Στο σφυρί σατυρική επιστολή της Jane Austen

Jane-austen
ΔΕΥΤΕΡΑ, 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2017

Η επιστολή αποκαλύπτει την κρυφή αγάπη της για τα κλισέ και τις συμβάσεις της γοτθικής μυθοπλασίας της εποχής.

Η Jane Austen μπορεί να σατίρισε τα μελοδραματικά μυθιστορήματα στο «Αββαείο του Νορθάνγκερ», αλλά μια επιστολή της η οποία θα βγει σε πλειστηριασμό την ερχόμενη εβδομάδα αποκαλύπτει πως η ίδια έβρισκε τέτοιου είδος μυθιστορήματα κάτι παραπάνω από συμπαθητικά. Η επιστολή φέρει την ημερομηνία 29-30 Οκτωβρίου 1812 και απευθυνόταν σε μια από τις πιο αγαπημένες ανιψιές της Austen, την Anna Lefroy. Στην επιστολή η Austen αναφέρεται στο γοτθικό μυθιστόρημα «Lady Maclairn, the Victim of Villany» της Rachel Hunter που κυκλοφόρησε το 1806 και το οποίο είχαν διαβάσει οι δυο.

Στο γράμμα της η Austen διακωμωδεί το μελοδραματικό ύφος της Hunter, αλλά παράλληλα εκθειάζει τα κλισέ και τα σφάλματα στο μυθιστόρημα, από τα ατελείωτα δάκρια της πρωταγωνίστριας και τον ζοφερό κόσμο της, μέχρι τις επαναλήψεις στην πλοκή και τους χαρακτήρες. H Janet Todd, η οποία επιμελήθηκε την κυκλοφορία των ολοκληρωμένων έργων της Austen για την Cambridge University Press, σχολίασε στον Guardian πως ο τόνος του γράμματος ήταν «τυπικός», αφού η συγγραφέας δεν έχανε την ευκαιρία να διακωμωδήσει και να σατιρίσει γυναίκες συναδέλφους της, καθώς και τις συχνά εξωφρενικές και συναισθηματικές ιστορίες τους. «Είχε εξαιρετική αντίληψη των συγγραφικών της δυνάμεων και μάλλον έμαθε πολλά για το τι να αποφύγει διαβάζοντας τα ατέλειωτα ρομάντζα των συγχρόνων της».

Sotheby's

Σύμφωνα με τον Gabriel Heaton, ειδικό του οίκου Sotheby’s για βιβλία και χειρόγραφα, η επιστολή είναι σημαντική, αφού, αν και το περιεχόμενο της ήταν γνωστό, είναι η πρώτη φορά που γίνεται διαθέσιμη στο ευρύ κοινό και στους ακαδημαϊκούς. Η επιστολή θα βγει σε πλειστηριασμό μαζί με άλλα δύο αποσπάσματα αλληλογραφίας μεταξύ της Austen και της ανιψιάς της, με τον οίκο να εκτιμά πως θα πωληθούν για περίπου 162.000 λίρες. Η επιστολή είχε κυκλοφορήσει σε τέσσερα αντίτυπα στο παρελθόν, περιλαμβάνοντας λάθη και προσθήκες. Οι μελετητές του έργου της Austen τονίζουν πως η συγκεκριμένη επιστολή δείχνει την αλληλεπίδραση της Austen με τους συναδέλφους της σε μια κρίσιμη περίοδο στη συγγραφική της καριέρα. Το «Λογική και ευαισθησία» είχε κυκλοφορήσει μόλις ένα χρόνο νωρίτερα, ενώ το «Περηφάνια και προκατάληψη» δεν έχει εκδοθεί ακόμα.

Αν και η επιστολή είχε ξεκάθαρα χιουμοριστικό τόνο, ο Heaton εξηγεί πως η Austen τοποθέτησε τον εαυτό της στον κόσμο του μυθιστορήματος της Hunter, καθώς «θυμίζει το πώς έγραφε για τα δικά της μυθιστορήματα, μιλώντας για το τι έγινε στους χαρακτήρες, λες και υπήρχαν στον πραγματικό κόσμο». Αυτό, συνέχισε ο Heaton, είναι κάτι που φαίνεται στην περίπτωση του «Αββαείου του Νορθάνγκερ», το οποίο γράφτηκε το 1803, αλλά εκδόθηκε μετά τον θάνατό της. Στο συγκεκριμένο έργο, η Austen ήταν ιδιαίτερα επικριτική έναντι των λογοτεχνικών συμβάσεων της εποχής, από συγγραφείς όπως ο Matthew Gregory Lewis και η Ann Radcliffe, αλλά όπως αφήνει να εννοηθεί στην επιστολή της, στην πραγματικότητα αποτελούσαν ένοχες απολαύσεις. «Μιλά σε μια φίλη και δείχνει πόσο της αρέσουν τα “σκουπίδια”, όπως πολλοί άνθρωποι αντιμετώπιζαν την μυθοπλασία εκείνη την εποχή, όχι μόνο τα γοτθικά μυθιστορήματα» συμπλήρωσε ο Heaton.