Από την Patty Smith και την Kate Moss μέχρι την Ilona Staller, γνωστή ως Τσιτσιολίνα, η τέχνη έχει αγαπήσει πρόσωπα και έχει δημιουργήσει είδωλα. Οι απανταχού μούσες χάρισαν στο κοινό όλα εκείνα, που οι διάσημοι καλλιτέχνες φρόντισαν να μεταφέρουν με τη δική τους εικαστική παρέμβαση.

Όλες οι μούσες είχαν ερωτική σχέση με τους δημιουργούς τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήταν απαραίτητα εραστές (πολλές φορές η ερωτική τους σχέση ήταν φαντασιακή), γιατί όπως κατά καιρούς έχουν υποστηρίξει μερικοί, τέχνη χωρίς έρωτα δεν υπάρχει. Και για να δημιουργήσει κανείς τέχνη πρέπει να αγαπά αυτό βλέπει, να το θεοποιεί, να αποτελεί την απόλυτη πηγή έμπνευσής του. Έτσι και οι καλλιτέχνες που ακολουθούν λάτρεψαν τις δικές τους μούσες.

Kate Moss και Banksy

Πρόκειται για μία «εν ενεργεία» σχέση δημιουργού – μούσας, την πιο σύγχρονη, άρα και αυτήν που το μέλλον θα δείξει αν όντως πρόκειται για σχέση λατρείας και έμπνευσης. Η petit εκπρόσωπος της παγκόσμιας μόδας και ένα από τα πιο ακριβοπληρωμένα μοντέλα της πασαρέλας είναι η 39χρονη Kate Moss.

Έχει περπατήσει χιλιόμετρα για πασίγνωστους οίκους μόδας από πολύ νεαρή ηλικία αλλά η εικαστική της συμβολή στην παγκόσμια τέχνη αναδείχτηκε μέσα από τη δουλειά του street artist Banksy. Σε μία αλά Andy Warhol έκδοση του καλλιτέχνη, όπου η Kate Moss ποζάρει με μαλλί και ύφος σύγχρονης Marylin, ο πίνακας πωλήθηκε έναντι 96.000 λιρών το 2008.

Δύο χρόνια αργότερα, η μούσα…Moss πλήρωσε περίπου 200.000 δολάρια τον καλλιτέχνη για να δημιουργήσει μια τοιχογραφία για εκείνη. Ήθελε ο Banksy να απεικονίσει αυτή και μερικούς διάσημους φίλους της σε όλες τις ηλικίες.

Edie Sedgwick και Andy Warhol

Η Edie Sedgwick, γνωστή και με το ψευδώνυμο «princess» ήταν η μούσα του Andy Warhol. Γεννημένη στις 20 Απριλίου του 1943, γνώρισε τον επονομαζόμενο «θεό της Pop Art» και το 1965 της αποδόθηκε ο τίτλος «The Girl of the Year», αφού είχε πρωταγωνιστήσει σε πολλές μικρού μήκους ταινίες του στη δεκαετία του 1960.

Αποτέλεσε πρότυπο της εποχής και μεταξύ άλλων ήταν διάσημη για τις απίστευτες σπατάλες της, αφού κατάφερε να ξοδέψει τη διόλου ευκαταφρόνητη περιουσία της μόλις μέσα σε 6 μήνες. Ωστόσο, δεν κατάφερε να υπερνικήσει τα πάθη της.

Υπήρξε αλκοολική και ναρκομανής και πέθανε στην ηλικία των 28 ετών από δηλητηρίαση αιθανόλης. Πολλοί έσπευσαν να κατηγορήσουν τον Warhol για την κακή επιρροή που άσκησε πάνω της, αλλά πολύ πριν ακόμη συναντήσει το «δημιουργό» της, αυτή η μούσα είχε νοσηλευτεί σε ψυχιατρικές κλινικές δύο φορές.

Patti Smith και Robert Mapplethorpe

Η «νονά του punk» Patti Smith αποτέλεσε έμπνευση για πολλούς και αντικείμενο εικαστικής έκφρασης για τον Robert Mapplethorpe. Η ιστορία τους ήταν ένα παραμύθι «απροσάρμοστων» για τα κοινωνικά δεδομένα, που βρήκαν ο ένας τον άλλον και δημιούργησαν τέχνη, η οποία άλλαξε την έννοια του πολιτισμού: η Patti με τη μουσική της και ο Robert με τη φωτογραφία.

Ακόμα και όταν αυτός συνειδητοποίησε ότι ήταν ομοφυλόφιλος, οι δύο τους ήταν αχώριστοι και οι ρόλοι του δημιουργού και της μούσας εναλλάσσονταν συχνά στο όνομα της τέχνης τους, στις δεκαετίες του '60 και του '70 στη Νέα Υόρκη.

Kiki de Montparnasse και Man Ray

Ο Man Ray ήταν ένας Αμερικανός καλλιτέχνης του μοντερνισμού, που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στο Παρίσι. Με σημαντική συμβολή στον ντανταισμό και τον σουρρεαλισμό, ανακάλυψε τη μούσα του στο πρόσωπο της Alice Ernestine Prin, της πρώτης επισήμως αναγνωρισμένης μούσας στην ιστορία της τέχνης.

Η «Βασίλισσα του Montparnasse» ή «Kiki de Montparnasse», ήταν μία γαλλίδα μοντέλο, καλλιτέχνης, τραγουδίστρια νυχτερινών κέντρων, ηθοποιός και ζωγράφος, που βοήθησε να καθοριστεί η απελευθερωτική κουλτούρα του Παρισιού στις αρχές του 1920.

Το 1996, οι βιογράφοι της έγραφαν για το φαινόμενο Kiki de Montparnasse, «Πρόκειται για μία από τις πρώτες πραγματικά ανεξάρτητες γυναίκες του αιώνα». Με τον Μan Ray υπήρξαν σύντροφοι σχεδόν όλη τη δεκαετία του 20, οπότε και έκανε εκατοντάδες πορτρέτα της. Μερικά από τα πιο γνωστά έργα του, όπως το «Le Violon d'Ingres» και το «Noire et Blanche» βασίζονται αποκλειστικά σε αυτήν.

Ξεκίνησε να ποζάρει από την ηλικία των δεκατεσσάρων ετών γυμνή για γλύπτες, κάτι που επηρέασε τη σχέση με τη μητέρα της. Ωστόσο, υιοθετώντας το όνομα Kiki, πόζαρε για δεκάδες καλλιτέχνες, συμπεριλαμβανομένων των Chaim Soutine, Jean Cocteau, Tono Salazar, Hermine David, Arno Breker κ.λπ.

Amanda Lepore και David LaChapelle

Η Amanda Lepore είναι μια τρανσέξουαλ persona που έχει εμφανιστεί σε πολλές διαφορετικές διαφημιστικές καμπάνιες για μεγάλες εταιρείες. Ωστόσο, αυτόν που κατάφερε να μαγέψει είναι τον φωτογράφο David LaChapelle, ο οποίος έχει συνεργαστεί μαζί της σε πολλά διαφορετικά projects.

Η σχέση τους δεν υπήρξε ερωτική με τη στενή έννοια του όρου, αλλά οι δύο τους έχουν έρθει αρκετά κοντά, δημιουργώντας την απόλυτη σχέση «μούσας- δημιουργού».

Marie-Therese Walter και Pablo Picasso

Το 1927, ο Picasso συνάντησε τη Marie-Thérèse Walter. Τότε ήταν παντρεμένος με μία Ρωσίδα μπαλαρίνα, με την οποία είχε έναν πεντάχρoνο γιo. Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν ήταν ικανά να τον κρατήσουν μακριά από τη μούσα του.

Η Marie έμεινε έγκυος και η σύζυγος του Picasso έφυγε με τον γιo τους στην Νότια Γαλλία. Αλλά ο Picasso τελικά ερωτεύτηκε μία άλλη γυναίκα και παράτησε τη Marie. Εκείνη αυτοκτόνησε, τέσσερα χρόνια αφού πέθανε ο Picasso, ωστόσο, όσο διάστημα ήταν μαζί, εκέινος έκανε πολλά πορτρέτα της, μεταξύ των οποίων και το «Le Reve», το οποίο αγοράστηκε σε μία μυστική πώληση από κάποιον ηλικιωμένο πλούσιο.

Dora Maar και (ξανά) Pablo Picasso

Η γαλλίδα φωτογράφος, ποιήτρια και ζωγράφος Dora Maar είναι ίσως η πιο γνωστή μούσα του Picasso. Λάτρης των έργων του, συναντήθηκαν, όταν εκείνη ήταν 28 ετών και εκείνος 54. Τους σύστησε ο ποιητής Paul Éluard.

Η σχέση τους διήρκεσε σχεδόν 9 χρόνια και ο Picasso ζωγράφισε πολλά πορτρέτα της θλιβερή του μούσας, με πιο γνωστό το «The Weeping Woman», του 1937, πίνακας ο οποίος θεωρείται ως η θεματική συνέχεια της τραγωδίας, που απεικονίζεται στην Guernica. Τελικά, ο Picasso για μία ακόμη φορά ερωτεύτηκε κάποια άλλη γυναίκα και άφησε τη μούσα του.

Gala Diakonova και Max Ernst και Salvador Dali

Αντίθετα με τον Picasso, που είχε δύο μούσες, έχει υπάρξει και μία μούσα με δύο...εμπνευστές. Ο λόγος για την Gala Diakonova, που υπήρξε σύντροφος του ζωγράφου Max Ernst, ενώ ήταν παντρεμένη με τον ποιητή Paul Éluard.

Ο Ernst, μάλιστα στη συνέχεια μετακόμισε και ζούσε με το παντρεμένο ζευγάρι στη βίλα τους στο Eaubonne, στο Παρίσι. Ωστόσο, δεν υπήρχε τριβή μεταξύ του τρίο. Στην πραγματικότητα, ήταν γνωστό ότι είχαν περάσει τρία χρόνια οι τρεις τους ως «ζευγάρι».

Ο Ernst ζωγράφισε τη Gala στον πίνακα «Au Rendez-vous des amis», απεικονίζοντας την ως μια ερωτική θεά, κάτι που αποτέλεσε ρόλο για εκείνη σε πολλά από τα μεταγενέστερα έργα του. Τελικά όμως, η μούσα του γνώρισε και παντρεύτηκε τον θρυλικό Salvador Dali. Η μετέπειτα Gala Dalí, γνωστή απλά ως Gala, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για αυτούς και πολλούς άλλους συγγραφείς και καλλιτέχνες.

Ilona Staller (Τσιτσιολίνα) και Jeff Koons

Η Ilona Staller, γεννημένη στις 26 Νοεμβρίου του 1951 είναι η γνωστή Cicciolina. Η ουγγρικής καταγωγής Ιταλίδα πορνοστάρ, τραγουδίστρια που έχει καθίσει και στα έδρανα του ιταλικού κοινοβουλίου, δε σταμάτησε την κινηματογραφική της καριέρα, ούτε καν την εποχή που ήταν βουλευτής.

Συνηθισμένη να δίνει πολιτικές ομιλίες με το ένα στήθος της εκτεθειμένο, αποτέλεσε τη μούσα του Jeff Koons, ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κόσμο της τέχνης, ο οποίος κέρδισε τη φήμη του με την ικανότητά του να μεταποιεί αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ακόμη και εκείνα που είναι κιτς, σε λειτουργικά είδη της καταναλωτικής κοινωνίας.

Η Ilona Staller έχει κάνει μία καριέρα βασισμένη στη σεξουαλικότητά της και εμφανίζεται σε γλυπτά και πίνακες ζωγραφικής σε πολλές διαφορετικές οικείες στάσεις με τον Koons. Οι δυο τους παντρεύτηκαν το 1991 αλλά χώρισαν το 1998. Είχαν μαζί ένα παιδί, αλλά η σχέση μούσας-δημιουργού κατέληξε σε μία δυσάρεστη μάχη στα ιταλικά δικαστήρια για την επιμέλειά του.

Φωτογραφίες: www.wikipedia.org

Σόφη Ζιώγου

[email protected]