Η αυλαία θα ανοίξει μουσικά την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017 στο Ολύμπιον, με το ντοκιμαντέρ του Πολ Ντάγκντεϊλ «Οι Rolling Stones ολέ ολέ ολέ!: Ταξιδεύοντας στη Λατινική Αμερική».

Αν έπρεπε να περιγράψουμε το φετινό φεστιβάλ «λογιστικά», τότε οι αριθμοί θα αρκούσαν για να υπονοήσουν τη δυναμική της 19ης διοργάνωσης: 213 ταινίες (μικρού και μεγάλου μήκους) από όλο τον κόσμο συνθέτουν το φετινό πρόγραμμα, με το 1/4 σχεδόν να αποτελείται από ελληνικές παραγωγές (64 ταινίες), δίνοντας έτσι έμφαση (και ευκαιρίες) στην αξιόλογη εγχώρια δημιουργία που συμβαίνει εδώ και τώρα. 

Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, το κοινό θα κληθεί να διαλέξει μέσα από ένα πρόγραμμα όχι μόνο πλούσιο, αλλά και ιδιαίτερα ετερόκλητο καθώς οι επιλεγμένες ταινίες προσεγγίζουν διάφορα αιχμηρά θέματα της σύγχρονης πραγματικότητας και διαλεκτικής, όπως το προσφυγικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον, τη συλλογική μνήμη, τις μεονότητες κ.ά. Ταυτόχρονα, ο θεατής θα έχει την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τις νέες ενότητες τους φεστιβάλ (Food Vs Food, Σινεμά, Film Forward), με πρωτότυπα αφιερώματα (Βιτάλι Μάνσκι, Τζον Μπέρτζερ, Γιέρβαντ Τζανικιάν και Άντζελα Ρίτσι Λούκι, Μειονότητες) αλλά και με ενδιαφέρουσες παράλληλες εκδηλώσεις όπως εκθέσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις και συζητήσεις. (Δείτε τα όλα εδώ)

Φέτος, το φεστιβάλ θα σηκώσει την αυλαία του μουσικά, μέσα από τις κιθάρες και την ηδυπάθεια του Mick Jagger. Στην ίδια κατηγορία, θα δούμε άλλα δέκα ντοκιμαντέρ, που όλα μαζί υπακούν στο πολύπλευρο στοιχείο που διακρίνει το φετινό πρόγραμμα. Έτσι, από την πολιτισμική περιπέτεια των Rolling Stones στη Λατινική Αμερική, θα πάμε στους Placebo και την περιοδεία τους στη εσωστρεφή Ρωσία, από εκεί θα περάσουμε στο καλτ συγκρότημα Laibach που έσπασε το πρωτόκολο παίζοντας live στη Βόρεια Κορέα, κι από εκεί στον Κουρεντζή, το κρητικό λαούτο, το χιπ χοπ του '90, το φλαμένκο της Αντόνια Σαντιάγο Αμαδόρ, τον φόνο που τάραξε τον κόσμο της τζαζ και τις «Στρίγγλες» της Θεσσαλονίκης. Πιο αναλυτικά:

Η ταινία καταγράφει και εκθέτει τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις και τους μουσικούς πειραματισμούς του Νίκου Δημηνάκη στη Θεσσαλονίκη. Αφενός, εστιάζει στη διαδικασία ένταξης και ταυτόχρονης εκτέλεσης της φωνητικής τεχνικής beatbox σε ποικίλα αερόφωνα όργανα (πνευστά), όπως το σαξόφωνο, το φλάουτο, το ντιτζεριντού κ.ά. Αφετέρου, παρουσιάζει την προσπάθειά του να μεταδώσει αυτό το πάθος για πειραματισμό και δημιουργικότητα τόσο σε μικρά παιδιά όσο και σε άλλες, μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες μουσικών, μέσω αυτοσχεδιασμών, πρωτότυπων συνθέσεων, καθώς και διασκευών που έχει επιμεληθεί ο ίδιος.

Εδώ και δύο δεκαετίες και ήδη από τον πρώτο τους δίσκο, οι Placebo καθιερώθηκαν ως παγκόσμια ινδάλματα του alternative κιθαριστικού ήχου, αλλά και μιας δυναμικής εναλλακτικής κουλτούρας που δεν γνώριζε διακρίσεις ανάμεσα σε γενιές, φύλα ή φυλές. Όταν, όμως, οι Placebo έκαναν περιοδεία στη Ρωσία λίγο πριν γιορτάσουν τα 20 χρόνια τους, ιχνηλάτησαν μια γνήσια «εναλλακτική» αντικουλτούρα που δεν θύμιζε σε τίποτα ταμπέλες της μουσικής βιομηχανίας. Σ’ ένα παράλληλο σύμπαν μιας εσωστρεφούς διακυβέρνησης που θέτει απίστευτους περιορισμούς στους καλλιτέχνες του και εν μέσω ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων, οι Placebo μάς ξεναγούν στον κόσμο της δημιουργίας.

Κάτω από την τρυφερή, πλην αυστηρή επίβλεψη ενός παλιού φαν που έγινε σκηνοθέτης και πολιτιστικός πρέσβης, αλλά και υπό το έκπληκτο βλέμμα του υπόλοιπου κόσμου, το καλτ συγκρότημα Laibach από την πρώην Γιουγκοσλαβία (και σημερινή Σλοβενία) γίνεται το πρώτο ροκ γκρουπ στην Ιστορία που θα παίξει στο απόρθητο κράτος της Βόρειας Κορέας. Αντιμέτωπο με την αυστηρή ιδεολογία και τις πολιτισμικές διαφορές, το συγκρότημα πασχίζει να περάσει τα τραγούδια του από το ψαλίδι της λογοκρισίας, προτού αυτά ξεχυθούν σ’ ένα κοινό που δεν έχει ξανακούσει εναλλακτικό ροκ εν ρολ. Ένα συναρπαστικό ντοκιμαντέρ-μιούζικαλ για την υψηλή τέχνη της προπαγάνδας και την προπαγάνδα σε κάθε τέχνη.

Το ντοκιμαντέρ Κάθε μέρα ασχολείται με τις καθημερινές προκλήσεις και πολιτικές επιλογές της γενιάς της δεκαετίας του ’90, υπό το πρίσμα της χιπ χοπ κουλτούρας. Η γενιά του ’90 αποτελεί κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, του οποίου οι συλλογικές ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον και μιας σχετικής ευμάρειας έχουν διαψευστεί από πολιτικές αποφάσεις, το λόγο των ΜΜΕ και τις καθημερινές προκλήσεις της σκληρής πραγματικότητας της κρίσης. Είναι μια ταινία ανασκόπησης, καλλιτεχνικώv ερμηνείων της πραγματικότητας και συλλογισμού περί πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής.

Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος πιστεύει πως η Ευρώπη τελειώνει στο Περμ της Ρωσίας, ο Έλληνας μαέστρος Θεόδωρος Κουρεντζής και η ορχήστρα του MusicAeterna ξεκινούν μια επανάσταση στον κόσμο της κλασικής μουσικής, στους πρόποδες του Ουραλίων, σ’ αυτήν την πρώην βιομηχανική πόλη που σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά κέντρα της χώρας. Η ταινία παρακολουθεί μια νέα ηχογράφηση της όπερας Ντον Τζοβάνι σε συνθήκες στούντιο, ανιχνεύει τις καλλιτεχνικές μεθόδους και σκιαγραφεί το πορτρέτο του αντάρτη μαέστρου-σούπερ σταρ.

Δύο πράγματα χρειάζονται για να χορέψει κανείς φλαμένκο: ρυθμό και ψυχή – και το ντοκιμαντέρ της Λούτσια Στόιεβιτς έχει κι απ’ τα δυο. Το εκστατικό πορτρέτο της μεγαλύτερης σταρ του ανδαλουσιανού χορού, μιας τσιγγάνας βασίλισσας με το όνομα Αντόνια Σαντιάγο Αμαδόρ, ακολουθεί τα αποφασιστικά της βήματα, καθώς αυτή επιστρέφει στη σκηνή για μια τελευταία παράσταση μετά από δύο δεκαετίες σιωπής. Η «Λα Τσάνα» μάς μαθαίνει πως ακόμα και η πιο σκληρή και βίαιη εμπειρία μπορεί να εξορκιστεί μέσα απ’ τη μουσική. Σ’ αυτή τη μοναδική κινηματογραφική εμπειρία, το σώμα μπορεί να θυμάται τα τραύματά του, αλλά η αγέραστη, αδάμαστη καρδιά θα συνεχίσει να το παρασέρνει σε μια χορογραφία ζωής.

Το 2015 κατασκευάζεται στην Κρήτη το πρώτο ηλεκτρικό λαούτο. Ο δημιουργός και σχεδιαστής του, Δημήτρης Σιδερής, επιχειρεί μια σειρά ηχογραφήσεων αυτοσχεδιαστικής μουσικής σε μέρη με ιδιαίτερη ακουστική, αρχιτεκτονική δομή και ιστορία. Επηρεασμένος από αυτά τα χαρακτηριστικά, ο μουσικός μπαίνει σε μια κατάσταση διαλόγου με τον εκάστοτε χώρο και εμπνέεται για την επί τόπου σύνθεση μουσικής με το ηλεκτρικό λαούτο. Η ταινία παρουσιάζει το πρωτότυπο αυτό όργανο και καταγράφει την πορεία του εγχειρήματος που καταλήγει στην ηχογράφηση μιας ολοκληρωμένης μουσικής παραγωγής.

Η ταινία, ένα Gimme Shelter τού 21ου αιώνα, ακολουθεί τους Ρόλινγκ Στόουνς σε μια πολιτισμική περιπέτεια στη Λατινική Αμερική, καθώς το συγκρότημα οδεύει προς το ιστορικό φινάλε της περιοδείας τους, όταν έγιναν το πρώτο γκρουπ στην ιστορία που έπαιξε μπροστά σ’ ένα ακροατήριο 1,2 εκατομμυρίων ατόμων στην Αβάνα της Κούβας. Ο σκηνοθέτης πετυχαίνει το ακατόρθωτο: να συλλάβει την επί σκηνής ενέργεια ενός συγκροτήματος που παίζουν σε κάθε συναυλία σαν να ‘ταν η τελευταία τους, και το πώς αυτή συντονίζεται με τον κόσμο που ετοιμάζεται να περάσει στην επόμενη φάση της ιστορίας του.

Το «Πόι ε», ένα απλό τραγούδι με πιασάρικο ρυθμό που κυκλοφόρησε πριν από 32 χρόνια, έγινε ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Νέας Ζηλανδίας. Με χιούμορ, ενέργεια και συναίσθημα, η ταινία αφηγείται το πώς αυτό το εμβληματικό τραγούδι γέμισε με περηφάνια γενιές Νεοζηλανδών. Μέσα από συνεντεύξεις με ανθρώπους όπως ο σκηνοθέτης Τάικα Ουαϊτίτι, που μοιράζεται την ιδιότυπη αντίληψή του για τη ζωή τη δεκαετία του ’80, και τα μέλη του συγκροτήματος Patea Maori Club που αναπολούν με ευθύτητα και χιούμορ τον εμπνευστή του τραγουδιού, Νταλβέινιους Πράιμ, ο σκηνοθέτης αποτυπώνει μια μοναδική ιστορία που μιλάει στην καρδιά ενός ολόκληρου έθνους.

Μια ορχήστρα αποτελείται από μία κιθάρα, ένα μπάσο, ένα πιάνο και τύμπανα. Α! Και μια φωνή. Σωστά; Λάθος! Μια ορχήστρα μπορεί να αποτελείται από πέντε φωνές που κάνουν τα πάντα. Πέντε γυναίκες. Πέντε ζωές. Που αγωνίζονται να επιβιώσουν στο δύσκολο καλλιτεχνικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας μια μουσική εναλλακτική. Mια μουσική με γυναικεία ταυτότητα. Προσπαθούν να κρατηθούν ενωμένες. Θα τα καταφέρουν;

Kasper Collin Produktion AB / Courtesy of the Afro-American Newspaper Archives and Research Center

Μια χιονισμένη βραδιά του Φεβρουαρίου του 1972, ο διάσημος μουσικός της τζαζ Λι Μόργκαν έπεσε νεκρός από το όπλο της συζύγου του, Έλεν, την ώρα που έπαιζε σ’ ένα κλαμπ της Νέας Υόρκης. Ο φόνος σόκαρε σύσσωμη την τζαζ κοινότητα και η ανάμνηση του συμβάντος στοιχειώνει ακόμη όσους ήξεραν τους Μόργκαν. Αυτό το ατμοσφαρικό, ασυνήθιστο μουσικό ντοκιμαντέρ είναι ένας φόρος αγάπης σε δύο μοναδικές προσωπικότητες και στη μουσική που τους έφερε κοντά. Μια ταινία για την αγάπη, την τζαζ και την Αμερική.

Δείτε το πρόγραμμα προβολών της κατηγορίας Μουσική.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ / [email protected]