«Βιοποικιλότητα: Όλα Συνδέονται»: Η νέα έκθεση του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή μας ξανασυστήνει με την ίδια τη ζωή

ethniko-mouseio-fusikis-istorias-goulandri
ΤΡΙΤΗ, 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025

Δεν πρόκειται για άλλη μια ενημερωτική παρουσίαση για το περιβάλλον, αλλά για μια εμπειρία που σε βάζει να αναμετρηθείς με το τι σημαίνει να είσαι μέρος του κόσμου και όχι παρατηρητής του.

Με αφορμή την επίσημη αναγνώριση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή ως Εθνικού, πλέον, και τα επικείμενα εγκαίνια της νέας έκθεσης «Βιοποικιλότητα. Όλα συνδέονται», βρεθήκαμε στο μουσείο της Κηφισιάς για να διαπιστώσουμε κάτι θεμελιώδες: ότι ο άνθρωπος δεν βρίσκεται πάνω από τη φύση, αλλά μέσα σε αυτή.

Το Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή ήταν πάντα πρωτοπόρο στην εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού στα περιβαλλοντικά ζητήματα, αναγνωρίζοντας την υποβάθμιση και την απώλεια της Βιοποικιλότητας ως μία από τις κυριότερες παγκόσμιες προκλήσεις. Η έκθεση αυτή, που δημιουργήθηκε με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), έρχεται να επισφραγίσει για άλλη μια φορά το έργο του, βάζοντας ένα ακόμη λιθαράκι στην κατανόηση του πώς όλα τα είδη, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, συνυπάρχουν και αλληλεξαρτώνται μέσα στο ίδιο σύστημα ζωής. 

Thomas Gerasopoulos
Προτού εισέλθετε στην έκθεση, αφιερώστε λίγο χρόνο στον ημισφαιρικό θόλο με οθόνη μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο, για να δείτε πώς ζωντανεύουν εικόνες της Γης από το πρόγραμμα Science on a Sphere του National Oceanic and Atmospheric Administration, αλλά και προβολές εκπαιδευτικών ταινιών.

Τι θα δείτε στην έκθεση
Μέσα από εντυπωσιακά διαδραστικά εκθέματα, σύγχρονα οπτικά και απτικά μέσα, ολογραμματικές και πανοραμικές προβολές, εντυπωσιακές παραγωγές αλλά και φυσικά εκθέματα θα ανακαλύψετε πώς η ζωή στη Γη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη: τα είδη, τα οικοσυστήματα, τα γονίδια, οι σχέσεις μεταξύ οργανισμών και περιβάλλοντος δημιουργούν ένα πλέγμα στο οποίο όλοι ανήκουμε και από το οποίο εξαρτάται η επιβίωσή μας. Κάθε είδος, κάθε οργανισμός, κάθε οικοσύστημα δεν υπάρχει μόνο του, αλλά μέσα σε ένα δίκτυο αμοιβαίας εξάρτησης. Και μέσα σε αυτό το δίκτυο είμαστε κι εμείς, όχι ως αφεντικά της φύσης, αλλά ως κρίκος. Βιοποικιλότητα, λοιπόν, δεν είναι μόνο η χλωρίδα και η πανίδα, αλλά όλοι οι μικροοργανισμοί, τα γονίδια, τα οικοσυστήματα, οι τόποι δηλαδή που ζουν όλοι αυτοί οι οργανισμοί: φυτά, ζώα, μύκητες, βακτήρια, πρωτόζωα κ.ο.κ.
Αυτό που βλέπουμε σήμερα γύρω μας είναι μια εξέλιξη της βιοποικιλότητας 3,7 δισεκατομμυρίων ετών, η οποία είναι πολυπαραγοντική, καθώς σχετίζεται με τους παγετώνες, με γεωλογικά φαινόμενα πολύ μεγάλης κλίμακας, με το κλίμα, με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ειδών, αλλά και με την ανθρώπινη δραστηριότητα που μπορεί να επιταχύνει ή να αναστρέψει φυσικές διεργασίες. Κάθε στοιχείο, όσο μικρό κι αν φαίνεται, παίζει ρόλο στο ευρύτερο πλέγμα της ζωής, υπογραμμίζοντας ότι η επιβίωση μας είναι άρρηκτα δεμένη με τη διατήρηση αυτής της πολυπλοκότητας.

Η έκθεση έχει στηριχτεί πολύ στη νέα τεχνολογία, στην οπτική εικόνα, στην κίνηση, ούτως ώστε να αποτυπωθεί και να εντυπωθεί η πληροφορία και η γνώση στους επισκέπτες και κυρίως στα παιδιά. Και με αυτή τη νέα τεχνολογία αναδεικνύει πιέσεις όπως η κλιματική αλλαγή και η απώλεια οικοτόπων με τρόπο που γίνεται κατανοητός, βιωματικός και συναρπαστικός: θα δείτε πώς κάθε αλλαγή στο περιβάλλον επηρεάζει τα είδη και τα οικοσυστήματα, ενώ τα παιδιά, μέσα από παιχνίδι και εξερεύνηση, θα αντιληφθούν ότι η φύση και η ζωή μας είναι αλληλένδετες και χρειάζονται φροντίδα και σεβασμό.

Thomas Gerasopoulos
Σε ένα μεγάλο video wall θα μάθετε πληροφορίες για τα ενδημικά είδη και τη βλάστηση κάθε ηπείρου, αλλά και πόση φυσική βλάστηση έχουν χάσει λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων, επιλέγοντας εσείς για ποιο μέρος θέλετε να ενημερωθείτε, ενώ στη συνέχεια σας περιμένει μια πολύ ιδιαίτερη προβολή για το σύμπαν και τον πλανήτη. Ωστόσο το πιο εντυπωσιακό σημείο της έκθεσης είναι η 360° προβολή για την κλιματική αλλαγή, όπου οι εικόνες της γης που καταστρέφεται θα σας περικυκλώσουν και θα σας αναγκάσουν να νιώσετε την ένταση και την επείγουσα ανάγκη για δράση, καθώς η ζωή στη Γη φαίνεται να αλληλεπιδρά με κάθε μας επιλογή. Είναι μια εμπειρία που ενώνει γνώση και συναίσθημα, θυμίζοντας ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι υπόθεση όλων μας.

Thomas Gerasopoulos
Να σημειώσουμε ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που συνοδεύουν την έκθεση (δια ζώσης και διαδικτυακά, για σχολεία στην Ελλάδα και ελληνόφωνα σχολεία της Ευρώπης) δεν μαθαίνουν απλώς «είδη και οικοσυστήματα». Μαθαίνουν ενσυναίσθηση απέναντι στη ζωή, κάτι που αν ξεκινήσει από την παιδική ηλικία, θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπουν τα παιδιά τον κόσμο. 

Αν έχετε, λοιπόν, παιδιά, μαθητές ή απλώς θέλετε για λίγο να θυμηθείτε ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον πλανήτη, είναι μια καλή ευκαιρία να βάλετε τη νέα έκθεση του Εθνικού Μουσείου Φυσική Ιστορίας Γουλανδρή στην ατζέντα σας. Όχι για να περάσετε εποικοδομητικά την ώρα σας, αλλά για να δείτε πού ανήκουμε και ποιο είναι το μοναδικό μας σπίτι.

Thomas Gerasopoulos
Το νέο πρόσωπο του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή
Το ανακηρυγμένο πλέον Εθνικό Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την Ελλάδα στον χώρο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της έρευνας. Με σχεδόν έξι δεκαετίες ερευνητικού, εκπαιδευτικού και περιβαλλοντικού έργου, το Μουσείο στοχεύει στην προστασία της ελληνικής φύσης, στη διαχείριση της γνώσης για τις οικολογικές διεργασίες και στη σύνδεση επιστήμης, κοινωνίας και πολιτείας. Οι πλούσιες συλλογές του, με 100.000 δείγματα φυτών απ’ όλη την Ελλάδα, ψηφιοποιούνται συνεχώς, ενώ νέες τεχνολογίες και ψηφιακές εκθέσεις φέρνουν τη φύση πιο κοντά σε μαθητές και επισκέπτες, μέσα από βιωματικές εμπειρίες που προάγουν την κατανόηση και την ευαισθητοποίηση.

Ο νέος ρόλος του Μουσείου περιλαμβάνει την ενίσχυση υποδομών έρευνας και εκπαίδευσης, τη βελτιωμένη διαχείριση δεδομένων για τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον, τη θεσμική συγκέντρωση και αξιοποίηση γνώσης από όλους τους φορείς, καθώς και τη διεθνή δικτύωση με αντίστοιχα εθνικά μουσεία. Οι νέες εκπαιδευτικές δράσεις, όπως διαδικτυακά μαθήματα, μουσειοσκευές που ταξιδεύουν σε όλη την Ελλάδα και η διαδραστική ψηφιακή έκθεση «Βιοποικιλότητα. Όλα συνδέονται», προσεγγίζουν μαθητές (σημειώστε ότι από τους 60 χιλιάδες επισκέπτες ετησίως, οι 30 χιλιιάδες είναι μαθητές) και κοινό με τρόπο συναρπαστικό και βιωματικό, ενώ με τη δημιουργία της Nature Team και τη συμμετοχή σε διεθνείς πρωτοβουλίες, το Μουσείο επενδύει στην εκπαίδευση, την επιστήμη και την κοινότητα, συνδέοντας τον άνθρωπο με τη φύση και αναδεικνύοντας τη σημασία της βιοποικιλότητας για τη ζωή μας. Παράλληλα, συμμετέχει σε ελληνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα, συνεργάζεται με το Υπουργείο Περιβάλλοντος για εκθέσεις στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και παρακολουθεί τη βιοποικιλότητα, εφαρμόζοντας ευρωπαϊκούς κανονισμούς για την αποκατάσταση της φύσης.

Όπως τόνισε η Πρόεδρος του Δ.Σ. Φαλή Βογιατζάκη, το Μουσείο διαφέρει από άλλα μουσεία «διότι σας ωθεί σε δράση στη μάχη για τη συντήρηση της ζωής στη Γη. Τα δικά του όπλα είναι η παραγωγή και διοχέτευση γνώσεων και η αφύπνιση της ηθικής συνείδησης του ανθρώπου, προκειμένου να ενεργήσει για τη σωτηρία της ζωής στον πλανήτη μας που κινδυνεύει από την αλόγιστη ανθρώπινη δραστηριότητα και την κλιματική κρίση».

Info
«Βιοποικιλότητα. Όλα συνδέονται» - Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή
Όθωνος 100 Κηφισιά
Δευτέρα – Παρασκευή: 9.00 - 16.00 Σάββατο & Κυριακή: 10.00 – 15.00
γενική είσοδος 12 ευρώ, δωρεάν για παιδιά 0-2 και ΑΜΕΑ, 7 ευρώ για παιδιά έως 18, ενήλικες άνω των 65 και ΚΑΠΗ, φοιτητές και ανέργους -η είσοδος στην Έκθεση “Βιοποικιλότητα. Όλα συνδέονται” περιλαμβάνεται στο Εισιτήριο Γενικής Εισόδου του Μουσείου
(Instagram: @nm_natural_history_goulandris, TikTok: @naturalhistorygoulandris)

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ
[email protected]