Διαθέσιμο δωρεάν το αρχείο του Gabriel García Márquez
Το αρχείο του Κολομβιανού συγγραφέα του «Εκατό χρόνια μοναξιά» συμπεριλαμβάνει χιλιάδες σελίδες ανέκδοτου υλικού και φωτογραφιών.
Πριν από δύο χρόνια το πανεπιστήμιο του Τέξας απέκτησε το αρχείο του Κολομβιανού συγγραφέα Gabriel García Márquez για περίπου 2,2 εκατομμύρια δολάρια, με πολλούς να επικρίνουν το γεγονός πως τα λογοτεχνικά λείψανα ενός εκ των πιο σφοδρών επικριτών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού θα «αναπαύονταν» στις ΗΠΑ.
Το Harry Ranson Center του πανεπιστημίου όμως έχει ψηφιοποιήσει και διαθέσει δωρεάν μέσω διαδικτύου περίπου το μισό της συλλογής. Συνολικά υπάρχουν περίπου 27.000 σελίδες και εικόνες τις οποίες μπορεί να μελετήσει ο κάθε επισκέπτης της ιστοσελίδας. Ο κατάλογος του αρχείου είναι στα αγγλικά και τα ισπανικά και περιλαμβάνει προσχέδια και άλλο υλικό σχετικό με όλα τα μεγάλα έργα του, όπως το «Εκατό χρόνια μοναξιά» που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό.
Πέραν όμως των προσχεδίων υπάρχει πλήθος ανέκδοτων σημειώσεων, φωτογραφιών και προσωπικών αντικειμένων (όπως η συλλογή διαβατηρίων του), τα οποία δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την προσωπικότητα και τη ζωή του μεγάλου συγγραφέα.
Πολλές φορές πολιτιστικά ιδρύματα ψηφιοποιούν το αρχειακό υλικό τους και θα το διαθέτουν δωρεάν μέσω του διαδικτύου, αλλά συγκεκριμένη περίπτωση είναι λίγο ασυνήθιστη, καθώς τα πνευματικά δικαιώματα για το έργο του βρίσκονται ακόμα σε ισχύ. Ο διευθυντής του Ransom Center, Steve Enniss, ευχαρίστησε την οικογένεια του συγγραφέα που ξεκλείδωσε το αρχείο του, αναγνωρίζοντας αυτό το έργο του ως μια άλλη μορφή υπηρεσίας στους απανταχού αναγνώστες του».
Το διαδικτυακό αρχείο πάντως δεν είναι πλήρες και όσοι θελήσουν να δουν πολλά από τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια του, όπως τα δέκα προσχέδια του τελευταίου μυθιστορήματος «We’ll See Each Other In August» το οποίο δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει, θα πρέπει να ταξιδέψει στο Τέξας. Ένα από τα κεφάλαια πάντως του μυθιστορήματος εκδόθηκε από την ισπανική εφημερίδα La Vanguardia το 2014, λίγο μετά τον θάνατο του García Márquez στην ηλικία των 87. Η οικογένεια έχει ξεκαθαρίσει πως δεν σκοπεύει να εκδώσει το μυθιστόρημα.
Ανάμεσα στα αρχεία όμως υπάρχει ένα 32-σέλιδο πρόχειρο που αποτελεί τη βάση για τον δεύτερο τόμο των απομνημονευμάτων του συγγραφέα και καλύπτει τα χρόνια που έζησε στην Ευρώπη και εν συνεχεία στο Μεξικό, όπου και έγραψε τα «Εκατό χρόνια μοναξιά». Το αρχείο περιλαμβάνει και ειδικά εργαλεία αναζήτησης, ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να συγκρίνει τις διαφορετικές εκδοχές των γραπτών του García Márquez, όπως μεταβάλλονταν από σχέδιο σε σχέδιο.
Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Alvaro Santana-Acuña του Whitman College, το αρχείο θα βοηθήσει να ερευνηθούν οι «μυθικές» ιστορίες του συγγραφέα και το έργο του. Παρά το γεγονός ότι ο García Márquez είχε ισχυριστεί πως έγραψε το μυθιστόρημα εντελώς απορροφημένος μέσα σε 18 μήνες, η αλληλογραφία του από εκείνη την περίοδο δείχνει πως συχνά έστελνε αποσπάσματα σε γνωστούς και κριτικούς, ενώ περίπου το ένα τρίτο των κεφαλαίων είχε εκδοθεί σε εφημερίδες πριν την κυκλοφορία του βιβλίου. Κάτι αντίστοιχο έκαναν πολλοί συγγραφείς κατά το παρελθόν, όπως ο Charles Dickens, για να προσαρμόσουν το τελικό βιβλίο ανάλογα με την ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού.
Όπως πολλοί συγγραφείς, έτσι και ο García Márquez ισχυριζόταν πως δεν έδινε σημασία στις κριτικές του έργου του, ιδιαίτερα μάλιστα τις αρνητικές. Τα πρόχειρα σημειωματάρι;a του όμως δείχνουν πως συγκέντρωνε κριτικές, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις απαντούσε ο ίδιος προσωπικά.