«Θα μπορούσα να σημειώσω πολύ μεγαλύτερη πρόοδο αν ήμουν λίγο πλουσιότερος» ανέφερε ο εμβληματικός καλλιτέχνης.

Η εικόνα του καλλιτέχνη ως μια βασανισμένη διάνοια αφιερωμένη στις τέχνες ενσωματώνεται απόλυτα στην περίπτωση του Vincent van Gogh. Το νέο βιβλίο «Vincent van Gogh: A Life in Letters» των Nienke Bakker, Leo Jansen και Hans Luijten του μουσείου Van Gogh συγκεντρώνει περίπου το ένα δέκατο των επιστολών του καλλιτέχνη που διασώζονται και δίνει μια νέα προοπτική για τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου.

«Είχε ένα τικ προσώπου και τα χέρια του φαίνονταν πως ήταν διαρκώς σε κίνηση. Ο κόσμος συχνά τον φοβόταν, λόγω της άγριας και ακατάστατης εμφάνισης του και το έντονου τρόπου ομιλίας του» αναφέρουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες του βιβλίου για την εικόνα που έδινε ο καλλιτέχνης και η οποία οφειλόταν κατά ένα βαθμό στις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε.

Shutterstock / Everett Collection

Ο Αμερικάνος ποιητής και κριτικός Kenneth Rexroth είχε δηλώσει κάποτε ότι «η αλληλογραφία των σπουδαίων καλλιτεχνών και ιδεαλιστών στην ιστορία του δυτικού ανθρώπου κυρίως έχει να κάνει με τα λεφτά», κάτι το οποίο είναι εμφανές στα γράμματα που έστελνε ο van Gogh στον αδερφό του Theo, ο οποίος του είχε συμπαρασταθεί και τον στήριξε σε όλη του τη ζωή.

«Ω Theo, θα μπορούσα να σημειώσω πολύ μεγαλύτερη πρόοδο αν ήμουν λίγο πλουσιότερος» αναφέρει σε μια επιστολή που έγραψε στην Χάγη το 1883, ενώ στα γράμματα του συχνά εξέφραζε την ανάγκη να μετακομίσει. Αρχικά στην ύπαιθρο και αργότερα, όταν κατάφερε να φύγει από τα αστικά κέντρα, κάπου όπου το νοίκι για το εργαστήριο του και το κόστος διαβίωσης θα ήταν χαμηλότερα.

Wikipedia

Παρά τα όνειρα του, ο van Gogh είχε ανάγκη την συντροφιά άλλων καλλιτεχνών, έστω και μόνο για να διαφωνεί μαζί τους και άρχισε να γράφει πιο συστηματικά όταν πήγε να βρει τον αδερφό του στην «Πόλη του Φωτός». «Το Παρίσι είναι μοναδικό και παρά τις δυσκολίες που μπορεί να υπάρχουν για να ζήσει κανείς εδώ και ακόμα και εάν όλα γίνουν χειρότερα και πιο σκληρά, το γαλλικός αέρας καθαρίζει το μυαλό και κάνει καλό – αφάνταστα καλό» έγραψε σε έναν Βρετανό καλλιτέχνη και φίλο του το 1886.

Εμπνευσμένος από τα έργα των Ιμπρεσιονιστών που είδε στο Παρίσι, ο van Gogh απομακρύνθηκε από την ολλανδική παράδοση των γήινων τόνων που επηρέασαν τα πρώτα του καλλιτεχνικά χρόνια και άρχισε να αναπτύσσει ένα στυλ με έντονα χρώματα. Έχοντας επισκεφτεί τα στούντιο συναδέλφων του όπως οι Paul Gauguin, Georges Seurat και Émile Bernard, ο Ολλανδός ζωγράφος βρήκε την θέση του στην avant-garde της εποχής και όταν το 1888 τελικά έφυγε από το Παρίσι για την Αρλ (αναζητώντας πιο έντονο φως αλλά και φθηνότερο νοίκι), ένιωθε πως ήταν ένας από τους ηγέτες της καλλιτεχνικής γενιάς του.

Shutterstock / Everett Collection

Τα έργα του van Gogh από το καλοκαίρι και το φθινόπωρο εκείνης της χρονιάς θεωρούνται τα πιο γνωστά του. Στα γράμματα που έστειλε στον Gauguin προσπαθούσε να τον πείσει να μετακομίσει στην Αρλ μαζί του, όμως στα τέλη της χρονιάς έπαθε έναν νευρικό κλονισμό και χρειάστηκε σε νοσηλευτεί σε άσυλο. Οι κύριες αιτίες φέρονται να ήταν η κακή διατροφή, ήπιες κρίσεις που έμοιαζαν με επιληψία, οι επιπτώσεις από τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες που είχε κολλήσει, αλλά και η ανήσυχη φύση του.

Μετά από εννέα μήνες νοσηλείας στο άσυλο, ο Vincent έστειλε στον αδερφό του ένα γράμμα που ξεχωρίζει για το περίεργο χιούμορ του. Σε ένα σημείο της επιστολής, ο καλλιτέχνης αναφέρεται σε έναν άνθρωπο που ενώ θέλει να αυτοκτονήσει, το ξανασκέφτεται επειδή το νερό είναι πολύ κρύο. Λίγους μήνες αργότερα, ο van Gogh θα έπαιρνε εξιτήριο από το άσυλο και θα έβαζε τέλος στην ζωή του, σε ένα μικρό χωριό βόρεια του Παρισιού.