Το «Tack» της Βάνιας Τέρνερ, μια παραγωγή του Onassis Culture, κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στο διαγωνιστικό τμήμα Newcomers, διεκδικώντας τον Χρυσό Αλέξανδρο «Δημήτρης Εϊπίδης».

Η Ολυμπιονίκης που πυροδότησε το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα δίνει τη δύναμη σε μια νεότερη αθλήτρια να σπάσει τη δική της σιωπή. Σε μια δίκη-ορόσημο, η Σοφία στέκεται στο πλευρό της Αμαλίας, η οποία αποφασίζει να καταγγείλει τον πρώην προπονητή της για τη συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον όταν ήταν παιδί.

Πόση δύναμη χρειάζεσαι για να κάνεις «τακ» στην έμφυλη βία; Δύο γυναίκες. Ένα τραύμα. Ένας κοινός δικαστικός αγώνας. Το «Tack» της Βάνιας Τέρνερ παρακολουθεί την Ολυμπιονίκη Σοφία Μπεκατώρου και την Αμαλία, νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας, να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή μια κομβικής αλλαγής στην ελληνική κοινωνία. Σε μια δίκη-ορόσημο, την πρώτη του ελληνικού #MeToo, η Αμαλία υποβάλλεται σε εξουθενωτικές διαδικασίες εντός δικαστηρίου, βιώνει victim blaming, ενώ γίνονται απόπειρες να απαξιωθεί η αξιοπιστία της. Οι δύο γυναίκες βρίσκουν εν μέρει δικαίωση, αλλά ταυτόχρονα συνειδητοποιούν πως ο αγώνας τους για να αλλάξουν οι νοοτροπίες της ελληνικής κοινωνίας μόλις ξεκίνησε. Το ντοκιμαντέρ έρχεται να συμπληρώσει τις δράσεις-θέσεις του Ιδρύματος Ωνάση ενάντια στην έμφυλη βία, την πατριαρχία και τον σεξισμό, φιλοδοξώντας να ενδυναμώσει κάθε άτομο που έχει βιώσει βία, ώστε να ορθώσει τη φωνή του και, τελικά, να αλλάξει την πλοκή της ιστορίας του.

Όπως αναφέρει και η σκηνοθέτρια: «Το Tack είναι μια πολύ προσωπική καταγραφή της ζωής και του αγώνα δύο γυναικών για δικαίωση. Oι ζωές της Σοφίας και της Αμαλίας διασταυρώνονται όταν η Αμαλία αποφασίζει να στείλει μήνυμα στη Σοφία, λίγες ημέρες μετά τη δημόσια μαρτυρία της για τον βιασμό της από έναν ισχυρό παράγοντα της ιστιοπλοΐας. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα ξεκινά ένας δικαστικός αγώνας εναντίον του πρώην προπονητή της Αμαλίας. Η ταινία ακολουθεί και παρατηρεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια περίπλοκων και επώδυνων δικαστικών διαδικασιών. Οι ζωές τους στην ταινία εκτυλίσσονται παράλληλα: Άρχισα να κινηματογραφώ τη Σοφία, ενώ γινόταν εθνικό σύμβολο, χωρίς να γνωρίζω τι θα ακολουθήσει κι ενώ το κύμα των καταγγελιών είχε μόλις αρχίσει να ξεδιπλώνεται. Λίγο μετά γνώρισα την Αμαλία και ξεκίνησα να περνάω χρόνο μαζί της και να κινηματογραφώ την ίδια και την οικογένειά της. Αναπτύχθηκε μεγάλη οικειότητα μεταξύ μας καθώς και με τις οικογένειές τους. Ιδιαίτερα στο διάστημα της δίκης, η κάμερά μου έγινε κατά κάποιον τρόπο αποθετήριο των δικών τους σκέψεων και συναισθημάτων. Έτσι, μου ανοίχτηκε ένα παράθυρο στον κόσμο του σύνθετου ψυχικού τραύματος και στο πώς αυτό επηρεάζει τα θύματα και τους κοντινούς τους ανθρώπους – κανείς δεν μένει αλώβητος όταν γίνεται ένας βιασμός.

Θέλησα όμως να προχωρήσω και πέρα από τη ζωή των πρωταγωνιστριών, για να αφηγηθώ την ιστορία ενός σαθρού συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και πώς αυτό κατακερματίζει τα θύματα. Μέσα από αυτή την οδυνηρή καταγραφή, ελπίζω να προβληματίσω για την κατάσταση της παιδικής προστασίας στη χώρα μας, την έλλειψη ειδικής εκπαίδευσης των δικαστών και συνηγόρων σε θέματα έμφυλης βίας και παιδικής κακοποίησης, αλλά και την απουσία ενός γενικού πλαισίου προστασίας των θυμάτων στη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας. Ελπίζω ακόμα να δημιουργήσω ερωτήματα για το πώς οι σεξιστικές αντιλήψεις, η κυρίαρχη κουλτούρα, η τοξικότητα και η νοσηρότητα απομονώνουν, στιγματίζουν και φιμώνουν τα θύματα, ακόμα και όταν αυτά είναι παιδιά».

Συντελεστές
Συμμετέχουν: Σοφία Μπεκατώρου, Αμαλία Προβελλεγγίου
Παραγωγή: Onassis Culture
Σκηνοθεσία, Κινηματογράφηση & Μοντάζ: Βάνια Τέρνερ
Παραγωγή Έρευνας: Μαρία Σιδηροπούλου
Executive Producers: Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Δημήτρης Θεοδωρόπουλος
Μοντάζ: Νικολέτα Λεούση
Εικονογράφηση: Γεωργία Ζάχαρη
Animation & Compositing: Φωκίων Ξένος, Στέφανος Πλέτσης, Γιάννης Ράλλης
Μουσική: Νίκος Βελιώτης
Σχεδιασμός & Μίξη Ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης
Commissioning Producer: Χρήστος Σαρρής
Supervising Producer: Αμάντα Λιβανού
Coordinating Producer: Έλενα Χωρέμη
Line Producers: Μαρίνα Δανέζη, Τάσος Κορωνάκης
Supervising Producer Assistant: Κατερίνα Τζούρου

Σύνοψη

Όταν η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου αποκαλύπτει δημόσια τον βιασμό της από έναν ισχυρό παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, πυροδοτεί το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα και δίνει τη δύναμη σε εκατοντάδες γυναίκες να σπάσουν τη δική τους σιωπή. Μία από αυτές είναι η Αμαλία. Η Αμαλία είναι νεαρή πρωταθλήτρια της ιστιοπλοΐας και αποφασίζει να οδηγήσει τον πρώην προπονητή της στα δικαστήρια και να τον καταγγείλει για τη συστηματική κακοποίηση που υπέστη από εκείνον ανάμεσα στα 11 και τα 13. Η δίκη κατά του προπονητή είναι η πρώτη του ελληνικού #MeToo. Το "TACK" παρακολουθεί τις δύο γυναίκες επί δύο χρόνια και καταγράφει τη ζωή και τον αγώνα τους. Σκίτσα animation ζωντανεύουν τη σκληρή ακροαματική διαδικασία. Η Αμαλία υφίσταται εξαντλητικές καταθέσεις, victim blaming, απόπειρες να αμφισβητηθεί η αξιοπιστία της. Η Σοφία έρχεται αντιμέτωπη με το τραύμα της ξανά, τη σχέση με τον πατέρα της και πιέζει για θεσμικές μεταρρυθμίσεις. Και οι δύο γυναίκες συνειδητοποιούν ότι ο αγώνας τους για να αλλάξει η ελληνική κοινωνία είναι ακόμα στην αρχή. Έτσι, θα χρειαστεί να κάνουν tack, όπως οι ιστιοπλόοι, όταν ελίσσονται ανάμεσα στους αντίθετους ανέμους.

Διακρίσεις που έχει λάβει η ταινία μέχρι το στάδιο της προπαραγωγής

Η ταινία συμμετείχε στο τμήμα Docs in Progress της Αγοράς του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και απέσπασε το βραβείο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ. Η κριτική επιτροπή ανέφερε: «Η ταινία φέρνει στο προσκήνιο ένα σημαντικό ζήτημα που έχει επιφέρει κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές στη σύγχρονη Ελλάδα. Αλλαγές που θα θέλαμε να δούμε να εξαπλώνονται, οδηγώντας στη λογοδοσία και στον καταλογισμό ευθυνών».

Απέναντι στην έμφυλη βία: Μια σειρά από καλλιτεχνικές και κοινωνικές δράσεις από το Ίδρυμα Ωνάση

Το Ίδρυμα Ωνάση δραστηριοποιείται ενεργά πάνω σε επίκαιρα και κρίσιμα ζητήματα της εποχής, μέσα από τις ποικίλες καλλιτεχνικές και κοινωνικές δράσεις του. Στις 25 Νοεμβρίου 2020, το επεισόδιο της σειράς Society Uncensored με τίτλο «8 Γυναίκες Συζητούν: Πατριαρχία, Σεξισμός και Έμφυλη Βία στην Ελληνική Κοινωνία» δημοσιεύεται στο Onassis Channel στο YouTube και οδηγεί τη Σοφία Μπεκατώρου να καταθέσει σε σχόλιο τη δική της προσωπική μαρτυρία, η οποία με τη σειρά της θα πυροδοτήσει το ελληνικό #MeToo.

Έναν χρόνο μετά, στις 13 Μαΐου 2021, η Χρυσή Ολυμπιονίκης συνομιλεί με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, για την έμφυλη βία αλλά και τον τρόπο που κάθε γυναίκα μπορεί να σπάσει τη σιωπή της στην Ελλάδα του σήμερα.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, το Ίδρυμα Ωνάση διοργανώνει μαζί με τη Σοφία και σε συνεργασία με τους οργανισμούς «Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας» και Κέντρο Ψυχικής Υγείας «Βήμα Κοινό», το “Safe Steps”, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που εμψυχώνει παιδιά και εφήβους να κάνουν τα πρώτα τους ασφαλή βήματα στην ελληνική κοινωνία.

H ταινία “TACK” έρχεται να συμπληρώσει τις παραπάνω δράσεις-θέσεις του Ιδρύματος Ωνάση, φιλοδοξώντας να ενδυναμώσει κάθε άτομο που έχει βιώσει βία, ώστε να ορθώσει τη φωνή του και τελικά να αλλάξει την πλοκή της ιστορίας του.

Με την υποστήριξη του Onassis Culture, το TACK ξεκινά την κινηματογραφική διανομή του από το CineDoc στον Δαναό στις 25 Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Από την Πέμπτη 28/11, οι προβολές πλαισιώνονται με θεματικά Q&A με καλεσμένες ομιλήτριες από τον τομέα της δικαιοσύνης, της ψυχικής υγείας, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης. 

Στόχος των θεματικών αυτών προβολών είναι να αναδειχθούν οι πολλαπλές, καθημερινές πτυχές της έμφυλης βίας και οι ελλείψεις σε ό,τι αφορά την ειδική εκπαίδευση των δικαστών και συνηγόρων σε θέματα παιδικής και έμφυλης κακοποίησης, να τονιστεί η σπουδαιότητα θεσμοθέτησης ενός προστατευτικού πλαισίου για τα θύματα έμφυλης βίας, καθόλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας και βέβαια, η ανάγκη ύπαρξης μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής στο σχολικό πλαίσιο. Μέσα από το δίκτυο του CineDoc, η ταινία θα προβληθεί το επόμενο διάστημα σε Βόλο, Ρέθυμνο, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας.

ΑΘΗΝΑ - Κινηματογράφος Δαναός

Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, 20.00 
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ και των συντελεστών της ταινίας. Τη συζήτηση θα συντονίσει η σκηνοθέτιδα Εύα Στεφανή.

Πέμπτη 28/11, 19.00 / Δικαιοσύνη και Νομικό Πλαίσιο
Θα ακολουθήσει συζήτηση με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, τη Θεώνη Κουφονικολάκου, Συνήγορο του Παιδιού και την Κλειώ Παπαντολέων, δικηγόρο. Τη συζήτηση θα συντονίσει η δημοσιογράφος του Solomon, Δανάη Μαραγκουδάκη.

Παρασκευή 29/11, 19.00 / Ιστορίες από τον χώρο του Αθλητισμού
Θα ακολουθήσει συζήτηση με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ και τη Μαρία Γεωργάτου,         Ολυμπιονίκη Ρυθμικής Γυμναστικής. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Νεκταρία Σταμούλη, ανταποκρίτρια του Politico στην Ελλάδα και δημοσιογράφος στην Καθημερινή.

Σάββατο 30/11, 18.00
Κυριακή 1/12, 18.00
Δευτέρα 2/12, 19.00 / Προστασία των παιδιών στον Αθλητισμό
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, την Ξένη Δημητρίου, Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου επί τιμή και την Άννα Κάβουρα, Ψυχολόγο - Αθλητική Ψυχολόγο, Εντεταλμένη Διδάσκουσα Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Αλεξία Καλαϊτζή, δημοσιογράφος στην Καθημερινή και την ΕΡΤ.

Τρίτη 3/12, 19.00 / Παιδεία και Σεξουαλική Αγωγή
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ, τη Λίνα Λυκομήτρου, Σχολική ψυχολόγο, Ψυχοθεραπευτρια, Τραυματοθεραπευτρια και τη Φιλίππη Ρούβαλη, Εκπαιδευτικό, Ηθοποιό, Θεατρο-παιδαγωγό.

Τετάρτη 4/12, 19.00 / Ψυχολογία και Διαχείριση Τραύματος
Θα ακολουθήσει Q&A με τη σκηνοθέτιδα Βάνια Τέρνερ και τη Γεωργία Δεσπότη, Ψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια. Τη συζήτηση θα συντονίσει η Νιόβη Αναζίκου, Δημοσιογράφος και Ντοκιμαντερίστρια, αντιπρόεδρος του WIFT.

ΒΟΛΟΣ - Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας Βόλου

Σάββατο 23 Νοεμβρίου, 20.00 
Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ.

ΡΕΘΥΜΝΟ - Χώρος Πολιτισμού "Σημείο"

Σάββατο 30 Νοεμβρίου, 20.00

Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Αίθουσα "Σταύρος Τορνές"

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου, 18.15 

Παρουσία της σκηνοθέτιδας Βάνιας Τέρνερ.

Προπώληση