Η Can Christina Androulidaki Gallery φιλοξενεί τον Κωνσταντίνο Λαδιανό.

Στη νέα του ατομική έκθεση στη γκαλερί CAN ο Κωνσταντίνος Λαδιανός (γ.1967) συνεχίζει να οικοδομεί ένα σύμπαν από εικόνες που μαρτυρούν την ισάξια αποδοχή του καθημερινού και του απίθανου, του κοινού και του θαυμαστού, αναμιγνύοντας προσωπικές μνήμες με θρησκευτικές εικόνες, μυθικές αναπαραστάσεις και λυρικές αφηγήσεις οι οποίες συντάσσουν έναν προσωπικό χώρο που διερευνά τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης.

Τοποθετημένα σε ένα δωμάτιο βαμμένο ροζ ώστε να θυμίζει μπουντουάρ ο καλλιτέχνης παρουσιάζει ζωγραφικούς πίνακες με την χαρακτηριστική τεχνική της αυγοτέμπερας σε ξύλο, επιτοίχια έργα και κατασκευές με ζωγραφική και ανάγλυφα στοιχεία σε αλουμίνιο, και μία σειρά από έργα με κορδέλες και υφάσματα κεντημένα στο χέρι.

Ο όρος Boudoir στον τίτλο της έκθεσης αναφέρεται στην ιδιωτική κρεβατοκάμαρα μιας γυναίκας ή σε ένα χώρο σαν πριβέ σαλόνι ανάμεσα στην τραπεζαρία και την κρεβατοκάμαρα όπου αποσύρονταν οι κυρίες μετά το δείπνο.

Ο Μαρκήσιος ντε Σάντ (1740-1814) με τα λογοτεχνικά του έργα βοήθησε στην ανάπτυξη μιας σκανδαλώδους φήμης γύρω από αυτόν τον χώρο που ήταν αφιερωμένος στην ιδιωτικότητα των γυναικείων συνομιλιών. Ο Λαδιανός στην έκθεση αυτή αγκαλιάζει τον όρο και δημιουργεί τον δικό του ιδιωτικό χώρο -ένα μπουντουάρ τόσο για γυναίκες όσο και για άντρες- αφιερωμένο στις πιο προσωπικές και απόκρυφές του σκέψεις και αναζητήσεις.

Το βιβλίο του Σαντ «Η Φιλοσοφία του Μπουντουάρ» («La Philosophie dans le Boudoir») αν και αρχικά θεωρήθηκε έργο πορνογραφίας, στη συνέχεια αναγνωρίστηκε ως κοινωνικό-πολιτικό δράμα. Κλεισμένοι σε ένα τέτοιο δωμάτιο οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες επιχειρηματολογούν γύρω από το πως το μόνο ηθικό σύστημα που ενισχύει την πολιτική επανάσταση είναι η έλλειψη ηθικών φραγμών και για το πως εάν οι Γάλλοι δεν υιοθετήσουν την φιλελεύθερη φιλοσοφία η χώρα θα επιστρέψει στη μοναρχία. Το βιβλίο εκφράζει πλήρως τη φιλοσοφία του Σαντ γύρω από τη θρησκεία και την ηθική, ενώ προτείνει ότι θα ήταν ωφέλιμο για την κοινωνία εάν οι πολίτες αγκάλιαζαν τον αθεϊσμό απορρίπτοντας κάθε κοινωνική σύμβαση γύρω από τον την ηδονή και τον πόνο.

Στο δικό του Ροζ Μπουντουάρ ο Λαδιανός αφουγκράζεται παρόμοιες σκέψεις γύρω από τον Θεό, τη ζωή, την ηθική και την ελευθερία δημιουργώντας ένα ολόδικό του σύμπαν από πρόσωπα και σύμβολα. Τα δύο μεγάλα ζωγραφικά έργα που παρουσιάζονται εδώ έχουν στραμμένο το βλέμμα προς τα μέσα. Από τη μία ένα μεγαλειώδες τοπίο που ξεκινάει από τα έγκατα της γης ως την κορυφή ενός πανύψηλου βουνού έχοντας από πάνω του ένα τεράστιο μάτι που παρακολουθεί και από την άλλη ένα έργο μαγικού ρεαλισμού που απεικονίζει μία εντυπωσιακά ντυμένη γυναίκα που τηγανίζει δύο αυγά ενώ στέκεται σε μια βάρκα που επιπλέει σε ένα πλημμυρισμένο δωμάτιο.

Επηρεασμένος από το περίφημο έπος «Χαμένος Παράδεισος» (Paradise Lost) του Τζων Μίλτον (1608-1674) με θέμα την πτώση του ανθρώπου, το καλό και το κακό, τον ορθό λόγο, την ελεύθερη βούληση, την εξουσία του Θεού και το αυτεξούσιο του ανθρώπου, ο Λαδιανός δημιουργεί ένα έργο που μοιάζει με χάρτης της ζωής. Εκεί όμως που για τον Μίλτον το μάτι του Θεού (δηλαδή η θεϊκή ενέργεια) διαπερνάει όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και τη φύση, το σύμπαν, κ.ο.κ., για τον καλλιτέχνη το μάτι με τις χρυσές ακτίνες δεν είναι εκείνο του Θεού αλλά του ίδιου του ανθρώπου, η εσωτερική ματιά που διαπερνάει την ύπαρξη μας σε όλα μας τα χρόνια, η εσωτερική μας κρίση που είναι αμείλικτη, σκληρή και διαπεραστική, που άλλοτε μας κρατάει δέσμιους και άλλοτε μας βοηθάει να κατακτήσουμε την ελευθέρια μέσα από την αλήθεια και τη γνώση.

Στα έργα του Λαδιανού συχνά το σημαντικό μοιάζει ασήμαντο και το ασήμαντο σημαντικό, το φορτισμένο αφόρτιστο και το αντίστροφο. Γεγονότα που μοιάζουν πραγματικά, ταυτόχρονα μπορεί να έχουν μια συνυποδήλωση φανταστική, καθώς κάποια δεν επεξηγούνται ή είναι πολύ απίθανο να συμβούν. Στοιχεία μαγικά ή φανταστικά -όπως η ύπαρξη νερού και μιας βάρκας μέσα σε ένα κλειστό δωμάτιο- οι χαρακτήρες του τα αντιλαμβάνονται ως μέρος της πραγματικότητας τους, ενώ ο χρόνος μπορεί να κυλά κι εκείνος ανορθόδοξα με το παρόν να μπλέκεται με το παρελθόν (επιστροφές) και το μέλλον (εξελίξεις), ή ακόμη και να παρουσιάζεται αντιφατικός, όπως στο τοπίο με το βουνό στο οποίο από την μία είναι νύχτα και από την άλλη μέρα. Την ίδια στιγμή, σύγχρονα πορτρέτα ανθρώπων από το κοντινό περιβάλλον του καλλιτέχνη μοιάζουν βγαλμένα από μια άλλη εποχή, ενώ συχνά το ανθρώπινο των χαρακτήρων αυτών μπλέκεται με το φανταστικό ή το μεγαλειώδες, εμβαθύνοντας στα κίνητρα τους και προσδίδοντας τους μια μυθική ή μια θρησκευτική-ιστορική διάσταση. Δημιουργείται έτσι μια ενδιαφέρουσα αντίφαση, μία συμφιλίωση του υπερφυσικού στοιχείου με μία εσωτερική αληθοφάνεια, ένα πάντρεμα του υπερβατικού με το πραγματικό.

Παράλληλα με τα ζωγραφικά έργα στην έκθεση παρουσιάζεται και μία μεγάλη ενότητα από κεντήματα, μία τεχνική που παραδοσιακά θεωρείτο γυναικεία ενασχόληση. Πράγματι, κατά τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα στον δυτικό κόσμο ένα κορίτσι αναμενόταν να μεγαλώσει, να παντρευτεί, να κάνει παιδιά και να αναλάβει την φροντίδα του σπιτιού. Μέσα σε αυτήν την περιορισμένη σφαίρα για την οποία προορίζονταν τα κορίτσια αντί για ακαδημαϊκές σπουδές, αποστέλλονταν σε σχολές οικοκυρικής όπου διδάσκονταν μια ποικιλία δεξιοτήτων που θεωρούνταν «γυναικεία επιτεύγματα» όπως η μουσική, η ζωγραφική με ακουαρέλα, οι καλοί τρόποι και το ράψιμο. Τα νεαρά κορίτσια μάθαιναν την τέχνη του κεντήματος ξεκινώντας να κεντάνε γράμματα και αριθμούς και στη συνέχεια προχωρούσαν μαθαίνοντας να δημιουργούν όλο και πιο σύνθετες εικόνες οι οποίες εξυπηρετούσαν μια σημαντική λειτουργία: να αποκαλύψουν τις αξίες της κοπέλας και της οικογένειάς της σε πιθανούς μελλοντικούς μνηστήρες. Η αποδοχή του θανάτου και η ανάμνηση των νεκρών, μέσα από κεντημένα πορτρέτα είναι ένα πολύ συχνό θέμα, όπως εξίσου δημοφιλής είναι και σκηνές από ρομαντικά ποιήματα, από την παλαιά διαθήκη ακόμη και αναπαραστάσεις του ίδιου του σπιτιού. Τα ολοκληρωμένα έργα στη συνέχεια πλαισιώνονταν και διακοσμούσαν το σαλόνι, αναγγέλλοντας την υπακοή στους γονείς και στον Θεό και επιδεικνύοντας τις «γυναικείες αρετές» του κατασκευαστή τους, όπως η υπομονή και η επιδεξιότητα στο ράψιμο.        

Κόντρα σε αυτήν την ατμόσφαιρα καθωσπρεπισμού και εκλέπτυνσης που συνδέεται με το φύλλο, ο Λαδιανός καταπιάνεται με αυτήν την παραδοσιακά «γυναικεία τέχνη» και κεντάει τον δικό του σύμπαν προσεγγίζοντας ακόμη και θέματα απαγορευμένα ή ταμπού όπως ερωτικές πόζες και λεπτομέρειες από αντρικά γυμνά. Ο τρόπος που χειρίζεται τα θέματά του -κεντημένα με φροντίδα- κάνει τα ερωτικά να δείχνουν φιλτραρισμένα, απενοχοποιημένα, σχεδόν οικιακά. Τα κορμιά μοιάζουν να αποφορτίζονται από την ιστορία του γυμνού, να ηρεμούν. Εικόνες άλλοτε σοκαριστικές προβάλλουν εδώ παιχνιδιάρικες, σχεδόν αθώες, όμοιες με πον-πον ή ζαχαρωτά. Τέλος η χρήση του «Millennial Pink» στα υφάσματά του καλλιτέχνη, η αποκορεσμένη αυτή σκιά του ροζ έχει κάτι το διαφορετικό, ειλικρινές και νοσταλγικό ταυτόχρονα. Το χρώμα που άρχισε να εμφανίζεται και να συζητιέται παντού λένε ότι πρωτοπαρουσιάστηκε το 2014 στην ταινία του Wes Anderson και στο πλήρωμα του The Grand Budapest Hotel. Στη συνέχεια πρωταγωνίστησε στις σακούλες του σουηδικού οίκου Acne πριν γίνει η διεθνής μασκότ του ροζ που ήρθε να μας θυμίσει ευτυχώς ότι το χρώμα -όπως και πολλά πράγματα στη ζωή- δεν χαρακτηρίζονται από το φύλλο.

Ο Κωνσταντίνος Λαδιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με δάσκαλο τον Δημήτρη Κοντό. Ασχολείται κυρίως με τη ζωγραφική και το κέντημα, ενώ η ανθρώπινη φιγούρα βρίσκεται στο επίκεντρο του έργου του μέσα από την οποία βρίσκει έκφραση η οντολογική του ανησυχία γύρω από θέματα πίστης, πολιτισμού και αισθητικής. Η τελευταία του έκθεση στη γκαλερί CAN πραγματοποιήθηκε το 2015 ενώ έχει συμμετάσχει σε ένα πλήθος από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις όπως στην έκθεση “Spiritual Materialism” στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, “Κάτι το Ωραίον” στη γκαλερί ELIKA, “Feed me” στη γκαλερί GazonRouge Loraini Alimantiri, “Lustlands” στο Family Business στη Νέα Υόρκη, “Hell Αs Pavilion” στο Palais de Tokyo στο Παρίσι, “(O)IKEA Hydra School Projects” στην Ύδρα, “Paint-id” στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, “Ό,τι Απομένει είναι μέλλον” στην Πάτρα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, κ.ο.κ. Τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται ανάμεσα στην Αθήνα και την Ύδρα.

Info
Can Christina Androulidaki Gallery
Π. Αναγνωστοπούλου 42, Κολωνάκι
Διάρκεια: 23.01.18 - 10.03.18

Ωράριο λειτουργίας: Τρίτη - Παρασκευή: 11π.μ. - 3μ.μ. / 5μ.μ. - 8μ.μ.
Σάββατο: 11π.μ. - 4μ.μ. και με ραντεβού