«Υποθαλάσσιες πολυμορφίες»: Η τέχνη συνομιλεί με τη θάλασσα

giannis-issaris Yiannis Issaris
ΤΡΙΤΗ, 16 ΙΟΥΛΙΟΥ 2024

Στην Κεφαλλονιά και τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν στις 24 Ιουλίου 2024, στις 20:30.

Τη διατομική έκθεση “Υποθαλάσσιες πολυμορφίες” / “Underwater diversities” του Γιώργου Σταματάκη, εικαστικού, και του Γιάννη Ίσσαρη, δρ Ωκεανογραφίας – Θαλάσσιας Βιολογίας, Υποβρύχιου φωτογράφου και κινηματογραφιστή, θα φιλοξενήσει το Δημοτικό Θέατρο Αργοστολίου “Κέφαλος” στην Κεφαλονιά, από 24 Ιουλίου έως 6 Αυγούστου 2024 με την υποστήριξη του  Δήμου Αργοστολίου, σε επιμέλεια της Νίνας Φραγκοπούλου, δρ Θαλάσσιας Βιολογίας και ανεξάρτητης επιμελήτριας εκθέσεων.

Η διατομική έκθεση “Υποθαλάσσιες πολυμορφίες” του Γιώργου Σταματάκη και του Γιάννη Ίσσαρη συνιστά γόνιμο διάλογο της τέχνης με την επιστήμη της θάλασσας, που στοχεύει να αναδείξει την ομορφιά του θαλάσσιου τοπίου και της βιοποικιλότητας. Τα επιτοίχια έργα, εκτυπώσεις ψηφιακής ζωγραφικής σε μετάξι, και η εγκατάσταση του Γ. Σταματάκη βρίσκονται σε διαδραστική σχέση με τις υποβρύχιες φωτογραφίες του βιοτικού και αβιοτικού θαλάσσιου περιβάλλοντος του Γ. Ίσσαρη, δημιουργώντας στον θεατή την εντύπωση ότι αποτελεί και αυτός μέρος της θάλασσας. Μήπως, άλλωστε, δεν είμαστε μέρος ενός οικουμενικού οικοσυστήματος;

Οι φωτογραφίες και τα βίντεο του Γ. Ίσσαρη, ο οποίος έχει περάσει αμέτρητες ώρες κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας για επιστημονικούς λόγους αλλά και ως φωτογράφος - κινηματογραφιστής,  μας εντυπωσιάζουν με τη ρεαλιστική αποτύπωση των θαλάσσιων οργανισμών, αλλά αναδεικνύουν και τη γοητεία των θαλάσσιων βιοτόπων, υποβάλλοντας ως επιτακτική την ανάγκη προστασίας της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Από την άλλη, ο Γ. Σταματάκης, έχοντας διακριθεί ως καλλιτέχνης με περιβαλλοντικές ανησυχίες, χρησιμοποιεί υποβρύχιες φωτογραφίες από την παράκτια περιοχή της Κεφαλονιάς, που ο ίδιος έχει τραβήξει, για να τις μετουσιώσει σε εξαιρετικά εικαστικά έργα. Δημιουργεί εικόνες δηλαδή που διεγείρουν την οικολογική ευαισθησία και προειδοποιούν σχετικά με την απειλή της ρύπανσης και της κλιματικής κρίσης, συνέπειες προερχόμενες από την υπερεκμετάλλευση της φύσης εκ μέρους του ανθρώπου.     

Όπως επισημαίνει η Θεώνη Αναστασοπούλου-Καπογιάννη, δρ Φιλοσοφίας, ο συγκεκριμένος διάλογος μεταξύ του επιστήμονα - φωτογράφου και του εικαστικού “πραγματοποιείται, πρωτίστως, διότι τηρούνται κάποιες αναγκαίες προϋποθέσεις: Τόσο ο επιστήμονας όσο και ο ζωγράφος βλέπουν τη φύση από ευρύτερη σκοπιά, αποδίδοντας μια προτεραιότητα στην ολότητα σε σχέση με τα μέρη της. Επιλογή που υπακούει σε μια θεμελιώδη αρχή της επιστήμης της οικολογίας.

Και οι δύο μαγεύονται από την  άπειρη συνδυαστική ικανότητα της υποθαλάσσιας ζωής και προσπαθούν να την αποδώσουν σε όλο της το μεγαλείο. Και οι δύο θεωρούν ότι η ομορφιά διαθέτει όχι μόνο αισθητική αλλά και ηθική αξία, εφόσον έχει τη δύναμη να αφυπνίζει την οικολογική συνείδηση. Παρά τις ομοιότητες, όμως, οι δύο αυτές δραστηριότητες, επιστημονική και εικαστική, διαφοροποιούνται τόσο ως προς το επίπεδο που η καθεμιά τοποθετείται όσο και ως προς τα μέσα προσέγγισης του αντικειμένου τους. Ενώ, δηλαδή, Ο Γ. Ίσσαρης ως επιστήμονας κινείται σ' ένα επίπεδο επιστημονικό-φυσιοκρατικό, εκείνο στο οποίο κινείται Γ. Σταματάκης ως εικαστικός  χαρακτηρίζεται από ένα είδος υπερβατικού νατουραλισμού.
Η διαφορά αυτή είναι τέτοια, παρόλα αυτά, που  δεν απαγορεύει τη σύγκλιση ανάμεσά τους, ενόψει μάλιστα μιας σφαιρικότερης αντίληψης της ζωτικής αξίας της υποθαλάσσιας ζωής και ενός στοχασμού γύρω από τη στάση που ο άνθρωπος οφείλει να υιοθετήσει  απέναντί της. Με άλλα λόγια, ενώ ο Γ. Ίσσαρης εξαίρει το φωτογραφικό στιγμιότυπο, προκειμένου να κάνει να μιλήσει η ίδια η φύση, ο Γ. Σταματάκης παρεμβαίνει σ' αυτό δημιουργικά, έτσι ώστε να υπερβεί τη ρεαλιστική απεικόνιση και να την ανυψώσει στο επίπεδο της εικόνας-συμβόλου. Με αφετηρία την ομορφιά που βλέπουμε μέσα από τα έργα και τα βίντεο της  έκθεσης για το θαλάσσιο οικοσύστημα, που αποτελεί πηγή ζωής για τον πλανήτη και τον άνθρωπο, και οι δύο δημιουργοί μας καλούν να το προστατέψουμε.”

Κείμενα καταλόγου: Νίνα Φραγκοπούλου & Θ. Αναστασοπούλου – Καπογιάννη