Ο ηθοποιός με το ειρωνικό βλέμμα και το σαρδόνιο χαμόγελο που χαρακτηρίζει τους περισσότερους ρόλους του, Τζακ Νίκολσον, με 12 υποψηφιότητες για Όσκαρ και 3 χρυσά αγαλματίδια να επιβραβεύουν τις ερμηνείες του, έχει γράψει τη δική του ιστορία στον κινηματογράφο.

Ο μικρός Τζακ γεννήθηκε στις 22 Απριλίου το 1937 σε μια λίγο μπερδεμένη οικογένεια. Η μητέρα του ήταν χορεύτρια και όσον αφορά τον πατέρα του, κάποιες πηγές αναφέρουν ότι η μητέρα του δεν ήταν σίγουρη για το ποιος ήταν, άλλες ότι εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα του όταν ήταν ακόμη παιδί. Καθώς μεγάλωνε, ο Τζαν πίστευε ότι ο παππούς του και η γιαγιά του ήταν οι γονείς του και η μητέρα του η μεγάλη του αδερφή και ο ίδιος έμαθε την αλήθεια τη δεκαετία του ’70, από έναν δημοσιογράφο του περιοδικού Time, όταν και η γιαγιά και η μητέρα του είχαν ήδη πεθάνει.

Ο ίδιος μεγάλωσε στο Νιου Τζέρσεϊ και όταν πρωτοήρθε στο Χόλιγουντ, ήταν το παιδί για όλες τις δουλειές στο MGM Cartoon studio. Εκεί του προσφέρθηκε δουλειά πάνω στο αντικείμενο του animation, ο ίδιος, όμως, αρνήθηκε έχοντας στο βάθος του μυαλού του την επιθυμία να ασχοληθεί με την υποκριτική. Σε ηλικία 21 ετών έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο με το «The cry baby killer» (1958), όπου ήταν και ένας εκ των πρωταγωνιστών. Η ταινία αυτή τον έφερε σε επαφή με τον Ρότζερ Κόρμαν που βρισκόταν στην παραγωγή και βρέθηκε να συνεργάζεται αρκετές φορές μαζί του μέσα στη δεκαετία του ’60, σε ταινίες που ο Κόρμαν σκηνοθετούσε, όπως το «Μικρό μαγαζάκι του τρόμου» (1960), το «The raven» (1963), «The terror» (1963) όπου είχε και πρωταγωνιστικό ρόλο κ.ά. Παράλληλα, εμφανίστηκε και σε πολλές τηλεοπτικές σειρές, ενώ συχνές συνεργασίες την ίδια δεκαετία είχε και με τον σκηνοθέτη Μόντε Χέλμαν, όπως το 1964 στην περιπέτεια «Flight to fury», της οποίας το σενάριο έγραψε ο ίδιος ο Νίκολσον μαζί με τον Χέλμαν και τον Φρεντ Ρους, στο πολεμικό δράμα «Back door to hell» την ίδια χρονιά, στο γουέστερν «Ride in the whirlwind» (1965) του οποίου το σενάριο έγραψε εξ ολοκλήρου ο Νίκολσον και στο επίσης γουέστερν «The shooting» (1968).

Ο δρόμος προς την κορυφή

Το 1970 πρωταγωνιστεί σε μια ταινία την οποία γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο Ντένις Χόπερ, «Easy rider», η οποία θα αποτελέσει μια πολύ φωτεινή στιγμή στην μέχρι τώρα καριέρα του, χαρίζοντάς του μια υποψηφιότητα για Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου, αλλά και πολλά άλλα βραβεία και υποψηφιότητες. Ο ρόλος του ως δικηγόρος με πρόβλημα... αλκοολισμού του άνοιξε το δρόμο και ο Νίκολσον μπαίνει στη δεκαετία του ’70 με αυτοπεποίθηση.

Από το 1970 ως το 1980, ο Τζακ Νίκολσον πρωταγωνιστεί σε μερικές από τις πιο σημαντικές ταινίες της καριέρας του. Για τον ρόλο του στο «Five easy pieces» (1970) βρίσκεται και πάλι υποψήφιος για Όσκαρ α’ ανδρικού ρόλου αυτή τη φορά, ενώ το 1973 βρίσκεται και πάλι υποψήφιος για βραβείο της Ακαδημίας, με το «The last detail» και παρ’ όλο που δεν κέρδισε το Όσκαρ, βραβεύτηκε ως καλύτερος ηθοποιός στο Φεστιβάλ Καννών.

Το 1974 το «Chinatown» του Ρομάν Πολάνσκι, όπου πρωταγωνιστεί με τη Φέι Ντάναγουεϊ και τον Τζον Χιούστον, εκτός από την καθιερωμένη πλέον υποψηφιότητα για Όσκαρ, του φέρνει και μια Χρυσή Σφαίρα – μεταξύ άλλων – ενώ ένα χρόνο αργότερα βρίσκεται υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση του Μικελάντζελο Αντονιόνι στο «Επάγγελμα: ρεπόρτερ». Εκείνη είναι και η χρονιά που ο Νίκολσον θα κερδίσει επιτέλους το πολυπόθητο Όσκαρ, αλλά και τη Χρυσή Σφαίρα, για το ρόλο του ως ψυχοπαθή εγκληματία σε ψυχιατρική κλινική, στη «Φωλιά του κούκου» του Μίλος Φόρμαν.

Συνεχίζει με διάφορες σημαντικές συνεργασίες όπως με τον Μάρλον Μπράντο στο «The Missouri breaks» (1976), τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, τον Τόνι Κέρτις, τον Ρόμπερτ Μίτσαμ και τη Ζαν Μορό στο «Ο τελευταίος μεγιστάνας» (1976) του Ηλία Καζάν κ.ά.

Οι επόμενες δεκαετίες της καριέρας του

Με το ξεκίνημα της νέας δεκαετίας, ο Νίκολσον πρωταγωνιστεί σε μια ταινία γράφοντας ιστορία με τον ρόλο του ως διαταραγμένος οικογενειάρχης και συγγραφέας, στο ψυχολογικό θρίλερ του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «Η λάμψη», βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ. Αν και ο ρόλος δεν του έφερε κάποιο βραβείο, ο χαρακτήρας του Τζακ Τόρανς έχει χαραχτεί βαθειά στις μνήμες του κινηματογραφόφιλου κοινού και μοιάζει σαν να είχε «ραφτεί» μόνο για τον Νίκολσον.

Επόμενη σημαντική δουλειά έρχεται το 1981 με την Τζέσικα Λανγκ στο «Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές» στο ριμέικ της ομώνυμης ταινίας του 1946, ενώ την ίδια χρονιά συνεργάζεται και πάλι με τον Μίλος Φόρμαν στο «Ragtime».

Με σεναριογράφο, σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή τον Γουόρεν Μπίτι τον βρίσκουμε λίγο αργότερα στο «Reds», με άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου, ενώ με την ταινία «Σχέσεις στοργής» (1983) του Τζέιμς Λ. Μπρουκς με την Σίρλεϊ Μακ Λέιν, θα κερδίσει το επόμενο Όσκαρ β’ ανδρικού ρόλου.

Το 1985 τον βρίσκουμε με την Καθλίν Τέρνερ και την Αντζέλικα Χιούστον - με την οποία διατηρεί μακροχρόνια σχέση με... διακοπές, από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70, η οποία θα λήξει το 1989 – στο «Prizzi’s honor», ενώ το 1987 περικλείεται πάλι από γυναίκες, τη Σερ, τη Σούζαν Σάραντον και τη Μισέλ Φάιφερ στις «Μάγισσες του Ίστγουικ». Το 1988 κερδίζει άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ με το «Ironweed». Η δεκαετία κλείνει με το «Batman» του Τιμ Μπάρτον, με τον Μάικλ Κίτον στο ρόλο του Μπάτμαν και τον Νίκολσον στο ρόλο του... Τζόκερ.

Το 1990 έρχεται το σίκουελ του «Chinatown» με τίτλο «The two Jakes», όπου ο Νίκολσον εκτός από πρωταγωνιστικό ρόλο έχει και τον σκηνοθετικό, ενώ το 1992 ο ρόλος του Συνταγματάρχη Τζέσεπ, μοιάζει για άλλη μια φορά να είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του αμερικανού ηθοποιού, στην ταινία «Ζήτημα τιμής» με τον Τομ Κρουζ, τον Κέβιν Μπέικον, τον Κίφερ Σάδερλαντ και την Ντέμι Μουρ. Λίγο αργότερα τον βλέπουμε ως Τζίμι Χόφα στην ταινία «Χόφα» με σκηνοθέτη και συμπρωταγωνιστή τον Ντάνι Ντε Βίτο, με τον οποίο έχει συνεργαστεί αρκετές φορές, ενώ το 1994 τον βρίσκουμε ως... λυκάνθρωπο στο «Wolf» με τη Μισέλ Φάιφερ.

Δύο χρόνια μετά πρωταγωνιστεί στο «Mars Attacks!» του Τιμ Μπάρτον και λίγο αργότερα θα πάρει στα χέρια του άλλο ένα χρυσό αγαλματίδιο για τον ρόλο του μισανθρώπου που έγινε... αρνάκι, στο «Καλύτερα δε γίνεται» του Τζέιμς Λ. Μπρουκς με την επίσης βραβευμένη με Όσκαρ, Έλεν Χαντ.

Το 2002 για την δραματική κομεντί «About Schmidt» κερδίζει άλλη μια υποψηφιότητα για Όσκαρ, ενώ το 2003 προσπαθεί να κάνει... διαχείριση θυμού στο «Anger management» με τον Άνταμ Σάντλερ.

Στην αισθηματική κομεντί «Something’s gotta give» της Νάνσι Μέγιερς πρωταγωνιστεί με την Νταιάν Κίτον σε ένα ρόλο που είναι στα μέτρα του και το 2006 το «The departed» του Μάρτιν Σκορτσέζε φέρνει μαζί τον Νίκολσον, με τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο και τον Ματ Ντέιμον, σε ένα αποτέλεσμα που θα κερδίσει 4 Όσκαρ.

Με σκηνοθέτη τον Ρομπ Ράινερ θα καταφέρει να συγκινήσει τους πάντες στο «Επιθυμίες στο... παρά πέντε» το 2007, όπου μαζί με τον Μόργκαν Φρίμαν αναπτύσσει μια ισχυρή φιλία και προσπαθούν μαζί να ικανοποιήσουν τις τελευταίες τους επιθυμίες.

Το 2010 συνεργάζεται για μια ακόμη φορά με τον Τζέιμς Λ. Μπρουκς στη δραματική κομεντί «How do you know», όπου πρωταγωνιστεί μαζί με την Ρις Γουίδερσπουν, τον Όουεν Ουίλσον και τον Πολ Ραντ.

Ρεκόρ σε... υποψηφιότητες

Με 12 υποψηφιότητες για Όσκαρ, εκ των οποίων οι 8 είναι α΄ αντρικού ρόλου και οι 4 β’ αντρικού ρόλου, ο Τζακ Νίκολσον συγκεντρώνει σήμερα τις περισσότερες υποψηφιότητες άντρα ηθοποιού στην ιστορία της Ακαδημίας. Σύμφωνα με τα στατιστικά, ο Νίκολσον είναι ο μοναδικός, μαζί με τον Μάικλ Κέιν, που έχουν βρεθεί υποψήφιοι για Όσκαρ σε 5 διαφορετικές δεκαετίες από τη δεκαετία του ’60, ενώ τα 3 Όσκαρ που έχει κερδίσει τον καθιστούν ως τον δεύτερο πολυβραβευμένο ηθοποιό – στην πρώτη θέση βρίσκεται η Κάθριν Χέπμπορν με 4 Όσκαρ. Ο ίδιος αποτελεί ενεργό μέλος της Ακαδημίας με την ψήφο του κι έχει παρακολουθήσει σχεδόν όλες τις τελετές της τελευταίας δεκαετίας, πάντα από την πρώτη... σειρά.

Ενδεικτική φιλμογραφία: «The cry baby killer» (1958), «Too soon to love» (1960), «The wild ride» (1960), «The little shop of horrors» (1960), «Studs Lonigan» (1960), «The broken land» (1962), «The raven» (1963), «The terror» (1963), «Ensign Pulver» (1964), «Flight to fury» (1964), «Back door to hell» (1964), «Ride in the whirlwind» (1965), «Hells angels on wheels» (1967), «The shooting» (1968), «Psych-out» (1968), «Easy rider» (1969), «The rebel rousers» (1970), «On a clear day you can see forever» (1970), «Five easy pieces» (1970), «Carnal knowledge» (1971), «A safe place» (1971), «The king of Marvin gardens» (1972), «The last detail» (1973), «Chinatown» (1974), «Professione: reporter» (1975), «The fortune» (1975), «One flew over the cuckoo’s nest» (1975), «The Missouri breaks» (1976), «The last Tycoon» (1976), «Goin’ south» (1978), «The shining» (1980), «The postman always rings twice» (1981), «Reds» (1981), «The border» (1982), «Terms of endearment» (1983), «Prizzi’s Honor» (1985), «Heatburn» (1986), «The witches of Eastwick» (1987), «Broadcast news» (1987), «Ironweed» (1987), «Batman» (1989), «The two Jakes» (1990), «Man trouble» (1992), «A few good men» (1992), «Hoffa» (1992), «Wolf» (1994), «The crossing guard» (1995), «Blood and wine» (1996), «The evening star» (1996), «Mars attacks!» (1996), «As good as it gets» (1997), «The pledge» (2001), «About Schmidt» (2002), «Anger management» (2003), «Something’s gotta give» (2003), «The departed» (2006), «The bucket list» (2007), «How do you know» (2010).