Το «Antiporno» του Σιόν Σόνο είναι η ταινία που περιμένουμε περισσότερο στο 1ο En Lefko Film Festival και εμείς ανατρέχουμε στην κορυφαία στιγμή της μοναδικής έως τώρα πορείας του ανατρεπτικού Ιάπωνα δημιουργού.

Ο Σιόν Σόνο είναι πραγματικά μια μοναδική περίπτωση δημιουργού. Μοιάζει ξεχωριστός ακόμη και για τα πολύ ιδιαίτερα και εξωτικά προς τον δυτικό κόσμο δεδομένα της Ιαπωνίας. Είναι ένας εξαιρετικά ανατρεπτικός δημιουργός, φλερτάροντας τόσο με τα όρια του ίδιου του σινεμά, αλλά κυρίως τεστάροντας αυτά του θεατή.

Η φιλμογραφία του είναι πυκνή και κάποιες από τις ταινίες του δημιουργούν μεγάλο buzz, ενώ άλλες είναι σαν να μην υπάρχουν. Ανατρέχοντας στη δουλειά του, δε γίνεται παρά να σταθείς στην τριλογία του «Μίσους» που δημιούργησε, στο δρόμο των τριλογιών που έχουν χαράξει και άλλοι σκηνοθέτες στην Άπω Ανατολή. Δε μιλάμε δηλαδή για ταινίες που μοιράζονται μια κοινή ιστορία, αλλά για τρεις ξεχωριστές ιστορίες που ενώνονται κάτω από τη σκέπη ενός κοινού θεματικού άξονα. Πάρτε ως παράδειγμα την τριλογία της «Εκδίκησης» του Τσαν Γουκ Παρκ.

Στην τριλογία του «Μίσους» ανήκουν λοιπόν το «Love Exposure», το «Cold Fish» και το «Guilty of Romance» και το ασιατικό στοιχείο είναι τόσο έντονο σε αυτές τις ταινίες, ώστε αν κάποιος δεν είναι εξοικειωμένος με την αντίστοιχη κουλτούρα μάλλον δύσκολα θα τις προσεγγίσει με ενδιαφέρον. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που θάβονται από την εγχώρια κριτική πολλές σύγχρονες ταινίες που έρχονται από την Άπω Ανατολή. Δεν είμαστε ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε αυτό τον κόσμο, με αποτέλεσμα ό,τι έρχεται από αυτόν να μας φαίνεται κάπως… περίεργο. Αλλά αυτή είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα που δεν είναι σκόπιμο να ανοίξουμε τώρα.

Τον Σόνο λοιπόν τον γνωρίσαμε στη χώρα μας στις Νύχτες Πρεμιέρας του 2009, όταν το αθηναϊκό φεστιβάλ πραγματοποίησε ένα αφιέρωμα στον εκκεντρικό Ιάπωνα δημιουργό, με τον ίδιο να βρίσκεται στις προβολές και να προλογίζει τις ταινίες του. Αυτό άλλωστε είναι και το νόημα ενός κινηματογραφικού φεστιβάλ. Να προτείνει δηλαδή και να παρουσιάζει νέους και άγνωστους δημιουργούς στο ευρύ σινεφίλ κοινό. Αυτό που μας έμεινε περισσότερο από εκείνο το τρομερό αφιέρωμα στον Σόνο είναι η τετράωρη (!) προβολή του «Love Exposure», με όσους πιστούς να αντέχουν ως το τέλος της να συμμετέχουν στην κουβέντα με τον Ιάπωνα, ο οποίος στην ερώτηση για το τι είναι αγάπη απάντησε με περίσσεια σιγουριά ότι «η αγάπη είναι πέος». Και βλέποντας κάποια από τις ταινίες του, θα καταλαβαίνατε ακριβώς αυτή του τη δήλωση. Αυτός είναι ο Σιόν Σόνο και επειδή τον έχουμε σε ιδιαίτερη εκτίμηση, ας (ξανα)δούμε μαζί την τριλογία του «Μίσους» του.

«Love Exposure» (2008)

Σοκ και δέος. Μπορεί να έχουν περάσει επτά ολόκληρα χρόνια από εκείνη την προβολή στις Νύχτες Πρεμιέρας (τα οποία ποτέ δεν καταλάβαμε πώς πέρασαν), αλλά ακόμη θυμόμαστε ακριβώς τα έντονα συναισθήματα που μας μετέφερε το «Love Exposure». Πρόκειται για μια τετράωρη οδύσσεια που συμπυκνώνει όλη τη φιλμογραφία του Σόνο (και αυτή που προηγήθηκε και αυτή που έπεται) και δοκιμάζει την πίστη μας σε ζητήματα θρησκείας, σεξ και φυσικά… αγάπης.

Πρόκειται για μια ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί ένας έφηβος που μαθαίνει την τέχνη να τραβάει φωτογραφίες κάτω από τη φούστα άγνωστων γυναικών στο δρόμο και ο οποίος κυκλοφορεί στο δρόμο ντυμένος γυναίκα φιλώντας στο στόμα τυχαίες κοπέλες και αυτό να μη φαίνεται σαχλό και γελοίο αλλά να λειτουργεί σαν ένα κολάζ από τραύματα, με τους ήρωες να κουβαλούν έναν προσωπικό σταυρό και πίσω από τις παράδοξες και ακραίες πράξεις τους να αποζητούν τη λύτρωση. Για τον Σόνο στο «Love Exposure» δεν υπάρχουν όρια. Αν θέλει κάτι θα το κάνει και σε αυτό το τετράωρο έπος θα δοκιμαστούν οι δικές σας αντοχές και το πόσο ανοιχτόμυαλοι είστε πραγματικά. Η φωτογράφιση γυναικείων εσωρούχων δεν είναι κωμωδία, η σκηνή του ευνουχισμού που υπάρχει μέσα δεν είναι gore και το δραματικό στοιχείο δεν είναι περασμένο από το φίλτρο του Χόλιγουντ. Όλα είναι πάρα πολύ έντονα και πραγματικά δε γίνεται να είσαι ποτέ προετοιμασμένος για αυτό που θα παρακολουθήσεις, οπότε απλά αφήνεσαι για να σε οδηγήσει όπου θέλει. Έτσι δε συμβαίνει άλλωστε και με την αγάπη;

«Cold Fish» (2010)

Για το «Cold Fish» ο Σιόν Σόνο εμπνεύστηκε από κάποια αληθινά γεγονότα ενός ανδρόγυνου που ήταν ιδιοκτήτες ενός pet shop και δολοφόνησαν τουλάχιστον τέσσερις ανθρώπους. Φυσικά δεν πρόκειται για μια βιογραφική ταινία και δε θα μπορούσε να είναι τέτοια, αφού ο Σόνο δεν ενδιαφέρεται καθόλου για μια αποτύπωση της πραγματικότητας. Εδώ παρατηρούμε έναν φιλήσυχο ιδιοκτήτη μαγαζιού με τροπικά ψάρια καθώς μπλέκει με κακοποιά στοιχεία και μετά από μια σειρά από τραγικά ατυχή γεγονότα που θα τον αναγκάσουν να περάσει από μια προσωπική κόλαση θα γίνει ένα ψυχρό τέρας που απλά δολοφονεί χωρίς να νιώθει τίποτα.

Ο Σιόν Σόνο ήθελε να αναδείξει μια αίσθηση απόλυτης απόγνωσης που για τον ίδιο έλειπε από το ιαπωνικό σινεμά και αυτή ακριβώς αναδεικνύει. Με συνοδοιπόρο την ψυχρή φωτογραφία, ο Σόνο δημιουργεί έναν εφιαλτικό κόσμο χωρίς ελπίδα, χωρίς να αχνοφαίνεται ποτέ κάποιο χαρούμενο τέλος και με το καλό να φαίνεται καταδικασμένο να αποτύχει. Φανταστική η σαδιστική ερμηνεία του Denden στο ρόλο του ανθρώπου που αναγκάζει τον πρωταγωνιστή να διαβεί τα όρια. Η καρτουνίστικη μαύρη κωμωδία φαντάζει αποπνικτική μέσα από το πρίσμα της απελπισίας που ντύνει το φιλμ και ακόμη και αν δεν πρόκειται για μια από τις καλύτερες ταινίες του Σόνο, δύσκολα μπορείς να την ξεπεράσεις.

«Guilty of Romance» (2011)

Στην τριλογία του «Μίσους» ο Σόνο εξερευνά τις έννοιες της αγάπης, της βίας, της θρησκείας και του σεξ και σε αυτό το τελευταίο κομμάτι του παζλ επικεντρώνεται στο «Guilty of Romance». Ξεχάστε το ψυχρό συνδυασμό μπλε και γκρίζου που κυριαρχούσε στο «Cold Fish». Αυτή τη φορά επικρατεί ένα neon κόκκινο, με τις γυναίκες να έχουν το πάνω χέρι. Η Ιζούμι είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να κερδίσει πίσω την προσωπικότητά της αφού έχει βυθιστεί στη μονοτονία και έχει εξελιχθεί σε υπηρέτρια του άντρα της και η Καζούκο είναι μια καθηγήτρια λογοτεχνίας που το βράδυ δουλεύει ως πόρνη. Η συνάντησή τους θα είναι εκρηκτική και θα οδηγηθεί σε απρόβλεπτα μονοπάτια με παράπλευρες απώλειες.

Το σεξ στην ταινία είναι σκηνοθετημένο σαν δολοφονία. Είναι επικίνδυνο και δε βγάζει ερωτισμό, με τις γυναίκες να συμμετέχουν σε αυτό με μοναδικό σκοπό να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους. Δεν υπάρχει πουθενά αγάπη, παρά μόνο ένας κόσμος που κινείται γύρω από τα ιδανικά του σεξ και του χρήματος, τα οποία έχουν δεθεί τόσο ώστε να έχουν μετατραπεί σε μια ενιαία συναλλαγή. Το κλείσιμο της τριλογίας γίνεται με το πιο βίαιο συναισθηματικά φιλμ που ανήκει σε αυτή, με τον Σόνο να αποδέχεται πλήρως τον μηδενισμό ως τρόπο ζωής και να τον κάνει κινητήριο μοχλό στη φιλμογραφία του. Και αν μπορείτε να σκεφτείτε πολλούς δημιουργούς που τολμούν να διαβούν σε τέτοια μονοπάτια με τόση σιγουριά, τότε περιμένουμε να μας ενημερώσετε κι εμάς.

Το «Antiporno» θα προβληθεί το Σάββατο στις 00:30 στον Δαναό. Περισσότερες πληροφορίες για το En Lefko Film Festival στο elff.gr

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]