Ταινία εις διπλούν από τον Γκοντάρ
Ο Αποχαιρετισμός στη Γλώσσα βγήκε στους κινηματογράφους και ο Φοίβος Κρομμύδας σχολιάζει.
Ο Jean Luc Godard υπήρξε ένας μεγάλος σκηνοθέτης. Ένας σκηνοθέτης που συνέβαλλε σημαντικά στην εξέλιξη του μέσου και οι πειραματισμοί του μελετώνται ακόμα και σήμερα ως μερικές από τις σημαντικότερες τομές στην ιστορία του κινηματογράφου και της αφήγησης. Από ένα σημείο και μετά, ωστόσο, άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο για το πώς θα φανεί στρατευμένα εκκεντρικός παρά το πώς θα συμβάλλει όντως στην πρόοδο του κινηματογράφου. Μπορεί αυτό να μην αναιρεί το αριστουργηματικό του παρελθόν, αλλά δεν σημαίνει ταυτόχρονα πως παραμένει ένα φάντασμα του εαυτού του. Απόδειξη των παραπάνω, η πιο πρόσφατη δημιουργία του, ο Αποχαιρετισμός Στη Γλώσσα, ένας φιλμικός γόρδιος δεσμός χωρίς νόημα στο λύσιμό του.
Μέσα στην ελάχιστη διάρκεια των 70 λεπτών, ο Godard προσπαθεί να πειραματιστεί για μια ακόμα φορά με τη φιλμική αφήγηση θέτοντας ταυτόχρονα μια σειρά από κοινωνικής και γλωσσικής φύσεως ζητήματα που τον απασχολούν. Ταυτόχρονα, δεν παύει να αποτίνει φόρους τιμής στα άτομα από τον χώρο της τέχνης που τον εμπνέουν, ενώ η υποτιθέμενη πλοκή παραμένει στα χαρτιά και δε γίνεται ποτέ κατανοητό το περιεχόμενό της. Αυτά, βέβαια, δε θα πρέπει να ξενίσουν κανέναν καθώς στην πλειοψηφία της φιλμογραφίας του αποτελούν βασικά του συστατικά, σύμφυτα με την παραγωγή και την εξέλιξή του. Αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει πως στην περίπτωση του Αποχαιρετισμού οτιδήποτε εκτός από τις σκόρπιες μεμονωμένες φιλοσοφίες (και πάλι, όχι στην πλειοψηφία τους) έχει καλλιτεχνική υπόσταση. Όπως και πολλοί άλλοι σκηνοθέτες, ο Godard έχει συναρπαστεί από την πρόοδο της τεχνολογίας και ενδιαφέρεται για το 3D, την κάμερα ενός κινητού, τη μασημένη κασέτα. Τα χρησιμοποιεί όλα αυτά –και πολλά ακόμα- προσπαθώντας να φανεί στυλιστικά άναρχος, μόνο που στην πορεία καταλήγει να τον απασχολεί περισσότερο το φαίνεσθαι παρά η μαχητική της τέχνης του καθεαυτή.
Επίσης, αν νιώσετε γενναίοι και αποφασίσετε να της δώσετε μια ευκαιρία, μη νιώσετε «αμόρφωτοι» σε περίπτωση που δεν καταλάβετε τίποτα, γιατί πρόκειται ξεκάθαρα περί κινηματογράφου του δημιουργού. Και με αυτή τη φράση δεν εννοώ το καθιερωμένο της περιεχόμενο, τον κινηματογράφο που φέρει το προσωπικό στίγμα του σκηνοθέτη, αλλά έναν κινηματογράφο που γίνεται αντιληπτός –θέμα προς συζήτηση- μόνο από το δημιουργό και κανέναν άλλον, έχοντας μια υποψία ελιτισμού παρά τη διάθεση του πειραματισμού προς όφελος της λαϊκής μάζας που υποτίθεται πως θέλει να εξοικειώσει με το εναλλακτικό πεδίο, όπως κάθε «στρατευμένος» δημιουργός.
Εν τέλει, ο Godard δεν έχει πλέον ούτε την αιχμή του, ούτε την έμπνευση που χρειάζεται για να ξεχωρίσει από το μέσο video artist που θεωρεί πως το ακατανόητο είναι απαραίτητα και ανώτερο του συμβατικού. Κουράζει παρά προβληματίζει. Δεν πειράζει, ο λόγος για τον οποίο θα μνημονεύεται έχει παραμείνει ακλόνητος.
Σκηνοθεσία: Jean-Luc Godard. Πρωταγωνιστούν: Héloise Godet, Kamel Abdeli, Richard Chevallier. Στους κινηματογράφους από τη Weird Wave.
Φοίβος Κρομμύδας