Ή ταινίες που μας δίνουν κουράγιο τέλος πάντων. Στα αγγλικά τις ονομάζουν «inspirational» αλλά αυτό ακούγεται λίγο βαρύγδουπο. Όπως κι αν τις ονομάσει κανείς πάντως, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα δράσουν υπέρ ημών στις δύσκολες στιγμές.

Καζαμπλάνκα, 1942
Η Καζαμπλάνκα είναι ένα διαχρονικό αριστούργημα του αμερικανικού κινηματογράφου, ίσως επειδή κατάφερε να απαθανατίσει διάφορες αρχετυπικές μορφές, φέροντάς τις σε ανθρώπινα μέτρα, χωρίς όμως ταυτόχρονα να εκπέσει σε ευκολίες ή να τις αδικήσει: ο αντιστασιακός, η κοπέλα που γίνεται γυναίκα, ο αποτραβηγμένος πληγωμένος άντρας, ο οποίος την κρίσιμη στιγμή παραμερίζει το προσωπικό του συναίσθημα προς όφελος του κοινού καλού, ο «δαιμόνιος» επιθεωρητής, η ναζιστική επέλαση σαν αφορμή για να ξεδιπλωθούν οι χαρακτήρες και τελικά αυτό το no man’s land που σκιαγραφείται ως Καζαμπλάνκα.

Ποιο είναι το στοιχείο από το οποίο αντλούμε ελπίδα; Μα ακριβώς ο ανθρωπισμός των πρωταγωνιστών της ταινίας, ο οποίος παραμένει ακέραιος ακόμα κι όταν γύρω πληθαίνουν οι αφορμές για να καταρρεύσει.

Forrest Gump, 1994

Ο Φόρεστ Γκαμπ υπήρξε ένας από τους πιο ηρωικούς αντιήρωες της αμερικανικής λογοτεχνίας – σε πρώτη φάση – κι αργότερα του αμερικανικού κινηματογράφου.

Ένας αφελής τύπος, με περιορισμένη αντίληψη, αλλά αξιοζήλευτες αθλητικές επιδόσεις διηγείται τη ζωή του σε όσους έχουν τη τύχη να καθίσουν δίπλα του στο παγκάκι μιας στάσης λεωφορείου: η φιλία, ο έρωτας, ο πόλεμος του Βιετνάμ και το αντιπολεμικό κίνημα, οι χίπις, τα ναρκωτικά, η άγνωστη καινούργια ασθένεια που σύντομα θα θέριζε ζωές νέων ανθρώπων – ακόμα και της ίδιας της αγαπημένης του, επεισόδια μιας ζωής που βρέθηκε ακούσια στο επίκεντρο της Ιστορίας, ενός ανθρώπου ο οποίος κατάφερε να ευτυχήσει μέσα στις αντιξοότητες, προσαρμοζόμενος, αλλά όχι μεταλλασσόμενος.

Ε, δεν είναι αυτή ταινία με νοήματα;

Kill Bill, 2003 και 2004

1 και 2, φυσικά. Ναι, ο Ταραντίνο κάνει ταινίες με στυλιζαρισμένη βία. Ναι, ο Ταραντίνο έμαθε κινηματογράφο βλέποντας b-movies στο βίντεο κλαμπ όπου δούλευε κι αυτό ίσως καθρεφτίζεται στην αισθητική της δουλειάς του.

Και ναι, ίσως το Kill Bill να μην είναι μία ταινία από αυτές που θα σ’ εμπνεύσουν να γίνεις καλύτερος άνθρωπος, αφού πρόκειται για μια ιστορία εκδίκησης: η Νύφη – Ούμα Θέρμαν – είναι αποφασισμένη να κινήσει γη και ουρανό, προκειμένου να εκδικηθεί τα υπόλοιπα μέλη μιας ομάδας δολοφόνων στην οποία και εκείνη άνηκε και εξαιτίας των οποίων βρέθηκε να πέφτει σε κώμα επί τέσσερα χρόνια.

Ο τελικός της στόχος; Μα φυσικά να σκοτώσει τον αρχηγό και πρώην εραστή της, Bill. Τι είναι αυτό που μας δίνει κουράγιο; Ότι η Νύφη είναι μία από τις πιο δυνατές γυναικίες κινηματογραφικές ηρωίδες, η οποία αποδομεί τα στερεότυπα της γυναικείας συμπεριφοράς, θέτοντας όμως, με το δικό της τρόπο, στο επίκεντρο της αναζήτησής της τη μητρότητα.

Fight Club, 1999

Σχιζοφρένεια, αυτοκτονικές τάσεις, ομάδες ψυχοθεραπείες για ανθρώπους με ασθένειες σε τελικό στάδιο, αλλά και η ίδια η κεντρική ιδέα ενός κλαμπ για πάλη – όλα φαίνονται πολύ σκοτεινά για μπει το Fight Club σε μία λίστα με ταινίες που σου δίνουν έμπνευση.

Αν όμως το σκεφτείς ανάποδα, ότι δηλαδή ένας τύπος ο οποίος την είχε πατήσει με τα κλασικά πρότυπα της δυτικής κοινωνίας για την καριέρα και τον καταναλωτισμό, εφευρίσκει ένα δυναμικό κι αποφασισμένο δεύτερο εαυτό, ο οποίος φτιάχνει μια ομάδα από ανθρώπους στη δική του περίπου κατάσταση, ερωτεύεται τη Μάρλα -  Helena Bonham Carter - και στην τελευταία σκηνή συμβάλλει σ’ αυτό που ίσως θα μπορούσε να είναι η αρχή της παγκόσμιας κατάρρευσης του κυριάρχου, σύγχρονου χρηματοοικονομικού συστήματος, το λες και ελπιδοφόρο, δεν το λες;

Άρτεμη Φύσσα
[email protected]