσωπικό τραύμα του σκηνοθέτη, τον χαμό σε τροχαίο δυστύχημα της μεγάλης του κόρης μόλις ξεκίνησε η παραγωγή της. Για τον ίδιο η κόρη του αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταινίας.

Παρά τις βρετανικές του ρίζες, ο Άλφρεντ Χίτσκοκ είχε σίγουρα μια αδυναμία στην Κοπεγχάγη καθώς της έδωσε δύο φορές πρωταγωνιστικό «ρόλο». Αρχικά με την ταινία «Το σχισμένο παραπέτασμα», με τους Πολ Νιούμαν και Τζούλι Άντριους, που υποδύονται ένα αρραβωνιασμένο ζευγάρι Αμερικανών που ταξιδεύει στην Κοπεγχάγη. Το ταξίδι γίνεται προκειμένου ο άνδρας να λάβει μέρος σε επιστημονικό συνέδριο, καθώς είναι φυσικός. Ωστόσο, η γυναίκα συνειδητοποιεί πως όλα αποτελούν μια «βιτρίνα» και ο πραγματικός σκοπός του είναι να αυτομολήσει στο Ανατολικό Βερολίνο.

Στην ταινία βλέπουμε την πόλη σαν καρτ-ποστάλ, με το σήμα κατατεθέν της ως σήμερα, το πάρκο Τίβολι και το εμβληματικό ξενοχοχείο Hotel d'Angleterre.

Η κινηματογραφικής περιήγηση του Χίτσκοκ στην πόλη συνεχίζεται τρία χρόνια αργότερα με  το κατασκοπευτικό θρίλερ «Τοπάζ».

Στην ταινία ένας Γάλλος κατάσκοπος πηγαίνει για λογαριασμό της CIA στην Κούβα για να ερευνήσει σοβιετικές δραστηριότητες στην περιοχή. Οι Κουβανοί δολοφονούν την ερωμένη του και πληροφοριοδότριά του, μα τελικά η αποστολή του επιτυγχάνει.

Στο «Τοπάζ» βλέπουμε την πραγματική σοβιετική πρεσβεία στην Kristianiagade, αλλά και διάφορα χαρακτηριστικά σημεία της πόλης, όπως η πλατεία Δημαρχείου και το εργοστάσιο πορσελάνης Royal Copenhagen. Εμφανίζεται επίσης το θρυλικό κατάστημα Den Permanente, που ήταν τότε κέντρο της δανέζικης τέχνης και σχεδίασης της δεκαετίας του 1960.

Στη δεκαετία του 1990, η Βρετανία έβγαλε το «Trainspotting», η Γαλλία το «Μίσος» και η Δανία το σκοτεινό θρίλερ που έστρεψε την παγκόσμια προσοχή στην κινηματογραφική παραγωγή της Δανίας και γέμισε τους κινηματογράφους στην χώρα.

Αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού φοιτητή νομικής που πιάνει δουλειά ως νυχτοφύλακας σ' ένα νεκροτομείο και μπλέκεται σ' ένα μυστηριώδες έγκλημα.

Η ταινία γυρίστηκε σε τοποθεσίες όπως το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και το Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, του Τσάρλς Βίντορ, 1952 και Ο έρωτας της βασίλισσας (A Royal Affair), του Νικολάι Αρσέλ, 2012

Η βιογραφική ταινία Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γυρίστηκε εξ’ ολοκλήρου στο Χόλιγουντ. Επίσης, παραλίγο να προκαλέσει διπλωματική κρίση. Πριν από την κυκλοφορία της, το υπουργείο Εξωτερικών της Δανίας προετοίμασε επίσημη διαμαρτυρία καθώς υπήρχε η ανησυχία ότι η ταινία θα ήταν παρωδία της ζωής του συγγραφέα. Ωστόσο, τα παράπονα έμειναν στο ράφι γιατί η ταινία προκάλεσε τεράστια άνοδο στον τουρισμό της χώρας.

Εξήντα χρόνια αργότερα, η ταινία «Ο έρωτας της βασίλισσας»αποδείχθηκε λιγότερο αμφιλεγόμενη, αν και ήταν άλλη μια περίπτωση κινηματογραφικής Κοπεγχάγης.

Η ταινία αφηγείται την πραγματική ιστορία της νεαρής βασίλισσας της Δανίας και Νορβηγίας, Καρολίν Ματίλντ (Αλίσια Βικάντερ), μιας νεαρής γυναίκας που αφήνει την οικογένεια της στην Μεγάλη Βρετανία στα τέλη του 18ου αιώνα, για να παντρευτεί τον ξάδερφο της και βασιλιά, Κρίστιαν τον έβδομο της Δανίας (Μίκελ Μπόε Φόλσγκαρντ).  Η Καρολίν μένει πιστή στον βασιλιά, μέχρι που γνωρίζει και ερωτεύεται τον Γερμανό γιατρό (Μαντς Μίκελσεν) που προσλαμβάνεται ως φυσικοθεραπευτής του μονάρχη και ξυπνάει μέσα της νέα άγνωστα πάθη με τις επαναστατικές του ιδέες.

Η δημοτικότητα της ταινίας κέντρισε το ενδιαφέρον για τις κεντρικές τοποθεσίες της Κοπεγχάγης, κυρίως το παλάτι Christiansborg.

Βέβαια η ταινία είχε, στην πραγματικότητα, γυριστεί εξ΄ολοκλήρου στην… Τσεχία.

Η ταινία γυρίστηκε στην Κοπεγχάγη, δίνοντας μια ακατέργαστη εικόνα της πόλης.

Ο Φρανκ είναι ένας έμπορος ναρκωτικών με καλό όνομα στην αγορά μέχρι που αναλαμβάνει να διακινήσει ένα τεράστιο εμπόρευμα ναρκωτικών, το οποίο δεν έχει πληρώσει, και τον πιάνει η αστυνομία. Κι ενώ έχει καταφέρει να πετάξει το εμπόρευμα στην πλησιέστερη λίμνη και να ξεφύγει από την αστυνομία, βρίσκεται να χρωστάει στον προμηθευτή του πολλά λεφτά.

Την σκηνοθεσία υπόγραψε ο πρωτοεμφανιζόμενος τότε Νίκολας Βίντινγκ Ρεφν. Η ταινία σηματοδότησε το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Μαντς Μίκελσεν,. Στο καστ που φημολογείται ότι συμμετείχαν μέλη του υποκόσμου της Κοπεγχάγης.

Η ταινία γυρίστηκε σε αντισυμβατικό στιλ στους κατεστραμμένους δρόμους και τα μπαρ του Vesterbro, που ήταν ακόμα τότε η περιοχή με τα κόκκινα φανάρια της πόλης και το κέντρο του εμπορίου ναρκωτικών.

Προτού ακόμα μάθουμε το σκανδιναβικό νουάρ,  ο συγγραφέας από την Κοπεγχάγη Πίτερ απολάμβανε την επιτυχία ενός παγκόσμιου μπεστ σέλερ.

Αφηγείται την ιστορία ενός επιστήμονα που αναζητούσε την αλήθεια πίσω από το θάνατο ενός αγοριού Ινουίτ σε μια πολυκατοικία στο Christianshavn.

Την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου ανέλαβε ένας γίγαντας του δανικού κινηματογράφου, ο Μπίλε Άουγκουστ, αξιοποιώντας επίσης το Hotel d'Angleterre, το ορόσημο της Κοπεγχάγης όπου ο Άλφρεντ Χίτσκοκ εμφανίστηκε με ένα μωρό στην ταινία «Το σχισμένο παραπέτασμα».

Αν και η λίστα αφορά κινηματογραφικές ταινίες, οι FT σημειώνουν ότι δεν μπορεί να λείπει η μεγαλειώδης μίνι σειρά του Λαρς Φον Τρίερ, και το σουρεαλιστικό χάος που προκάλεσε ο σπουδαίος σκηνοθέτης στη μικρή οθόνη.

Ο σκηνοθέτης είναι απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Κινηματογράφου της Δανίας, που βρίσκεται στο λιμάνι της Κοπεγχάγης. Και όμως καμία από τις γνωστές προκλητικές του ταινίες του δεν αφορά την πόλη όσο το θέμα με το οποίο καταπιάνεται η σειρά, όσα γίνονται στο μεγαλύτερο δημόσιο νοσοκομείο της Δανίας, το Rigshospitalet.