Το Μουσείο Ηρακλειδών παρουσιάζει την έκθεση με τίτλο Below Sea Level / Υποκάτω θαλάσσης της Θαλασσινής Δούμα, από 4 Απριλίου έως 18 Ιουνίου 2023, σε επιμέλεια της Νίνας Φραγκοπούλου, Δρ. Θαλάσσιας Οικολογίας και με τη συνεργασία του Μανόλη Καρτεράκη, Ιστορικού Τέχνης. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν την Τρίτη 4 Απριλίου στις 19:00.

Σκοπός της έκθεσης είναι να προβάλλει τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της Νεκράς θάλασσας με τη ματιά της φωτογράφου - εικαστικού και να αναδείξει το πρόβλημα των ανθρώπινων επιδράσεων και της κλιματικής κρίσης στη φύση.

Η Νεκρά θάλασσα αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο οικοσύστημα, παράδειγμα περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Στην πραγματικότητα είναι μια αλμυρή λίμνη πάνω σε ένα τεκτονικό βύθισμα στα σύνορα της Ιορδανίας με την Παλαιστίνη και το Ισραήλ. Η επιφάνειά της αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο της γης κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας  (430m χαμηλότερα από τη μέση στάθμη της Μεσογείου). Το αλατούχο νερό της (24%) έχει περίπου 9 φορές μεγαλύτερη πυκνότητα από αυτή της θάλασσας και αποκλείει σχεδόν κάθε μορφή ζωής. Λόγω της εκτροπής του Ιορδάνη ποταμού, που την τροφοδοτεί, της άντλησης μεγάλων ποσοτήτων νερού για οικιακή χρήση, άρδευση και παραγωγή ποτάσας σε συνδυασμό με τις λιγοστές βροχοπτώσεις και την έντονη εξάτμιση λόγω της κλιματικής κρίσης, η επιφάνεια της εμφανίζει έντονη πτώση κατά  περίπου 1m τον χρόνο. Υπολογίζεται ότι η στάθμη της έχει μειωθεί κατά 40 μέτρα από το 1960. Επιπλέον, η διάλυση των αποθέσεων αλατιού με το γλυκό νερό των υπόγειων πηγών έχει δημιουργήσει πάνω από 5500 καταβόθρες που καθιστούν επικίνδυνη την παρουσία ανθρώπινων κατασκευών και αγροτικών δραστηριοτήτων.

Όπως επισημαίνει ο ιστορικός τέχνης Μανόλης Καρτεράκης: «Η φωτογραφική σειρά Below Sea Level / Υποκάτω θαλάσσης είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης του γεωφλοιού στο χαμηλότερο σημείο της ηπειρωτικής Γης, τη Νεκρά Θάλασσα. Η Θαλασσινή Δούμα επιλέγει τη λιτή ασπρόμαυρη αποτύπωση μέσα από φωτογραφίες και βίντεο για να συνδιαλλαγεί ποιητικά τόσο με το μυστήριο της αρχαίας λίμνης όσο και με την κλιμακούμενη οικολογική καταστροφή της. Μέσα από χαρακτηριστικά close-up, αλλά και πανοραμικές λήψεις γραμμικής και ρυθμικής ακρίβειας, καταγράφονται με ευαισθησία τόσο όψεις της επιφάνειας της λίμνης όσο και στρώματα πετρωμάτων εκατομμυρίων χρόνων που την περιβάλλουν. Το φως, άλλοτε υπογραμμίζει τη σεληνιακής υφής ομορφιά της αρχαίας λίμνης και άλλοτε αναδεικνύει ανάγλυφα την τραυματισμένη σωματικότητά της, μετατρέποντας τα ιζήματα και τις καταβόθρες της σε ρυτίδες και ρωγμές».

Η καλλιτέχνις σημειώνει: «Η φωτογραφική σειρά αποτελεί μια προσέγγιση που είναι εν τέλει γραμμική μέσα στον χρόνο: συνδέει το άλλοτε με το τώρα, τη χιλιάδων χρόνων μετακίνηση των φυσικών συστατικών της Μητέρας Γης κάτω από τη στάθμη της θάλασσας αλλά και πάνω από αυτήν, μέσα από μια διαστρωμάτωση που συνεχώς μετακινείται σε μια αιώνια διαδρομή. Είναι τελικά ένα ταξίδι στα αρχαία σπλάχνα της γης».

Η Θαλασσινή Δούμα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο για Ξένους της Περούτζια, στο Πανεπιστήμιο του Ουρμπίνο και στο Ινστιτούτο Roberto Rossellini της Ρώμης. Έζησε στην Ιταλία από το 1987 έως το 1998, όπου ήρθε σε επαφή με τους κύκλους της σύγχρονης τέχνης του San Lorenzo και της avant – garde art της Ρώμης. 

Ως φωτορεπόρτερ, από το 1991 έχει καλύψει κρίσεις σε εμπόλεμες ζώνες καθώς και τον αντίκτυπο στην καθημερινότητα σε αρκετές αποστολές, από τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία έως τη Μέση Ανατολή, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν. To 1998 ξεκίνησε να συνεργάζεται με το Associated Press στην Αθήνα με την ιδιότητα της φωτορεπόρτερ και για δύο χρόνια (2002-2004) εργάσθηκε για τη φωτογραφική υπηρεσία του Γραφείου Τύπου της Οργανωτικής Επιτροπής, των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.

Η δημιουργική της δουλειά έχει φιλοξενηθεί σε μια σειρά από ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό από το 2006 έως σήμερα. Ζει στην Ελλάδα και ταξιδεύει συχνά για τη δημιουργία των φωτογραφικών της projects. Θεματικές που αφορούν το περιβάλλον και τη σύνδεση του ανθρώπου με τη Μητέρα Φύση, την έχουν οδηγήσει στη Γροιλανδία, σε υπόγεια φαράγγια της Αριζόνας, έως το τροπικό δάσος του Αμαζονίου.

Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο.

Info
Τετάρτη 18 Μαΐου, 19:00 - 20:00
Νεκρά θάλασσα: Ένα ιδιαίτερο & περιβαλλοντικά ευαίσθητο τοπίο υπό την απειλή της κλιματικής αλλαγής.

Ε. Καρύμπαλης, Καθηγητής Ποτάμιας και Παράκτιας Γεωμορφολογίας, Τμήμα Γεωγραφίας, Σχολή Περιβάλλοντος, Γεωγραφίας και Εφαρμοσμένων Οικονομικών, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Μουσείο Ηρακλειδών
Αποστόλου Παύλου 37, 11851 Θησείο-Αθήνα
T: +302103461981, E: [email protected]
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 14.00-18.00, τελευταία είσοδος: 17:15