Συνεχίζουμε το αφιέρωμά μας στο σινεμά της Άπω Ανατολής με την αφορμή που μας δίνει η προβολή του «The Handmaiden» του Τσαν Γουκ Παρκ στις επερχόμενες Νύχτες Πρεμιέρας. Αυτή τη φορά επικεντρωνόμαστε στην κορυφαία σύγχρονη ασιάτισσα ηθοποιό.

Είναι πραγματικά ανεξήγητο γιατί η Μάγκι Τσενγκ δεν έγινε ποτέ όνομα του Χόλιγουντ, αλλά ίσως τελικά να είναι καλύτερα έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα. Η ηθοποιός από το Χονγκ Κονγκ μπορεί να έχει παρατήσει την υποκριτική εδώ και χρόνια για να ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες όπως η μουσική και η ζωγραφική, αλλά το στίγμα της στο παγκόσμιο σινεμά διατηρείται ανεξίτηλο και η ίδια παραμένει αξεπέραστη. Πρόκειται για ένα σύμβολο του ασιατικού σινεμά με αύρα κλασικού Χόλιγουντ, η οποία όσο και αν μας λείπει από τη μεγάλη οθόνη, εκτιμάμε το γεγονός ότι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε τις ερμηνείες της.

Η Μάγκι Τσενγκ στην αφίσα του 59ου Φεστιβάλ Καννών το 2006, δύο χρόνια αφού είχε αποσυρθεί από την υποκριτική.

Η ομορφιά της Τσενγκ είναι αδιαπραγμάτευτη και έτσι είναι απολύτως κατανοητό το ότι ξεκίνησε ως μοντέλο, καταλαμβάνοντας μάλιστα τη δεύτερη θέση στο διαγωνισμό ομορφιάς Μις Χονγκ Κονγκ του 1983, όντας φιναλίστ στα καλλιστεία Μις Κόσμος της ίδιας χρονιάς. Κινηματογραφικά έγινε γνωστή στο πλευρό του Τζάκι Τσαν στη σειρά ταινιών «Police Story», αλλά η ίδια θεωρεί πως ξεκίνησε ουσιαστικά την καριέρα της το 1988 στο «As Tears Go By» κάποιου Γουόνγκ Καρ Γουάι. Οι δύο τους έδωσαν γλώσσα στα πιο απόκρυφα συναισθήματα σε μια σειρά από συνεργασίες που έμειναν στην ιστορία του σινεμά.

Η επίδραση της Τσενγκ είναι τεράστια, κάτι που αναγνώρισε και το Φεστιβάλ των Καννών, τοποθετώντας τη στην αφίσα του το 2006, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά με κάποιο πρόσωπο. Αν δε γνωρίζετε την ύπαρξή της, μάλλον έχετε κάνει κάτι λάθος και ήρθε η ώρα να το διορθώσετε. Αν έχετε ακολουθήσει την πορεία της, σίγουρα θα λατρέψετε μια ακόμη αναδρομή σε αυτήν.

«As Tears Go By» (1988)

Βλέποντας το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Γουόνγκ Καρ Γουάι, καταλαβαίνεις ακριβώς γιατί η Μάγκι Τσενγκ θεωρεί αυτή την ταινία την αρχή της υποκριτικής της καριέρας. Πολλοί τη συγκρίνουν με το «Mean Streets» του Μάρτιν Σκορσέζε λόγω κοινών διαδρομών στην πλοκή και ακόμη και αν αυτό ισχύει σε ένα σημαντικό βαθμό, το όραμα του Καρ Γουάι ξεχωρίζει και χαρίζει στο φιλμ μια αίσθηση αυθεντικότητας. Βέβαια, δε γίνεται να μη μιλήσουμε για τη νεαρή Τσενγκ, η οποία κλέβει τις εντυπώσεις με τον αθώο ερωτισμό της και δεν είναι να απορείς που ο Καρ Γουάι την έκανε επίσημη μούσα του. Και ό,τι και να πούμε για αυτή την ταινία, ισχύει δέκα φορές περισσότερο για τη σκηνή του φιλιού στον τηλεφωνικό θάλαμο ενώ από πίσω παίζει μια ασιατική διασκευή του «Take My Breath Away». Γιατί μπροστά στην Μάγκι Τσενγκ δεν υπάρχει κανένα «Top Gun».

«Days of Being Wild» (1992)

Κάπου εδώ ο Γουόνγκ Καρ Γουάι καθιερώθηκε στην κατηγορία ταινιών που δημιούργησε ο ίδιος, με το «Days of Being Wild» να είναι το πρώτο μέρος της τριλογίας που ολοκληρώνεται με τα «In the Mood for Love» και «2046». Η Μάγκι Τσενγκ εδώ υποδύεται μια γυναίκα που υποφέρει από κατάθλιψη αφού την παράτησε ένας καρδιοκατακτητής πλεϊμπόι και όσο δύσκολο και αν μας είναι να διανοηθούμε ότι μπορεί κάποιος να παράταγε την Τσενγκ έτσι απλά, η ερμηνεία της δίνει τον τόνο στη γενικότερη αίσθηση ερωτισμού και λαχτάρας που υπάρχει στην ταινία. Τόσο χαμηλόφωνη αλλά ταυτόχρονα τόσο μεγαλειώδης.

«Centre Stage» (1992)

Είναι πραγματικά πάρα πολύ ταιριαστό που η σύγχρονη Γκρέτα Γκάρμπο της Ασίας, Μάγκι Τσενγκ, υποδύθηκε τη ζωή της Ruan Lingyu, η οποία είχε το προσωνύμιο «Κινέζα Γκάρμπο». Η Lingyu ξεκίνησε την καριέρα της ως ηθοποιός σε ηλικία 16 ετών και αυτοκτόνησε μόλις στα 24 της, μην μπορώντας να αντιμετωπίσει προβλήματα στην προσωπική της ζωή και την έκθεση που έπαιρναν στα ταμπλόιντ. Η σκηνοθεσία του Στάνλεϊ Κουάν είναι πρωτοποριακή και συνδυάζει τεχνικές ντοκιμαντέρ, αναπαράστασης και προβολής αυτούσιων σκηνών από τη φιλμογραφία της Lingyu, η ψυχή της ταινίας είναι πάντως ξεκάθαρα η Τσενγκ, σε μια ερμηνεία που και η ίδια έχει συμπεριλάβει μέσα σε αυτές που σήμαιναν πραγματικά κάτι για την ίδια.

«Comrades: Almost a Love Story» (1996)

Όχι ένα ρομαντικό δράμα όπως το έχεις συνηθίσει. Η ταινία του Πίτερ Τσαν παρακολουθεί την πορεία της σχέσης δύο εραστών σε βάθος δέκα ετών, καθώς ξεκινούν τη μετανάστευσή τους από την Κίνα στο Χονγκ Κονγκ και την αντιμετώπιση που έχουν εκεί. Το ρομαντικό στοιχείο είναι πολύ δυνατό, με την Μάγκι Τσενγκ να βρίσκεται στο πλευρό του ποπ σταρ Λέον Λάι και να προσφέρει μια ερμηνεία που δίνει έμφαση σε όσα δε λέγονται με τα λόγια, λειτουργώντας ως προπομπός όσων θα ακολουθούσαν στη συνέχεια. Πίσω πάντως από το ρομάντζο έχουμε να κάνουμε με μια ταινία που θίγει ζητήματα μετανάστευσης πριν αποκτήσουν τη σημερινή επιτακτικότητα και καταφέρνει να προσεγγίσει με αυθεντικότητα και ανθρωπιά και τα δύο αυτά κομμάτια. Η Τσενγκ έχει εντάξει και αυτή την ταινία μέσα σε αυτές που σήμαιναν κάτι για αυτήν.

«Irma Vep» (1996)

Ιδιαίτερη περίπτωση ταινίας που λειτουργεί σε ένα πολύ meta επίπεδο ανάλυσης. Η Μάγκι Τσενγκ υποδύεται τον εαυτό της, πρωταγωνιστώντας σε ένα ριμέικ του κλασικού φιλμ του γαλλικού βωβού σινεμά «Les vampires». Το όνομα «Irma Vep» είναι αναγραμματισμός του vampire, με την Τσενγκ να κυκλοφορεί φορώντας latex κοστούμι που μοιάζει με αυτό της Catwoman. Το φιλμ παρακολουθεί την πλοκή μέσα από τα μάτια της πρωταγωνίστριας και βλέπει την κατάσταση της τότε γαλλικής κινηματογραφικής βιομηχανίας όπως θα την αντίκριζε κάποιος εξωτερικός παρατηρητής. Η Τσενγκ είναι απολαυστικά εξωγήινη, με τον ανατρεπτικό σκηνοθέτη Ολιβιέ Ασαγιάς να σαγηνεύεται από την πρωταγωνίστριά του, κάτι που οδήγησε στο γάμο τους δύο χρόνια αργότερα.

«Ερωτική επιθυμία» (2000)

Το αριστούργημα του Γουονγκ Καρ Γουάι είναι μια από τις πιο ερωτικές ταινίες όλων των εποχών χωρίς να διαθέτει ούτε μια ερωτική σκηνή. Η ερωτική απιστία των συζύγων τους φέρνει έναν άνδρα και μια γυναίκα κοντά, στο Χονγκ Κονγκ του 1962. Μεθυστική ατμόσφαιρα, ατελέσφοροι έρωτες, ανομολόγητα μυστικά και τα συναισθήματα που παρεισφρέουν εκεί που δεν το περιμένεις δημιούργησαν μια ταινία που δεν μπορείς να τη δεις χωρίς να τη βιώσεις. Η Μάγκι Τσενγκ επιδίδεται σε ένα ασυγκράτητα αισθησιακό ταγκό χρωμάτων και βλεμμάτων με τον Τόνι Λενγκ, χαράσσοντας μια για πάντα την υπογραφή της στο χρυσό βιβλίο της έβδομης τέχνης.

«Ήρωας» (2002)

Θα είμαστε ειλικρινείς και θα πούμε ότι προτιμάμε την Μάγκι Τσενγκ στο ρόλο της εύθραυστης μυστηριώδους γυναίκας που μιλάει περισσότερο με τα βλέμματα παρά με τα λόγια, αλλά από την άλλη δε γίνεται να μην την παραδεχτούμε ως μυθική πολεμίστρια στο πολεμικό έπος του Ζανγκ Γιμού. Ταινία-σταθμός για το ασιατικό αλλά και για το παγκόσμιο σινεμά, με τις σκηνές μάχης να θυμίζουν περισσότερο ποίηση και χορογραφημένο μπαλέτο παρά ένα ιστορικό φιλμ. Η Τσενγκ είναι απόλυτα φυσική και άνετη και σε αυτό το ρόλο, εξαργυρώνοντας σε με τη σαρωτική επιτυχία του φιλμ όλη την έως τώρα πορεία της.

«2046» (2004)

Πρόκειται για το τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας του Γουόνγκ Καρ Γουάι που ξεκίνησε με τα «Days of Being Wild» και «In the Mood for Love». Εδώ επικεντρωνόμαστε στον Τσόου της δεύτερης ταινίας καθώς επιστρέφει στο Χονγκ Κονγκ και νοικιάζει ένα δωμάτιο στο ξενοδοχείο Oriental με τον αριθμό 2047, ακριβώς δηλαδή απέναντι από το 2046, στο οποίο συναντιόταν με την Σου Λι Ζεν. Η Μάγκι Τσενγκ εμφανίζεται μονάχα ως flashback, με την Ζανγκ Ζιγί να αναδύεται στο πλευρό του Τόνι Λενγκ, αλλά η παρουσία-απουσία της Τσενγκ είναι που κάνει το «2046» το ποίημα που είναι. Γιατί πολύ απλά αν δεν υπήρχε η Μάγκι Τσενγκ θα έπρεπε να την εφεύρουμε.

«Clean» (2004)

Ο τελευταίος ρόλος στη μεγάλη οθόνη ίσως είναι και ο καλύτερος για την Μάγκι Τσενγκ. Και μόνο η ιδέα του πρότζεκτ του «Clean» είναι απαιτητική, αφού ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Ασαγιάς αφού είχε χωρίσει μαζί του. Υποδύεται μια γυναίκα που βλέπει τον ροκ σταρ φίλο της να πεθαίνει από υπερβολική δόση ηρωίνης και αφού περάσει ένα διάστημα στη φυλακή βγαίνει έξω και βλέπει τον ανήλικο γιο της να βρίσκεται υπό την εποπτεία των γονιών του αποθανόντα, οι οποίοι δεν την αφήνουν να τον πλησιάσει για λίγα χρόνια, μέχρι να απεξαρτηθεί πλήρως από τα ναρκωτικά. Ανεξίτηλη και βιωματική ερμηνεία από την Τσενγκ, η οποία έκλεισε μια σύντομη αλλά σπουδαία καριέρα με τον τρόπο που της αρμόζει, αφού παράλληλα έγινε η πρώτη ασιάτισσα ηθοποιός που κερδίζει βραβείο Ερμηνείας στις Κάννες. Μάγκι Τσενγκ, μας λείπεις οικτρά.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]