Από τις φετινές «γνήσια» οσκαρικές ταινίες, το τρέιλερ που μας προετοίμασε για μεγάλα πράγματα ήταν αυτό του Ελεύθερου Σκοπευτή (American Sniper), το οποίο περιελάμβανε έναν μεταλλαγμένο για τις ανάγκες του ρόλου Bradley Cooper, σασπένς και άψογη για τις ανάγκες της υπόθεσης σκηνοθεσία.

Σαφώς και υπήρξαν αυτοί που έτρεξαν να κατηγορήσουν τον Clint Eastwood για την παρουσίαση των Ιρακινών ως τρομοκρατών, χωρίς καν να περιμένουν για το σύνολο της ταινίας, να μπορέσουν να δουν το καθετί εντός πλαισίου και έπειτα να βγάλουν συμπεράσματα. Μετά την προβολή της ταινίας, οι προκατειλημμένοι δεν άλλαξαν γνώμη, «στυγνή προπαγάνδα» και «λατρεία του μηχανισμού του πολέμου».

Γενικά αυτή η φαντασμοθηρία που έπεται κάθε πολεμικής ταινίας του Eastwood δεν είναι πρωτοφανές φαινόμενο. Είναι πολύ εύκολο να ταυτίσει κανείς άκριτα την προβολή του πολέμου με τη δοξασία του και να αναδείξει ως φταίχτες αυτούς τους οποίους οι Αμερικάνοι μάχονται, μα δεν είμαι σίγουρος αν αυτή ήταν η πρόθεση του σκηνοθέτη. Πιο πολύ δείχνει να ενδιαφέρεται για την επενέργεια των γεγονότων του μετώπου στον ψυχισμό του στρατιώτη και στο πως χτίζεται η «ανάγκη» υπηρέτησης της πατρίδας μέσα στα χρόνια, πως τα φαντάσματα δεν εξορκίζονται και πως άνθρωποι χάνονται μάταια στο όνομα μιας σημαίας –ναι, ακόμα και της μισητής αμερικάνικης- για λόγους που όρισαν τη συμμετοχή τους ως ακούσια προκαθορισμένη.

Το ίδιο πολεμοχαρής είναι ο Αμερικάνος, το ίδιο (αν και έχει πολλούς παραπάνω λόγους να λάβει ένα βλέμμα κατανόησης) ο Ιρακινός ελεύθερος σκοπευτής∙ και οι δύο μοιράζονται ένα παρελθόν το οποίο αποχωρίστηκαν σε μεγάλο βαθμό, κρατώντας τα απολύτως απαραίτητα για να παραμείνουν στο μέτωπο.

Δέχομαι πως σε πολλές στιγμές η παρουσίαση των γεγονότων, ανεξαρτήτου προθέσεως, μπορεί να θυμίζει κάτι από προπαγανδιστικά φιλμ του προηγούμενου αιώνα, με τις δραματουργικές υπερβολές και την ιδανική για τα δεδομένα της αισθητική. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως πρόκειται περί τέτοιας, γιατί και δομικά να το πάρουμε, σε ποια προπαγανδιστική ταινία τα αληθινά προβλήματα θα ξεκίναγαν με τη λήξη της αποστολής και την αναζήτηση της λύτρωσης στη βοήθεια του άλλου; Κι ας πρόκειται για τη βοήθεια πρώην μαχητών, δεν μπορεί κανείς να κάνει έτσι εύκολα την υπερπήδηση και να σταλεί σε αποστολές διάσωσης των άμαχων «εχθρών».

Ο Bradley Cooper υποστηρίζει πλήρως το δύσκολο χαρακτήρα που του ανατίθεται, νιώθει κανείς τις συγκρούσεις του και καταλήγει να είναι άλλο ένα θύμα, μια απώλεια σε ένα ζωντανό και ογκώδες σώμα, ανεξαρτήτου προελεύσεως.

Αν πούμε πως πρόκειται περί της καλύτερης ταινίας του Eastwood εδώ και πολλά χρόνια, δε θα ‘μαστε άδικοι. Το σασπένς και το μήνυμα συμβαδίζουν και, τελικά, είναι μια ταινία που μπορεί να δεχθεί πολλαπλές θεάσεις, δεδομένης της πλοκής και της παρουσίασής της. Αρκεί να μην είμαστε προκατειλημμένοι, ε;

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας, όπως κυκλοφόρησε στο youtube.

Σκηνοθεσία: Clint Eastwood. Πρωταγωνιστούν: Bradley Cooper, Sienna Miller, Kyle Gallner. Στους κινηματογράφους από την Tanweer.

Φοίβος Κρομμύδας