Το γέλιο είναι του τρελού ο λόξυγκας, λέει μία παροιμία. Εγκρίνω, επαυξάνω και επιχειρηματολογώ υπερ της λοιπόν: αν η κωμωδία είναι δύσκολο είδος, τότε η επιτυχημένη κωμωδία, σπάνιο.

Η ιστορία όμως της γαλλικής κωμωδίας μας έχει ήδη διδάξει, ότι αυτοί οι Ευρωπαίοι φίλοι μας έχουν βρει τον τρόπο να δημιουργούν μοναδικά διαμάντια. Στην πορεία του γαλλικού σινεμά, υπάρχουν κωμωδίες αξεπέραστες. Αγαπημένες. Από αυτές που άπαξ και τις δεις, τις βάζεις συνειδητά στη λίστα των must see κωμωδιών όλων των εποχών.

Για ρίξτε μια ματιά, η δική μου λίστα ταιριάζει με τη δική σας;

«Le Dîner de Cons» ή στα ελληνικά «Δείπνο ηλιθίων» (1998). Αν η ταινία «Της κακομοίρας» είναι η κορυφαία ελληνική κωμωδία όλων των εποχών, αυτή είναι αναμφισβήτητα το γαλλικό alter ego της.

Αν δεν την έχετε δει, σπεύσατε άμεσα (πριν καν τελειώσετε να διαβάζετε αυτό το κείμενο, τόσο επείγον είναι το θέμα). Αν την έχετε δει, σίγουρα θα σας έχει μείνει αλησμόνητη. Από αυτές που ακόμα και στη σκέψη τους γελάς.

Μία παρέα «έξυπνων» και πλουσίων φίλων αποφασίζουν μία φορά την εβδομάδα να καλούν σε δείπνο ο καθένας και έναν δικό του «ηλίθιο» για να …σπάνε πλάκα. Όταν ο οικοδεσπότης εκείνης της Τετάρτης (αν θυμάμαι καλά τη μέρα) θα πάθει λουμπάγκο, θα τον παρατήσει η γυναίκα του και θα προσπαθήσει να ακυρώσει το δείπνο θα είναι ήδη αργά. Ο ηλίθιός του έχει ήδη φτάσει σπίτι του.

Προσοχή: η αμερικανική εκδοχή του 2010 είναι καλή αλλά ούτε κατά διάνοια αντίστοιχα αστεία. Ο αξέχαστος Jacques Villeret ως François Pignon υπήρξε ανεπανάληπτος στο ρόλο του ηλιθίου.

Κορυφαία μορφή της γαλλικής κωμωδίας υπήρξε ο Louis de Funès, ο οποίος εντελώς άδικα έχει βραβευτεί στη ζωή του μόλις με ένα τιμητικό βραβείο César, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.

Ως Επιθεωρητής Cruchot άφησε εποχή και ειλικρινά είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς από τις απολαυστικές του ερμηνείες. Ενδεικτικά αναφέρω το «Le gendarme de Saint-Tropez» (Ο χωροφύλακας του Σαιντ Τροπέ, η ταινία είναι του 1964 άρα η λέξη χωροφύλακας αν και αστεία σήμερα, τότε ήταν αντιπροσωπευτική του...είδους).

Ως Κομισάριος Juve πάλι κυνηγούσε με τον πιο αστείο τρόπο τον Φαντομά ενώ ως Victor Pivert ενθουσίασε στις «Τρελές περιπέτειες του ραβίνου Jacob».

Η εποχή του Funès έχει περάσει, το χιούμορ έχει αλλάξει αλλά η γαλλική κωμωδία εξακολουθεί να είναι ξεκαρδιστική. Το 1993 έρχονται οι «Les Visiteurs» (Οι επισκέπτες) του Jean-Marie Poiré. Κάτι σαν τους Monty Pythons της Γαλλίας, δηλαδή.

Ο Christian Clavier (που συνυπογράφει με τον σκηνοθέτη και το σενάριο) και ο υπέροχος Jean Reno στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, ενσαρκώνουν έναν ευγενή και τον ακόλουθό του που κατά λάθος μεταφέρονται στο σήμερα. Η πλοκή είναι μεν σχεδόν γελοία (με την καλή έννοια) αλλά στην πράξη ένα απλοϊκό σενάριο μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη με ξεκαρδιστικό και πανέξυπνο τρόπο.

Μία από τις πιο πρόσφατες αγαπημένες μου ταινίες είναι το «Intouchables» (Άθικτοι) του 2011. Μία τεράστια εισπρακτική επιτυχία που κατάφερε να κερδίσει κοινό και κριτικούς έκανε τη γαλλική αυτή ταινία παράδειγμα προς μίμηση.

Η θεματική που αναλύει είναι δραματική. Ο τρόπος όμως που είναι δοσμένη η αλληλεγγύη, η φιλία και η αφοσίωση ενός πάμπλουτου παραπληγικού και ενός φτωχού και κατατρεγμένου νεαρού είναι συγκλονιστικός. Το γεγονός ότι πρόκειται για πραγματική ιστορία κάνει την ταινία ακόμη πιο αξιόλογη.

Σε σενάριο και σκηνοθεσία των Olivier Nakache και Eric Toledano, οι πρωταγωνιστές François Cluzet και Omar Sy δίνουν απλόχερα ένα απίστευτο μήνυμα αισιοδοξίας με κωμικούς οριακά «κάφρικους» και πανέξυπνους διαλόγους.

Προσωπικά, η ταινία μου άφησε την ίδια αίσθηση με το «La vita è bella» του Roberto Benigni. Μία γλυκιά, ελπιδοφόρα αίσθηση στο πιο κωμικό της, φυσικά.

Η τελευταία υπέροχη και ευφυέστατη κωμωδία με γαλλική υπογραφή είναι το «Le prénom» του 2012. Η ελληνική μετάφραση είναι αρκετά εύστοχη «Για όλα φταίει το όνομά σου!» και η ιστορία ξεκινά με τον Vincent που πρόκειται να μπει στο κλαμπ των πατεράδων.

Σε ένα δείπνο με φίλους, τους ανακοινώνει το όνομα που θέλει να δώσει στο παιδί του. Δε σας λέω ποιο είναι, φυσικά, γιατί θα χαλάσω την έκπληξη. Και πιστέψτε με είναι τεράστια. Αυτό και μόνο αρκεί για ένα κυριολεκτικά ξεκαρδιστικό «ξεμπρόστιασμα» όλων των καλά μέχρι πρόσφατα κρυμμένων μυστικών.

Και για να το πω... απλά «Αυτός που σε κάνει να γελάς, σε βοηθάει να ζεις» όπως είπε και ο Μένανδρος και άδικο δεν είχε.

Σόφη Ζιώγου
[email protected]