Από τη μία «ιπτάμενος και τζέντλεμαν», «τσακάλι» και «ζιγκολό» και από την άλλη ακτιβιστής και συγγραφέας πέρα από ηθοποιός, ο Ρίτσαρντ Γκιρ έχει γράψει τη δική του ιστορία τόσο στη διάρκεια της 38χρονης καριέρας του, όσο και μακριά από τη μεγάλη οθόνη.

Ο μεγαλύτερος γιος και το δεύτερο παιδί της οικογένειας Γκιρ, γεννήθηκε στις 31 Αυγούστου το 1949 στη Φιλαδέλφια, φτάνοντας τα 62 κεράκια στην τούρτα του σήμερα και κλείνοντας περίπου 40 χρόνια καριέρας στον κινηματογράφο. Η μητέρα του ήταν νοικοκυρά και ο πατέρας του ασφαλιστής, παρ’ όλο που αρχικά ήθελε να γίνει ιερέας.

Ο μικρός Ρίτσαρντ ήταν καλός στη μουσική παίζοντας τρομπέτα, αλλά και στη γυμναστική, παίρνοντας μάλιστα υποτροφία, λόγω των καλών επιδόσεών του, ακολουθώντας φιλοσοφική κατεύθυνση στο Πανεπιστήμιο Άμχερστ της Μασαχουσέτης, από το οποίο, όμως, δεν αποφοίτησε ποτέ, αφού μετά από δύο χρόνια τα παράτησε.

Η υποκριτική είχε αρχίσει να του κινεί το ενδιαφέρον και στις αρχές του ’70 βρέθηκε σε διάφορες παραστάσεις, όπως το «Grease» και το «Rosencrantz and Guildenstern are dead» με τον χολιγουντιανό κινηματογράφο να μπαίνει στη ζωή του στα μέσα της δεκαετίας, με πρώτο του μικρό ρόλο το 1975 στο «Report to the commissioner».

Το 1977 βρίσκεται στην υποψήφια για δύο Όσκαρ ταινία «Looking for Mr. Goodbar» του Ρίτσαρντ Μπρουκς, όπου πρωταγωνιστεί με την Νταιάν Κίτον, ενώ το 1978, ο Τέρενς Μάλικ γράφει και σκηνοθετεί το «Μέρες ευτυχίας» με τον Ρίτσαρντ Γκιρ σε πρωταγωνιστικό ρόλο – μετά από άρνηση του Τζον Τραβόλτα να πρωταγωνιστήσει. Η ταινία αυτή για πολλούς αποτελεί μια από τις σημαντικότερες ταινίες της δεκαετίας του ’70, που δίνει έμφαση σε συμβολικά σκηνικά, αντί για τους καθιερωμένους διαλόγους και τις συνηθισμένες πλοκές και αποτελεί μία από τις ταινίες στην πρώιμη καριέρα του Γκιρ, που τον κάνει γνωστό.

Το «Bloodbrothers» και το «Μέχρι χτες ήμασταν ξένοι» είναι οι τελευταίες ταινίες της δεκαετίας και ο Γκιρ φαίνεται να εδραιώνεται σαν ηθοποιός σιγά-σιγά, κερδίζοντας κυρίως το γυναικείο κοινό με το γοητευτικό του παρουσιαστικό.

Τα κινηματογραφικά του σκαμπανεβάσματα

Το 1980 μπήκε κι έφερε στον Αμερικανό ηθοποιό τη διασημότητα για την οποία πάσχιζε τα προηγούμενα χρόνια, με το «Επάγγελμα ζιγκολό» του Πολ Σρέιντερ. Με συμπρωταγωνίστρια τη Λόρεν Χάτον, ο Γκιρ ενσαρκώνει τον Τζούλιαν, έναν νεαρό που βγάζει τα προς το ζην ως συνοδός μεγαλύτερων κυριών στο Λος Άντζελες. Και πάλι ο ρόλος είχε προταθεί αρχικά στον Τζον Τραβόλτα, ο οποίος μετά την επιτυχία του «Grease» και του «Πυρετός το Σαββατόβραδο», αρνήθηκε να συμμετάσχει, δίνοντας την ευκαιρία στον Γκιρ να πατήσει κι αυτός γερά στο καλλιτεχνικό στερέωμα.

Ο Τζον Τραβόλτα, όμως, φαίνεται ότι και για τρίτη φορά θα δώσει άθελά του ώθηση στην καριέρα του Γκιρ, αρνούμενος άλλον ένα ρόλο, στο «Ιπτάμενος και τζέντλεμαν» το 1982. Ο Γκιρ φορά τη στολή του ιπτάμενου αξιωματικού και ερμηνεύει το ρόλο του Ζακ Μάγιο, στο πλευρό της Ντέμπρα Γουίνγκερ. Το ρομαντικό αυτό δράμα έκανε τις κυρίες να καρδιοχτυπούν για τον τριαντάρη τότε Γκιρ και τα ταμεία να «σπάνε» με τις εισπράξεις να ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια, το πρώτο διήμερο προβολής του.

Συνεχίζει να παίζει τον γόη και το 1983 στο «Χωρίς ανάσα», ερμηνεύει έναν περιπλανώμενο τυχοδιώκτη με πάθος για τη μουσική του Τζέρι Λι Λιούις (εξ ου και ο αγγλικός τίτλος «Breathless»). Η ταινία αποτελεί ριμέικ της γαλλικής ταινίας του 1960 «À bout de souffle», στην οποία μια Αμερικανίδα ερωτεύεται έναν Γάλλο «εγκληματία», ενώ στην αμερικάνικη έκδοσή της, η κοπέλα είναι Γαλλίδα (Βαλερί Καπρίσκι) και ο τυχοδιώκτης Αμερικανός. Η ταινία έλαβε ανάμικτες κριτικές, αλλά αποτελεί μια από τις αγαπημένες των θαυμαστών του Ρίτσαρντ Γκιρ.

Την ίδια χρονιά συμπρωταγωνιστεί με τον Μάικλ Κέιν στην «Ερωμένη του Διπλωμάτη», ενώ το 1984 έρχεται το υποψήφιο για 2 Όσκαρ «Cotton Club» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, όπου ο Γκιρ ερμηνεύει έναν μουσικό που μπλέκει με τη Μαφία. Ο Γκιρ και στην πραγματικότητα είναι μουσικός, παίζοντας πιάνο και συνθέτοντας μουσική, έχοντας φανερώσει το ταλέντο του από τα σχολικά κι όλας χρόνια.

Ο «Βασιλιά «Δαβίδ» μάλλον δεν του βγαίνει σε καλό την επόμενη χρονιά, αφού τον φέρνει αντιμέτωπο με την υποψηφιότητα Χειρότερου Ηθοποιού. Λίγο πριν φύγει η δεκαετία του ’80 ο Γκιρ πρωταγωνιστεί στο «Χωρίς οίκτο» του Ρίτσαρντ Πιρς, με την Κιμ Μπάσιντζερ, όμως, σε ένα γενικότερο πλαίσιο, η δεκαετία του ’80 περιλαμβάνει αρκετές εισπρακτικές αποτυχίες στην καριέρα του.

Το 1990 δέχεται το... φιλί της ζωής με δύο ταινίες που σημείωσαν επιτυχία, το «Εσωτερικές υποθέσεις» με τον Άντι Γκαρσία και το «Pretty woman» με τη Τζούλια Ρόμπερτς, στο οποίο βρέθηκε υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα. Η ιστορία του πλούσιου επιχειρηματία που προσλαμβάνει μια… ιερόδουλη σαν συνοδό του σε επαγγελματικές συναντήσεις και τελικά την ερωτεύεται, φαίνεται πως συγκίνησε το κοινό και η ταινία μπήκε στη λίστα με τις μεγαλύτερες εισπράξεις στο είδος της ρομαντικής κομεντί, ξεπερνώντας τα 450 εκατομμύρια στο συνολικό box office. Η ειρωνεία είναι, βέβαια, ότι ο Γκιρ δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για το σενάριο του «Pretty woman» όταν το πρωτοδιάβασε, αλλά θέλησε να μπει ξανά στα πράγματα, οπότε δέχτηκε την πρόταση, ενώ οι «Εσωτερικές υποθέσεις» αποδείχτηκε μία από τις αγαπημένες του ταινίες.

Μετά την εμπορική αυτή χολιγουντιανή επιτυχία, ο Γκιρ περνά στην αντίπερα όχθη και σκηνοθετείται από τον διάσημο Ιάπωνα σκηνοθέτη, Ακίρα Κουροσάβα, σε μια ταινία («Rhapsody in August») που τιμά τα θύματα της πυρηνικής ενέργειας, αμέσως μετά, όμως ξαναγυρνά σε γνώριμα μονοπάτια με συμπρωταγωνίστρια και πάλι την Κιμ Μπάσιντζερ στο θρίλερ «Τελική ανάλυση».

Στο μεταξύ, ο διάσημος ηθοποιός γίνεται ο πιο αξιοζήλευτος άντρας λόγω του ότι το 1991 παντρεύεται το διάσημο τοπ μόντελ της εποχής, Σίντι Κρόφορντ, κάνοντας κάθε αρσενικό απανταχού να τον φθονεί. Ο γάμος, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στο Λας Βέγκας, θα κρατήσει μόνο 4 χρόνια για να λήξει το 1995. Μετά τη Σίντι Κρόφορντ, η επόμενη γυναίκα που θα μπει με τα δεσμά του γάμου στη ζωή του είναι η ηθοποιός Carey Lowell, το 2002, με την οποία παραμένει μέχρι και σήμερα με ένα παιδί.

Επόμενοι επιτυχημένοι κινηματογραφικοί σταθμοί της δεκαετίας είναι το «Sommersby» (1993) με την Τζόντι Φόστερ στην εποχή μετά τον Αμερικάνικο Εμφύλιο, η ταινία μυστηρίου «Φόβος ενστίκτου» (1996) με τον Έντουαρντ Νόρτον, η οποία έλαβε καλές κριτικές, η αστυνομική περιπέτεια «Το τσακάλι» μαζί με τον Μπρους Γουίλις και τον Σίντνεϊ Πουατιέ, αλλά και το «Η νύφη το ‘σκασε» το 1999, όπου συνεργάζεται ξανά με την Τζούλια Ρόμπερτς, ξεπερνώντας συνολικά τα 300 εκατομμύρια δολάρια στο box office. Συν του ότι την ίδια χρονιά, ψηφίζεται στα 50 του χρόνια από το περιοδικό People ως «Ο πιο σέξι άντρας εν ζωή».

Το 2000 ζει έναν δραματικό κινηματογραφικό έρωτα με τη Γουϊνόνα Ράιντερ στο «Φθινόπωρο στη Νέα Υόρκη», αφού η ηρωίδα Σάρλοτ Φίλντινγκ που υποδύεται η Ράιντερ, πάσχει από μια ανίατη ασθένεια, το ευαίσθητο στόρι, όμως, δεν καταφέρνει να συγκινήσει ιδιαίτερα τους κριτικούς. Λίγο αργότερα συνεργάζεται με τον Ρόμπερτ Όλτμαν στην κομεντί «Dr. T and the women», στο πλευρό της Έλεν Χαντ.

Δύο χρόνια αργότερα, τον βρίσκουμε σε 3 σημαντικές ταινίες της καριέρας του: πρώτο έρχεται το μεταφυσικό θρίλερ «Ο χρησμός της πεταλούδας», το οποίο βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του συγγραφέα ανεξήγητων φαινομένων, Τζον Κέελ, ο οποίος χρησιμοποίησε πραγματικές μαρτυρίες των κατοίκων της κωμόπολης στη δυτική Βιρτζίνια για το παράξενο πλάσμα στην συγκεκριμένη περιοχή, βάσει του οποίου γυρίστηκε και η ταινία. Ακολουθεί το θρίλερ «Άπιστη» του Άντριαν Λιν, το οποίο βρέθηκε και υποψήφιο για Όσκαρ και το βραβευμένο με 6 Όσκαρ μιούζικαλ «Σικάγο» του Ρομπ Μάρσαλ, στο οποίο ο Γκιρ πρωταγωνιστεί με τη Ρενέ Ζελβέγκερ και την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς και κερδίζει μια Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία του, την πρώτη μετά από 2 υποψηφιότητες. Για τις ανάγκες του ρόλου, μάλιστα, ο Γκιρ έκανε 5 μήνες… κλακέτες.

Το 2004 χορεύει με την Τζένιφερ Λόπεζ στην κομεντί «Χορεύετε;», ριμέικ του ιαπωνικού «Sharu wi Dansu?» παίρνοντας καλές κριτικές, ενώ το 2007 σκηνοθετείται από τον Κινέζο Andrew Lau Wai-Keung στην ταινία μυστηρίου «Το ποίμνιο» και την ίδιο χρονιά τον βρίσκουμε με τον Κρίστιαν Μπέιλ, τον Χιθ Λέτζερ και την Κέιτ Μπλάνσετ σε μια ταινία εμπνευσμένη από τη ζωή του Αμερικανού μουσικού, τραγουδιστή και συνθέτη, Μπομπ Ντύλαν («I’m not there»), όπου έξι διαφορετικοί ηθοποιοί υποδύονται τα διαφορετικά πρόσωπα του Ντίλαν, σε σκηνοθεσία Τοντ Χέινς.

Οι «Νύχτες στη Ροδάνθη» το 2008 μαζί με την Νταϊάν Λέιν, αποτελούν μια ταινία η οποία παρ’ όλο που έλαβε αρκετές αρνητικές κριτικές, σημείωσε περίπου 85 εκατομμύρια δολάρια στο box office, ενώ στην τελευταία του ταινία, «Amelia» το 2009, τον βρίσκουμε μαζί με την Χίλαρι Σουάνκ να μας παρουσιάζουν τη ζωή της πρωτοπόρου της αεροπορίας, Αμέλια Έρχαρτ, η οποία εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της να κάνει τον γύρο της γης, το 1937.

Ο… φιλάνθρωπος Γκιρ και η τελετή των Όσκαρ

Η σχέση του με την Ακαδημία δεν είναι και η καλύτερη, αφού εκτός του ότι δεν έχει προταθεί ποτέ για Όσκαρ, είναι και στη «μαύρη λίστα» της Ακαδημίας. Ο λόγος είναι ότι το 1993, καθώς παρουσίαζε το βραβείο Καλύτερης Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, άρπαξε την ευκαιρία να σχολιάσει αρνητικά την Κινέζικη διακυβέρνηση, όσον αφορά την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τα κινεζικά στρατεύματα κατοχής στο Θιβέτ. Αυτός ο αυθορμητισμός του προκάλεσε αντιδράσεις, ο Γκιρ, όμως, ήταν ικανοποιημένος που μετέφερε αυτό το μήνυμα.

Η προσκόλλησή του στον βουδισμό είναι γνωστή εδώ και χρόνια και ο ίδιος είναι θερμός υποστηρικτής των θυμάτων πολέμου, αλλά και καταστροφών, κυρίως στο Θιβέτ, πασχίζοντας για την αυτονομία του - λόγω, μάλιστα, της έντονης δράσης του και υποστήριξης του Κινήματος ανεξαρτητοποίησης του Θιβέτ, του έχει απαγορευτεί η είσοδος στην Κίνα.

Ο Γκιρ, έχει ιδρύσει το «The Gere Foundation» για τη συγκέντρωση χρημάτων που θα αξιοποιηθούν σε ανθρωπιστικά προγράμματα στην Ινδία. Οι δωρεές του και οι χρηματοδοτήσεις του για έρευνες, όπως για την καταπολέμηση του AIDS, δεν είναι λίγες και μάχεται συνεχώς για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ενδεικτική φιλμογραφία: «Report to the commissioner» (1975), «Baby blue marine» (1976), «Looking for Mr. Goodbar» (1977), «Days of heaven» (1978), «Bloodbrothers» (1978), «Yanks» (1979), «American Gigolo» (1980), «An officer and a gentleman» (1982), «Breathless» (1983), «The honorary consul» (1983), «Cotton Club» (1984), «King David» (1985), «Power» (1986), «No mercy» (1986), «Miles from home» (1988), «Internal affairs» (1990), «Pretty woman» (1990), «Rhapsody in August» (1991), «Final Analysis» (1992), «Sommersby» (1993), «Mr. Jones» (1993), «Intersection» (1994), «First Knight» (1995), «Primal fear» (1996), «Red Corner» (1997), «The jackal» (1997), «Runaway bride» (1999), «Autumn in New York» (2000), «Dr. T and the women» (2000), «The Mothman prophecies» (2002), «Unfaithful» (2002), «Chicago» (2002), «Shall we dance» (2004), «Bee season» (2005), «The hoax» (2006), «The flock» (2007), «The hunting party» (2007), «I’m not there» (2007), «Night in Rodanthe» (2008), «Brooklyn’s finest» (2009), «Hachiko: A dog’s story» (2009), «Amelia» (2009).