«Τι έρχεται μετά;». Η Στέγη μας προσκαλεί σε μια ψηφιακή ερευνητική αναζήτηση τεσσάρων εβδομάδων για την επόμενη μέρα μιας μετέωρης πόλης, ώστε να φαντασιωθούμε ένα πιο ανοιχτό και ελεύθερο, κοινό αύριο.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μας προσκαλεί να αναζητήσουμε μαζί το «μετά» μιας πόλης που διεκδικεί να ξαναγεννηθεί. Η Αθήνα, πάντα μετέωρη ανάμεσα στη μόνιμη κρίση και την επιθυμία για «κανονικότητα», προετοιμάζεται για την επόμενη μέρα. Πώς μπορεί όμως να μοιάζει το αύριο, όταν το σήμερα είναι τόσο ασταθές και αβέβαιο;

Η Στέγη καλεί καλλιτέχνες, δημιουργούς, προγραμματιστές, μουσικούς, designers, δικηγόρους, όλους όσοι βρέθηκαν να φαντάζονται πώς θα είναι η επόμενη ημέρα, να δηλώσουν συμμετοχή έως τις 20 Μαΐου για μια ψηφιακή αναζήτηση τεσσάρων εβδομάδων, όπου σκοπός θα είναι να αναπτύξουν ψηφιακά έργα πάνω στο ερώτημα που πλανάται πάνω από την πόλη μας: Τι έρχεται μετά;

Η πανδημία του Covid-19 ανέδειξε μια σειρά από προβλήματα και δυνατότητες του σύγχρονου τρόπου ζωής και των κοινωνιών μας. Τα κράτη παλεύουν να ξεπεράσουν τον θραυσματικό χαρακτήρα της παγκοσμιοποίησης και να ενισχύσουν τη διακρατική συνεργασία, ενώ παράλληλα φάνηκε η αναγκαιότητα των δημόσιων συστημάτων υγείας και της ιεράρχησης της ανθρώπινης ζωής πάνω από τους οικονομικούς δείκτες. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, η κοινωνική απομάκρυνση δεν οδήγησε σε κοινωνική αδιαφορία. Αντιθέτως, αναπτύχθηκαν νέες μορφές αλληλοβοήθειας και κοινών αγαθών, τόσο στον ψηφιακό όσο και στον φυσικό χώρο της γειτονιάς και της πολυκατοικίας, οι οποίες προήγαγαν ένα έντονο αίσθημα σεβασμού μεταξύ γνωστών και αγνώστων, όμοιων και διαφορετικών, νεότερων και ηλικιωμένων.

Ταυτόχρονα, η γενικευμένη, παγκόσμια επιβράδυνση προσφέρει ανακούφιση στο ανόργανο σώμα μας –τη φύση– και στα υπόλοιπα έμβια όντα. Τα επίπεδα της ρύπανσης έχουν μειωθεί ορατά. Η παγκόσμια βουή δίνει τη θέση της σε μια παγκόσμια ανάσα. Η σημερινή παρατεταμένη ώρα «κοινής ησυχίας» ίσως αποτελέσει οδηγό για τον μετασχηματισμό των πόλεών μας σε αειφόρα οικοσυστήματα ανθρώπου-φύσης.

Επίσης, η φυσική απομάκρυνση ενίσχυσε την αλγοριθμική, μετα-ανθρώπινη υπόστασή μας. Οι άνθρωποι επικοινωνούν, εργάζονται, ψωνίζουν και διασκεδάζουν στον άυλο χώρο που συγκροτούν οι διαδικτυακές πλατφόρμες, ο οποίος επιχειρεί να καλύψει το κενό του φυσικού δημόσιου χώρου. Οι επικοινωνίες, παρά την απόσταση, είναι πιο έντονες από ποτέ άλλοτε. Αν ανήκετε σε κάποιο είδος που τρέφεται από δεδομένα, τότε μάλλον είναι η στιγμή σας.

Ίσως, αυτή η ησυχία να είναι η ευκαιρία που περιμέναμε για να αρθρώσουμε το πραγματικά σημαντικό. Μπορούμε να γίνουμε οι δημιουργοί μιας νέας απέριττης αφθονίας και μιας βιώσιμης τέχνης της ζωής; Μπορεί να ευημερήσει η Αθήνα; Πώς θα είναι η Αθήνα μετά;

ΜΙΑ ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Οι προτάσεις μπορούν να περιλαμβάνουν δοκίμια κάθε είδους, φωτογραφικές αφηγήσεις, αναπαραστάσεις 3D, βίντεο, net art, διαδικτυακές εγκαταστάσεις, εφαρμογές και άλλες μορφές ψηφιακών καλλιτεχνικών πρακτικών. Τα έργα που θα επιλεγούν, θα πρέπει να έχουν ανοιχτή άδεια, ώστε να είναι προσβάσιμα από όλους και να μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω μετά τη δημοσίευσή τους.

Δηλώστε συμμετοχή online

Υποβολή Αιτήσεων έως 20.05.2020

Για τυχόν διευκρινίσεις, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο [email protected].

Οι δημιουργοί θα έχουν τέσσερις εβδομάδες για να αναπτύξουν το έργο τους, σε συνεργασία με τους επιμελητές, ενώ τα τελικά έργα θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο του Ιδρύματος Ωνάση, καθώς και στα social media του. Επίσης, κατόπιν επιλογής, τα έργα θα συμπεριληφθούν σε μια ψηφιακή συλλογική έκδοση που θα προκύψει από το πρόγραμμα.

• Προθεσμία υποβολής αιτήσεων: 20 Μαΐου 2020
• Ανακοίνωση επιλογής: 27 Μαΐου 2020
• Προθεσμία για την ολοκλήρωση των έργων: 24 Ιουνίου 2020

HackAthens 2020 — Σημείωμα Επιμελητών

Μπορούμε να φανταστούμε την επόμενη μέρα στην Αθήνα; Οι καλλιτεχνικοί επιμελητές του HackAthens 2020, Άγγελος Βαρβαρούσης και Πρόδρομος Τσιαβός μας αφήνουν ένα σημείωμα από το μέλλον:

Τι έρχεται μετά;

Το ξαφνικό ξέσπασμα της πανδημίας του Covid-19 καταδεικνύει με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι το μέλλον είναι εγγενώς απρόβλεπτο και ταυτόχρονα μας καλεί, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, να το σχεδιάσουμε ξανά από κοινού. Αντιφατικό; Σίγουρα. Καλωσορίσατε στην εποχή των γενικευμένων αντιφάσεων.

Η κρίση υποτίθεται ότι πέρασε και όμως είναι πάντα εδώ. Η πανδημία έρχεται να προστεθεί και να μεταλλάξει ό,τι ήταν ήδη ασταθές και αβέβαιο: την κλιματική αλλαγή, την προσφυγική κρίση, τις ατελείωτες διαμάχες στη Μέση Ανατολή και, φυσικά, τον αέναο κύκλο της κατάρρευσης και παλινόρθωσης των παγκόσμιων αγορών. Η υπόσχεση μιας κανονικότητας εξοστρακίζεται σε απροσδιόριστο χώρο και χρόνο.

Τι έρχεται μετά;

Σε μια κοινωνία συνηθισμένη στον περισπασμό, η ησυχία και η ακινησία μπορούν να προκαλέσουν φόβο. Τα σώματά μας, από πεδία συναντήσεων και διεκδικήσεων μετατρέπονται σε άοσμα ολογράμματα στις οθόνες των υπολογιστών. Μπορούν τα παλλόμενα emojis να αντικαταστήσουν τους χτύπους της καρδιάς μας; Μπορούμε να αντέξουμε την πρόσκαιρη απουσία αγγίγματος; Με τι κόστος;

Τι έρχεται μετά;

Η φαινομενική ακινησία της πόλης ακολουθείται από μια εκρηκτική επιτάχυνση στο κοινωνικό της υπέδαφος. Πίσω από τις κλειδαριές των αστικών μας πάρκων, οι παπαγάλοι μάχονται με τα περιστέρια για το ποιος θα κυριαρχήσει στον δημόσιο χώρο. Η επικείμενη υποχώρηση του τουρισμού παραδίδει τα ανακαινισμένα διαμερίσματα του Airbnb, εκ νέου, σε αυτούς που έως τώρα στερήθηκαν το δικαίωμα σε αξιοπρεπή στέγαση. Μέσα στις ατελείωτες τηλεδιασκέψεις, οι σύγχρονοι «εργάτες της γνώσης» δουλεύουν ασταμάτητα για να ξορκίσουν το φάντασμα μιας νέας οικονομικής κρίσης. Έξω, στους άδειους δρόμους, οι εργαζόμενοι του «άτυπου τομέα» προσπαθούν με τα μηχανάκια τους να προσφέρουν τα απαραίτητα σε όσους πραγματικά χρειάζεται να μένουν διαρκώς στο σπίτι.

Τι έρχεται μετά;

Κλιματική δικαιοσύνη και αποανάπτυξη; Χρειάζονται όρια οι άνθρωποι και οι κοινωνίες; Αν ναι, τι είδους; Υφίσταται η έννοια του «αρκετού»; Αν ναι, πόσο είναι; Οι πόλεις μας είναι μηχανές περιβαλλοντικής υποβάθμισης: είναι υπεύθυνες για το 70% της παραγωγής των αερίων του θερμοκηπίου, ενώ πριν από την πανδημία του Covid-19 οι προβλέψεις έδειχναν ότι σύντομα θα φιλοξενούσαν το 68% των ανθρώπων του πλανήτη. Η γενικευμένη παγκόσμια επιβράδυνση, παρόλες τις δυσμενείς συνέπειες για τον άνθρωπο, αποδεικνύεται ευεργετική για το υπόλοιπο οικοσύστημα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση πάνω από την Κίνα και την Ευρώπη έχει ήδη μειωθεί μέχρι και 30%, τα νερά των παράκτιων πόλεων καθάρισαν μετά από δεκαετίες και ο ουρανός της Αθήνας μας είναι πιο γαλανός από ποτέ. Μιλάμε για έξυπνες πόλεις, αλλά μας λείπει η σοφία για το πώς να τις κάνουμε βιώσιμες. Μιλάμε για κυκλικές οικονομίες, αλλά αποτυγχάνουμε να αλλάξουμε τις καθημερινές μας πρακτικές. Μπορεί το σημερινό εξαναγκασμένο κοινωνικό πείραμα να μας μάθει κάτι για τις πόλεις του αύριο; Μπορούμε να φανταστούμε τις πόλεις μια νέας απέριττης αφθονίας;

Τι έρχεται μετά;

Δεν είμαστε μόνοι πάνω στη Γη. Δεν είναι μόνο η υπόλοιπη πανίδα και χλωρίδα, αλλά και οι αλγόριθμοι, τα δεδομένα και οι μηχανές, ο μεγάλος «άλλος» που μας καθορίζει και μας προκαλεί. Είναι η ώρα που πρέπει να σκεφτούμε, όχι μόνο πέρα από την εποχή μας, αλλά και πέρα από το ίδιο μας το είδος. Μπορούμε να σκεφτούμε έναν καλύτερο κόσμο σε 100 χρόνια από τώρα; Μπορούμε να βρούμε τρόπους ώστε τα δεδομένα και οι νέες τεχνολογίες να μην μετατραπούν σε νέμεση της αμετροέπειάς μας;

Τι έρχεται μετά;

Σκέψου,

Αναστοχάσου,

Δράσε,

Hack!

Άγγελος Βαρβαρούσης & Πρόδρομος Τσιαβός

HackΑthens 2020 — Προτεινόμενες Αναγνώσεις άρθρων στα Ελληνικά και τα Αγγλικά για τα εξής θέματα: Αστικοποίηση – Πόλεις – Αρχιτεκτονική / Ιστορία / Φύλο – Σώμα – Κοινωνικές Σχέσεις / Αλληλεγγύη – Κοινά / Τέχνες / Περιβάλλον και Εναλλακτικά Πρότυπα, μπορείτε να βρείτε εδώ.