Πώς ένα σίκουελ μιας ταινίας που είχε περάσει στη λήθη έγινε ο εκφραστής του δημιουργικού τέλματος στο οποίο έχει περιέλεθει το σινεμά των μπλοκμπάστερ.

Η τρέχουσα κινηματογραφική εβδομάδα είναι από αυτές που μπορείς πραγματικά να πηγαίνεις κάθε μέρα σινεμά, όχι επειδή είσαι τόσο φανατικός σινεφίλ που θέλεις να βλέπεις τα πάντα, αλλά γιατί οι ταινίες που κυκλοφορούν έχουν αληθινό ενδιαφέρον και καλύπτουν όλα τα γούστα. Μια από τις περιπτώσεις που θεωρούμε πως αξίζει να τσεκάρετε είναι αυτή του «10 Cloverfield Lane».

Από όπου και αν το δεις. Πρόκειται για μια ταινία που μόνο και η ύπαρξή της είναι… περίεργη. Ουσιαστικά είναι το σίκουελ του «Cloverfield», το οποίο κυκλοφόρησε το μακρινό 2008 και έφερε το σκηνοθέτη Ματ Ριβς από τα αλώνια στα σαλόνια, αφού χάρη σε αυτό το φιλμ ανέλαβε το «Ο πλανήτης των πιθήκων: Η αυγή» (στο οποίο τα πήγε περίφημα).

Το «Cloverfield» λοιπόν ήταν μια ταινία εισβολής τεράτων στη Νέα Υόρκη και από τα καλύτερα παραδείγματα της found footage κινηματογράφησης. Όχι κάποιο αριστούργημα, αλλά αρκετά φρέσκο και με προτάσεις για το είδος. Και ερχόμαστε τώρα οκτώ χρόνια μετά, για να ασχοληθούμε με μια ταινία που πασάρεται ως σίκουελ, ενώ εξετάζει μια εντελώς διαφορετική ιστορία με άλλους πρωταγωνιστές.

Το «10 Cloverfield Lane» μοιράζεται ένα κοινό σύμπαν με το «Cloverfield», μόνο όμως υπό το πλαίσιο της αντιμετώπισης μιας εισβολής τεράτων/εξωγήινων. Γιατί από εκεί και πέρα έχουμε να κάνουμε με μια εντελώς διαφορετική περίπτωση ταινίας, τόσο σε ύφος όσο και σε θεματολογία.

Αφήστε στην άκρη τα τέρατα του «Cloverfield» και την αντιμετώπισή τους σε ανοιχτό χώρο. Εδώ επικεντρωνόμαστε σε μια κλειστοφοβική ιστορία, η οποία χρησιμοποιεί την κεντρική ιδέα για να κάνει παιχνίδια μυαλού. Ξυπνώντας από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, μια νεαρή κοπέλα (Μέρι Ελίζαμπεθ Γουίνστεντ) βρίσκεται στο υπόγειο ενός ανθρώπου (Τζον Γκούντμαν) που λέει ότι έσωσε τη ζωή της από μια απροσδιόριστη χημική επίθεση που εξόντωσε όλο τον πληθυσμό του πλανήτη. Σε αυτό το υπόγειο βρίσκεται και ένας άλλος νεαρός άνδρας (Τζον Γκάλαχερ Τζούνιορ), ο οποίος έχει πειστεί για το σενάριο της επίθεσης και βλέπει στο πρόσωπο του «απαγωγέα» ένα σωτήρα.

Τελικά ο ιδιοκτήτης του υπογείου είναι τρελός και επικίνδυνος και έχει απλά σχεδιάσει την ιστορία της χημικής επίθεσης ώστε να σέρνει άτομα στο υπόγειό του; Ή είναι απλά ένας άνθρωπος που προνόησε για την επίθεση, η οποία είναι αληθινή και οι δύο «όμηροί» του είναι οι πιο τυχεροί άνθρωποι του πλανήτη; Ή μήπως ο άνδρας που έχτισε αυτό το υπόγειο είναι ένας αρρωστημένος απαγωγέας ξέχωρα από την επίθεση, η οποία είναι αληθινή αλλά δεν ακυρώνει τη διεστραμμένη φύση του;

Δε θα πούμε περισσότερα για όσα γίνονται στο υπόγειο γιατί αξίζει να τα ανακαλύψετε μόνοι σας, θα κάνουμε όμως ένα συσχετισμό με το «The Cabin in the Woods» των Ντρου Γκόνταρντ και Τζος Γουίντον που κυκλοφόρησε το 2012. Το «10 Cloverfield Lane» αγαπήθηκε και αυτό από τους κριτικούς και προκάλεσε διχαστικά σχόλια στο κοινό, κάτι το οποίο είναι απολύτως λογικό. Και οι δύο ταινίες υπόσχονται ένα στερεοτυπικό θρίλερ, ιδανικό για Σάββατο βράδυ σε Multiplex, αλλά καταλήγουν σε εντελώς διαφορετικό σημείο σε σχέση με την αφετηρία τους, όντας πολύ πιο έξυπνες από ό,τι περίμενες. Και για να είμαστε ειλικρινείς, ο περισσότερος κόσμος που θα πάει να δει ένα θρίλερ στο σινεμά περιμένει κάτι πολύ συγκεκριμένο και δεν έχει μπεις στην αίθουσα με διάθεση να σκεφτεί. Και αν δει κάτι διαφορετικό, πιθανότατα θα διαμαρτυρηθεί.

Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι και οι δύο περιπτώσεις δεν είναι πολύ καλές σε ένα πρώτο επίπεδο ανάλυσης σε αυτό που κάνουν. Το «The Cabin in the Woods» είναι πολύ πιο τρομακτικό από πολλές άλλες ταινίες που σφετερίζονται το είδος τα τελευταία χρόνια και το «10 Cloverfield Lane» σε κρατά διαρκώς σε ένταση, με πολλά κερδισμένα jump scares. Με τον Τζέι Τζέι Έιμπραμς στην παραγωγή να φέρει τη σφραγίδα γνησιότητας, τον Νταν Τράχτενμπεργκ να είναι αποκάλυψη στη διαχείριση του κλειστοφοβικού περιβάλλοντος στη σκηνοθεσία και την αμεσότητα του Ντάμιεν Σαζέλ (του «Whiplash») στο σενάριο δε γινόταν διαφορετικά. Αυτή όμως είναι μονάχα η βάση για ένα σημαντικότερο σχόλιο.

Όπως το «The Cabin in the Woods» δοκίμασε ένα εύστοχο και πανέξυπνο σχόλιο πάνω στο τι θέλει ο κόσμος από τις ταινίες τρόμου και κατά πόσο ο εγκλεισμός του είδους σε κλισέ οφείλεται ουσιαστικά στις ίδιες τις προσδοκίες του κοινού. Ο κόσμος επιζητά το αίμα και αυτός επιλέγει πώς θα χυθεί. Το «10 Cloverfield Lane» επιχειρεί κάτι παρόμοιο, στο επίπεδο όμως του πανζουρλισμού των franchise που κατακλύζουν την εποχή μας. Η ταινία στην οποία αποτελεί σίκουελ κυκλοφόρησε πριν από οκτώ χρόνια, χωρίς να δημιουργήσει πάταγο ώστε να περιμένει κανείς μια τέτοια συνέχεια, ειδικά όταν εξερευνά μια άλλη υπόθεση με άλλους χαρακτήρες. Εδώ βρίσκεται ωστόσο και η ουσία.

Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε ταινίες με τους ίδιους ήρωες, οι οποίοι συμμετέχουν στις ίδιες ιστορίες, με την κατάληξη να είναι πάντα η ίδια και με την έννοια του ρίσκου να είναι απαγορευμένη. Αυτή η αίσθηση ασφάλειας καταρρίπτεται εδώ. Το «10 Cloverfield Lane» σε κρατά αιχμάλωτο στις ορέξεις του, δίχως να σου παρέχει το κλειδί για να ξεφύγεις. Και όταν εισέρχεται στο τρίτο και τελευταίο μέρος, έχει το δικαίωμα να κάνει τα πάντα (τα οποία και κάνει), γιατί πολύ απλά έχει στρώσει το χαλί για αυτό. Μπορεί να καταστρέψει τον κόσμο όπως το «The Cabin in the Woods» και δε θα είχαμε κανένα πρόβλημα με αυτό. Αυτό το σημείο έχει δεχθεί τη μεγαλύτερη κριτική της ταινίας, εμείς πάντως στηρίζουμε ολόψυχα αυτό που δοκιμάζει. Εκτός από το ότι το βρίσκουμε φοβερά διασκεδαστικό (που αυτό είναι υποκειμενικό), ανοίγει νέους δρόμους στο σινεμά των ατελείωτων σίκουελ προτείνοντας την εξής ιδέα: γιατί να χτίσεις έναν ολόκληρο κόσμο και να μην τον εξερευνήσεις καθόλου;

Θεωρούμε το «10 Cloverfield Lane» ένα άριστο σύγχρονο θρίλερ, με τον Τζον Γκούντμαν να βρίσκεται σε μια από τις πιο δυνατές στιγμές του τα τελευταία χρόνια και την Μέρι Ελίζαμπεθ Γουίνστεντ να υπενθυμίζει πόσο στιβαρή ηθοποιός είναι ερμηνευτικά και πόσο έχει αδικηθεί (ό,τι κοντινότερο έχει το σινεμά του σήμερα στην Σιγκούρνι Γουίβερ). Το καυστικό σχόλιο πάνω στη σύγχρονη βιομηχανία του θεάματος είναι σημαντικό ό,τι πιο «εδώ και τώρα» θα μπορούσε να τονίσει κάποιος κινηματογραφικά. Η άποψή μας είναι πως το «10 Cloverfield Lane» είναι για το σινεμά των franchise ό,τι το «The Cabin in the Woods» για τις ταινίες τρόμου και αν διαφωνείτε με αυτό, περιμένετε να δείτε το καλτ στάτους που θα αποκτήσει το φιλμ στο πέρασμα του χρόνου.

Η ταινία «10 Cloverfield Lane» κυκλοφορεί στις αίθουσες από την UIP.

Γιάννης Μόσχος

[email protected]