Ο λόγος; Η ομαδική έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «Την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν...»

Την Blank Wall Gallery την γνωρίζουμε από τις υψηλής αισθητικής εκθέσεις φωτογραφίας που φιλοξενεί, με τη συμμετοχή κάθε φορά φωτογράφων από την Ελλάδα και τον κόσμο. Αυτή τη φορά και για πρώτη φορά, ο χώρος της γκαλερί στην Κυψέλη θα φιλοξενήσει μια ομαδική έκθεση ζωγραφικής, στην οποία συμμετέχουν 43 σύγχρονοι Έλληνες εικαστικοί.

Ο τίτλος της έκθεσης αποτελεί απόσπασμα του γνωστού γνωμικού του αρχαίου Έλληνα λυρικού ποιητή Σιμωνίδη του Κείου «την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν» και επιλέχτηκε ως θέμα της, επειδή πρώτη φορά στον χώρο της Blank Wall Gallery φιλοξενείται έκθεση ζωγραφικής και, σύμφωνα με το γνωμικό, η ζωγραφική είναι ποίηση (δημιουργία) που σιωπά, δηλαδή ο θεατής ενός ζωγραφικού έργου προσλαμβάνει τα μηνύματα του έργου με βάση τα δικά του ξεχωριστά κριτήρια, τις προσωπικές του εμπειρίες και γνώσεις. Για τον λόγο αυτό όλα τα έργα της έκθεσης δε θα έχουν τίτλους, ώστε να αφήνουν ανεπηρέαστο τον θεατή τους να τα παρατηρήσει και να εξάγει τις δικές του εκτιμήσεις και συμπεράσματα και να αφήσει ελεύθερο το συναίσθημά του, παρατηρώντας τα, χωρίς να δεσμεύεται από τον τίτλο τους.

Οι ιστορικοί τέχνης Ευαγγελία Καϊράκη και Μαρία Μόσχα Καρατζόγλου σημειώνουν:

«Μέσα σε έναν ενιαίο, αδιάλειπτο χώρο, όπου ζητούμενο είναι από τη μία η μορφική αυτονομία, η ζωγραφική αποτύπωση ή η λεκτική εκφορά της εικαστικής / γλωσσικής σύνθεσης κι από την άλλη το περιεχόμενο και οι στόχοι της, εικαστικές τέχνες και λογοτεχνία συναντώνται. Η ζωγραφική, λοιπόν, ως σιωπηλή ποίηση, εφόσον αναφέρεται σε πράξεις που συμβαίνουν αυτή την στιγμή και η ποίηση ως ομιλούσα ζωγραφική, εφόσον αναφέρεται σε πράξεις που έχουν συμβεί ήδη ( Άς γάρ οί ζωγράφοι πράξεις ως γινομένας δεικνύουσι, ταύτας οί λόγοι γεγενημένας διηγούνται και συγγράφουσιν, Πλούταρχος) συνδιαλέγονται, αναστοχάζονται, συγκλίνουν και αλληλεπιδρούν μέσα από διαφορετικές αισθητηριακές οδούς, με κοινό παρονομαστή τη μίμησιν, κατά τον Αριστοτέλη, οπτικών εμφανίσεων και ανθρωπίνων πράξεων, αντίστοιχα. Προαπαιτούμενη η ιδέα, αυτοδύναμη και ενδελεχής, ως μοχλός δημιουργίας.

Η prima idea που υπερβαίνει τα ειδοποιά, μορφοπλαστικά όρια, οπτικοποιείται χειρονομιακά και γλωσσικά νοηματοδοτείται, θεσπίζοντας ανοιχτό διάλογο ανάμεσα σε δημιουργό, θεατή και αναγνώστη, σημαίνον και σημαινόμενο. Ζητούμενο η ώσμωση των τεχνών. Με την ανάμειξη των αισθήσεων, τη συναισθησία, πειραματίζονταν ζωγράφοι και ποιητές του τέλους του 19ου αι. Το ζήτημα τίθεται ξανά στο προσκήνιο, αυτή τη φορά συγκεκριμένα υπό την έννοια της σύνθεσης λόγου και εικόνας, το πρώτου μισού του 20ου αι. από κινήματα όπως ο Ντανταϊσμός, η Ρωσική Πρωτοπορία και ο Φουτουρισμός και κορυφώνεται με τη γέννηση της εννοιολογικής τέχνης, τη δεκαετία του ‘60, μιας κατ’ εξοχήν αμφισβητησιακής τέχνης, όπου προεξάρχουσα, άλλωστε, είναι η ομάδα με το εύγλωττο όνομα Art & Language.

Τελικά όμως, πέρα από κάθε συστηματική προσπάθεια σύζευξης της ποίησης με την ζωγραφική, η ποίηση ούτως ή άλλως αναβλύζει από την ζωγραφική και από την τέχνη εν γένει. Ο λόγος κινητοποιείται στον θεατή, υπό την έννοια των συναισθημάτων, των σκέψεων, των αναμνήσεων, των συμφωνιών, αλλά και των διαφωνιών. Όπως έλεγε ο Γκαίτε «Eίμαι αποφασισμένος να ζήσω σε ολότητα, αγαθότητα, ομορφιά». Και όπως έλεγε και ο Σιμωνίδης ο Κείος, σε ένα του επίγραμμα που μας έχει διασωθεί αυτούσιο, με την χαρακτηριστική ιωνική διάλεκτο: «τίς γάρ αδονάς άτερ θνατών βίος ποθεινός ή ποία τυραννίς; τάς άτερ ουδέ θεών ζηλωτός αιών» (Ποια ανθρώπινη ζωή και ποια εξουσία είναι επιθυμητή χωρίς ηδονή; Χωρίς αυτήν ούτε η ζωή των θεών δεν θα ήταν αξιοζήλευτη).

Με άξονα λοιπόν το καλλιτεχνικό αντικείμενο και πρόκριμα τη διέγερση αίσθησης και διάνοιας, 43 καλλιτέχνες οροθετούν έναν φαντασιακό εικαστικό χώρο, όπου η ζωγραφική, με την εμπειρία του οράν, ως γλώσσα και εκφραστική πράξη μαζί επιστρατεύεται για να αφηγηθεί -άλλοτε παραστατικά, άλλοτε υπαινικτικά-, να αρθρώσει νοήματα, να απελευθερώσει επιθυμίες, να καταδυθεί σε πτυχές της ανθρώπινης ψυχής. Το ποιείν αθωότατο των επιτηδευμάτων, άλλωστε!»

Στην έκθεση συμμετέχουν οι:
Ανδρούτσος Γιώργος // Αντζουλίδης Αντώνης // Αντωνίου Έλενα // Αντωνόπουλος Γιάννης // Αποστόλου Μάγδα // Αποστόλου Μαρία // Βλαντωνοπούλου Φανή // Γκινάκη Αναστασία // Δήμος Τάσος // Δραγάτση Φρύνη // Δρογώση Τάνια // Ιωάννα Τ. // Καμπανάκης Λεωνίδας // Κανέλλου Εβίτα // Καράλη Αγγέλα // Κοντογεώργος Βασίλης // Κορωνιού Παναγιώτα // Κοσμίδου Rose Σοφία // Κτιστοπούλου Μαρία // Κωνσταντίνου Πένυ // Μαναβή Πένη // Μανωλοπούλου Μαρικίτα // Μαυρολέων Κατερίνα // Μιχαηλίδου Νίκη // Μιχαλοπούλου Σταυρούλα // Μπλούκου Βασιλική // Μπόλκα Αναστασία // Μπόνη Σοφία // Μπόμπορη Αγγελική // Οθωναίου Φωτεινή // Παγώνη Ειρήνη // Παπαδημητρίου Γιώργος // Πάστρα Μαρία // Ράπτη Νάντια // Ριμπατσιού Κατερίνα // Σεζένια Αφροδίτη // Σκαντζής Κωνσταντής // Σταύρου Σοφία // Τζαλαλής Κωνσταντίνος // Τζομάκας Γιάννης // Τουλιάτου Κερασιά // Φίλη Μαρία // Χρυσανθόπουλος Αριστείδης

Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος 24 σελίδων.

Info
Εγκαίνια: Παρασκευή 1^η Δεκεμβρίου και ώρα 20:00 – 23:00
Διάρκεια έκθεσης: 1 – 23 Δεκεμβρίου 2017
Επιμέλεια έκθεσης: Ευαγγελία Καϊράκη, Μαρία Μόσχα Καρατζόγλου
Concept – Οργάνωση – Επικοινωνία: Δημήτρης Λαζάρου
Επιμέλεια spots – videos: Τάσος Πέτσας
Μεταφράσεις στα Αγγλικά: Λεωνίδας Καμπανάκης
Η instrumental σύνθεση «Angel of mine», που συνοδεύει μουσικά videos και spots είναι του δημιουργού Τάσου Πέτσα