Μια επιλογή αναγνωσμάτων για να γίνει ευκολότερη η μετάβαση από το καλοκαίρι στο φθινόπωρο.

Διακοπές στη Μύκονο, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ
ΜΑΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΑΓΡΑ 2023

Μέσα στην καμπίνα της Α' θέσεως διάβασε το τηλεγράφημα για δέκατη φορά. «Ο Αυγουστίδης θα βρίσκεται στην Αθήνα στο τέλος του μηνός. Φρόντισε ως τότε να τα 'χεις τακτοποιήσει όλα». Δίπλωσε το τηλεγράφημα και χαμογέλασε πικρά, «Φρόντισε ως τότε να τα 'χεις τακτοποιήσει όλα». Σαν να ήταν δυνατό να τακτοποιήσει πια τίποτε, εκεί που είχαν φτάσει τα πράγματα. Με το τσιγάρο στο στόμα άνοιξε τη βαλίτσα του. Νευρικά το χέρι του έψαξε ανάμεσα στα ρούχα. Βρήκε αυτό που ήθελε. Ένα κομψό αυτόματο «Μπράουνινγκ» των εφτά. Χαμογέλασε με πίκρα. «Φρόντισε να τα 'χεις τακτοποιήσει όλα ως τότε...» Κοίταζε το πιστόλι. Έμοιαζε σαν ένα κομψό παιχνίδι από έβενο, μέσα στο μεγάλο, δυνατό χέρι του. Το ξανάβαλε στη βαλίτσα του και το σκέπασε πάλι με τα ρούχα. Η πόρτα χτύπησε.

"Οι διακοπές στη Μύκονο" ανήκουν στη χρυσή χρονιά του Γιάννη Μαρή, το 1956. Αφήγηση σε τρίτο πρόσωπο. Καλοκαίρι, Αύγουστος, Μύκονος. Ο πρωταγωνιστής φλερτάρει με τον τίτλο του ζιγκολό κα'ι τιμωρείται επειδή δεν τηρεί τις αρχές του μέχρι τέλους, καθώς ερωτεύεται μια εικοσάχρονη, τη Λία Καραπάνου. «Μια κοπέλα με κοντά μαλλιά και παράξενα γκριζοπράσινα μάτια διάβαζε ένα περιοδικό μόδας δίπλα του. Μια στιγμή -τυχαία ή επίτηδες- το περιοδικό γλίστρησε από τα χέρια της. Εκείνος έσκυψε, το πήρε και της το έδωσε. Του χαμογέλασε με μια σειρά θαυμάσια άσπρα δόντια σε ένα πολύ Ηλιοψημένο πρόσωπο». Φλερτάρουν και κάνουν παρέα καθημερινά στις παραλίες. «Ήταν ευτυχισμένη να βρίσκεται δίπλα σε αυτόν τον όμορφο, δυνατό άντρα, κάτω από τον χρυσό ήλιο. [...] Ήταν αυτό που δεν έπρεπε να τού τύχει. Και του έτυχε. Η Λία ήταν ερωτευμένη μαζί του κι αυτός τώρα το ήξερε πως την αγαπούσε. [...] Ήταν γεμάτος απόγνωση και ταυτόχρονα ευτυχία. "Μια ευτυχία με προθεσμία", σκέφθηκε και χαμογέλασε με πίκρα».
Είναι το μοναδικό μυθιστόρημα του Μαρή στο ύφος του αμερικάνικου νουάρ, που θυμίζει το "Τέλος της διαδρομής" του W.R. Burnett (Άγρα, 1993). Οι "Διακοπές στη Μύκονο" είναι μέσα στα καλύτερα βιβλία του Μαρή και το μόνο με στοιχεία μαύρου αστυνομικού μυθιστορήματος.

Ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με φόνο
ΚΩΣΤΑΣ Θ. ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΣ
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2023

Τα λαϊκά νουάρ διηγήματα του Κώστα Θ. Καλφόπουλου μοιάζουν να βγαίνουν από τις κιτρινισμένες και ιλουστρασιόν σελίδες των οικογενειακών περιοδικών μιας άλλης εποχής ή από ταινίες του παλιού, ασπρόμαυρου ελληνικού κινηματογράφου.

Ανάμεσα στις γραμμές τους, σαν ολογράμματα, προβάλλουν ο αστυνόμος Μπέκας και ο επιθεωρητής Μαιγκρέ την "αποφράδα μέρα" της 21ης Απριλίου 1967, ο Γιάννης Διακογιάννης φευγαλέα, τα ΒΙΠΕΡ, που κατέκλυζαν τα περίπτερα τη δεκαετία του '70, μια κίτρινη εσάρπα τον φοβερό μήνα Αύγουστο του 1968, το Αμβούργο, γκρίζο και βροχερό όπως στον Αμερικανό φίλο του Βέντερς, τα λαϊκά κορίτσια των 70s, ένα φονικό παράξενο καλοκαίρι στην Κρήτη, μαζί και μια διαφορετική ληστεία στην Αθήνα τη μέρα του μεγάλου τελικού Άγιαξ-Παναθηναϊκού το 1971. Γραμμένα σε μια περίοδο έξαρσης του αναγεννημένου "είδους", τα διηγήματα του βιβλίου συνομιλούν με την παράδοση του αμερικανικού, κυρίως, νουάρ, εκεί όπου συνυφαίνονται οι μοίρες των ηρώων με τον έρωτα, την πόλη και τον θάνατο. Παράλληλα, συνδέουν το λαϊκό μοτίβο με το ποπ στοιχείο, όπως αυτά αναδεικνύονται σταδιακά τις δεκαετίες του '60 και του '70 στη νεοελληνική εκδοχή της καταναλωτικής κοινωνίας.
Ένα ταξίδι σε μια Ελλάδα φωτεινή και σκοτεινή συνάμα, λαϊκή αλλά και νουάρ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Μια Μαρίνα Τζάφου
ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΠΑΤΑΚΗΣ 2023

Μια μεγάλη βεντάλια διηγημάτων - απ' την δυτική μεθόριο μέχρι την καρδιά της μεγαλούπολης.

Οι ιστορίες ποικίλες - απ' το ακραίο αστείο μέχρι την δραματική όψη της ζωής. Μια τοιχογραφία ηρώων κατά κανόνα ηττημένων απ' τον εαυτό τους ή απ' τις συνθήκες.

Γίνεται όμως άνθρωπος να θεωρήσει εαυτόν νικητή;

(Σ. Δ., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Οι ναυαγοί
ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΑΧΤΑΡΗ
ΨΥΧΟΓΙΟΣ 2023

Όταν προβλήθηκε το πρώτο επεισόδιο των Ναυαγών, ημέρα Τρίτη, ώρα εννέα, η τηλεθέαση ξεπέρασε κάθε προσδοκία.

Σχεδόν όλη η Ιταλία, καρφωμένη στον τηλεοπτικό σταθμό Colpo Grosso, κάθισε επί τρεις ώρες να βλέπει πλάνα από τη ζωή των έξι παικτών στο νέο τους περιβάλλον. Λευκή άμμος, παρθένα νερά, καταγάλανα, εξωτικό τοπίο, κάπου πολύ μακριά από εκείνους και την καθημερινότητά τους, μακριά από φόρους, δάνεια, διατροφές κι υποχρεώσεις. Ένας γόνος διάσημης οικογένειας χωρίς ανέσεις, μία πρώην πρωταθλήτρια του σκι χωρίς φως και φαγητό, μία ξανθιά παρουσιάστρια με εντυπωσιακό ντεκολτέ, ένας γυμναστής-μαραθωνοδρόμος μακριά από την οικογένειά του, ένας έφηβος γκρινιάρης που σίγουρα θα τους κάνει τη ζωή δύσκολη και μία σοβαρή δημοσιογράφος-ωρολογιακή βόμβα, που σχολιάζει τους πάντες και τα πάντα, εντάξει, είναι μια όαση στο νεκρό τηλεοπτικό τοπίο της κρίσης, στις αδιάφορες ζωές τους.
Έξι παίκτες σε μια βραχονησίδα του Ινδικού Ωκεανού. Μία ομάδα παραγωγής στη Σομαλία. Στρατιές ιδιωτικών ερευνητών στην Καραϊβική. Ένας διευθυντής προγράμματος χαμένος στο Κάιρο. Ένας φόνος στη Ρώμη. Μία περιπέτεια που ξεκινά μόλις κλείσει η τηλεόραση. Και κανείς δε θα γυρίσει ίδιος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Δρολάπι
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΡ. ΑΥΔΙΚΟΣ
ΕΣΤΙΑ 2023

"ΤΟ ΑΝΕΜΟΒΡΟΧΟ ΘΥΜΙΖΕ ΚΥΚΛΩΝΑ, ΑΛΛΑΖΕ ΣΥΝΕΧΩΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ.
Η πίεση στην αριστερή πλευρά υπήρξε μεγάλη και συνεχής, δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί στο δέντρο, η μεγάλη κλίση της κατηφόρας αύξησε την ταχύτητα της πτώσης, ως εδώ ήταν, θα αφήσει τα κόκαλά της στον Άραχθο. Ωστόσο, διατηρούσε τη νηφαλιότητά της, όταν ο κίνδυνος έγινε ιστορία το απέδωσε στην ψυχολογική υποστήριξη του Λευτέρη, έμαθε τρόπους αντίδρασης σε δύσκολες στιγμές.

Η Αρσινόη αναζητούσε κάποια λύση, έναν από μηχανής θεό. Είχε απλώσει τα χέρια, αναζητώντας κάτι να αρπαχτεί, να ανακόψει την ταχύτητα της καθόδου. Στα δεξιά της η παλάμη γραπώθηκε από κάτι, δεν μπορούσε να το αναγνωρίσει, όμως ένιωσε οξύ πόνο από τα αγκάθια του φυτού. Ούρλιαξε από τον πόνο, σαν να της έμπηγαν καρφιά, το ουρλιαχτό ήταν η απάντηση, η απόφασή της να νικήσει το θεριό, είχε συμμαχήσει με τον καιρό που λυσσομανούσε και το ποτάμι που ετοιμαζόταν να υποδεχτεί την προσφορά της θυσίας. Η καθοδική πτώση έχασε τη δύναμή της, σύρθηκε κάποια μέτρα ακόμη, ώσπου ένας βάτος έφραξε τον δρόμο προς το νερό".
Τι είναι το δρολάπι; "Υδρολαίλαψ" είναι η λέξη που μας έρχεται από παλιά. Η βρόχινη λαίλαπα, η αλύπητη βροχή, ανακατεμένη με δυνατό αέρα. Το μυθιστόρημα οργανώνεται με άξονα το ανεμόβροχο, που εμφανίζεται στην αφήγηση τόσο με την κυριολεκτική όσο και με τη μεταφορική του σημασία.
Τρία ζευγάρια που αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους, χωρίς τη σκόνη της συμβατικότητας. Το δρολάπι και η γέφυρα που πέφτουν παρασύρουν και τις δικές τους ψευδαισθήσεις. Ένας κόσμος καταρρέει. Οι βεβαιότητες παρασύρονται από το ανεμόβροχο, από το ποτάμι ή απ' όσες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές βρίσκονται σε εξέλιξη απορρυθμίζοντας τη ζωή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Μελίνα
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΑΓΚΑΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ 2023

Μια τρυφερή ιστορία για την αναδρομή μιας γυναίκας από τον μύθο στο ανθρώπινο, για την ανάγκη ν' αφήσουμε ίχνη στη μνήμη των αγαπημένων μας.

Πρόκειται για μια ποιητική εξιστόρηση για τα πρόσωπα ενός κοριτσιού που έγινε θρύλος, μια επινόηση της Μελίνας που μας εμπνέει και σήμερα.
Η εγγονή, η κόρη, η φίλη, η ερωμένη, η σύζυγος, η αγωνίστρια, λένε όλες τη δική τους εκδοχή για έναν κόσμο που χωρίς σώμα και χωρίς καρδιά χάνει το πρόσωπό του. Ξεκινώντας από τα παιδικά της χρόνια μέχρι την πολιτική της δραστηριότητα στη Μεταπολίτευση, η αφήγηση εστιάζει σε αυτά που έκαναν τη Μελίνα Μερκούρη ένα διαχρονικό και βαθιά φεμινιστικό σύμβολο, εντός και εκτός Ελλάδας: στον ανεξάρτητο άνθρωπο, στην αιώνια έφηβη και κυρίως στη γυναίκα που αφοσιώθηκε στο ανθρώπινο και στο ονειρικό, κάνοντας γνωστό στον κόσμο το αίτημα ενός λαού για πολιτικές ελευθερίες και ανανέωση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).