Κριτική ταινίας: Whiplash (Χωρίς μέτρο)

whiplash
ΠΕΜΠΤΗ, 05 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015

Καιρό είχαμε να δούμε μια ενδιαφέρουσα ταινία για τη μουσική. Όχι βιογραφία μουσικού, ζήσαμε το Get On Up πριν από μερικούς μήνες και την πήραμε τη δόση μας, αλλά και μια συμπαθέστατη ταινία όπως το We Are The Best! κατάφερε να μας ευχαριστήσει ως εν μέρει μουσική ταινία.

Το  Whiplash, όμως, είναι μια ταινία που μιλά καθαρά για τη μουσική, για το πάθος, για το ψυχικό κόστος και την ανάγκη να ξεχωρίσεις ως μουσικός. Μπορεί να ακολουθεί ένα ήδη δοκιμασμένο σεναριακό μοτίβο, μα αυτό δεν την καταδικάζει σε μια ξηρότητα έμπνευσης.

Όσοι μουσικοί διαβάζουν αυτό εδώ το κείμενο σίγουρα θα ξέρουν τι σημαίνει αφοσίωση στην Τέχνη τους και ψυχική ανάγκη να ξεχωρίσεις στο μονοπάτι που επέλεξες. Ειδικά οι τζαζίστες (η σκηνή με την οποία και καταπιάνεται το Whiplash) κατανοούν τη διαφορά μεταξύ μαθηματικής ακρίβειας και ατσάλινης πειθαρχίας και απλού πουλήματος φυκιού για μεταξωτή κορδέλα, όπως αυτό νοείται μέσω της αρρυθμίας, της έλλειψης μέτρου και του πουλήματος απειθαρχίας για γνώση τεχνικής.

Ξεχωρίζουν γιατί καλλιτέχνες όπως ο Charlie Parker, ο Buddy Rich, ακόμα και ο Frank Zappa έμειναν στην ιστορία ενώ άλλοι έμειναν στο να λένε πως «παίζουν τζαζ/πειραματικό ροκ».

Μια τυπικότατη ιστορία ενηλικίωσης και αποδοχής γίνεται ολόκληρη η βάση της ταινίας, πάνω στην οποία χτίζεται μια από τις ζωντανότερες μουσικές ταινίες που μπορεί να δει κανείς. Και ζωντανότερες γιατί, ενώ δεν καταφέρνει να ξαναανακαλύψει το μουσικό τροχό, καταφέρνει να αποδώσει το ζητούμενο, την ένταση και το πάθος που δημιουργεί η μουσική, να κρατήσει την αδρεναλίνη σε υψηλά επίπεδα και, ενώ την πλοκή του τη γνωρίζουμε εμπειρικά, να μην την πλημμυρίσει με εύκολες λύσεις, να μην χαριστεί σε άστοχους συναισθηματισμούς.

Αντιθέτως, στοχεύει παρά πολύ καλά στη θυσία κάποιων πτυχών της κοινωνικής ζωής προς όφελος ενός αληθινού ονείρου και μάλιστα επαινεί αυτόν που ξέρει τι θέλει και προτίθεται να το διεκδικήσει. Στις άπειρες σκηνές που περιστρέφονται γύρω από τις πρόβες, τις εξασκήσεις και τις συναυλίες, μπορεί να δει κανείς τον παλμό, τα ζωτικά υγρά να βγαίνουν από τους δερματικούς πόρους, το αίμα να αναμειγνύεται με τον ιδρώτα, να ταυτιστεί με αυτό το «θέλω» που μπορεί να απέχει από τα προσωπικά όνειρα μα να ξέρει τι σημαίνει να αγωνίζεσαι γι’ αυτά.

Και, εν πάσει περιπτώσει, να απολαύσει πληθώρα νοτών, μέτρων και τσαμπουκά μέσα από μια ιδιαίτερη σκηνοθεσία που συνδυάζει άρτια την τέχνη του βίντεοκλίπ με την αρχετυπική κινηματογραφική ταινία μέσα από φανταστικές γωνίες λήψεις και φωτισμούς που κάνουν ακόμα και τα άψυχα αντικείμενα να αναπνέουν. Όχι η σημαντικότερη ταινία που θα δείτε ποτέ σας, μα για όσο καιρό θα τη θυμάστε, οι παλμοί σας θα αυξάνονται. Αισθητά.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας, όπως κυκλοφόρησε στο youtube.

Σκηνοθεσία: Damien Chazelle. Πρωταγωνιστούν: Miles Teller, J. K. Simmons, Melissa Benoist. Στους κινηματογράφους από τη Feelgood Entertainment.

Φοίβος Κρομμύδας