Οι κοινοτοπίες στην πυρά της σάτιρας: κυκλοφόρησε σε ένατη, αναθεωρημένη έκδοση το «Ειρωνικό νεοελληνικό λεξικό» (εκδ. Πατάκη) του Νίκου Δήμου.

Ο Νίκος Δήμου  κλείνει τους λογαριασμούς του σε αυτό το ιδιότυπο λεξικό με ό,τι πληγώνει την αισθητική και τη νοημοσύνη του, παρουσιάζοντας μερικά από τα στερεότυπα που μας καταδυναστεύουν. Μπορείτε να το χαρίσετε σε φίλους-άσπονδους ή μη- για τις γιορτές, υπογραμμίζοντας κάποιο επίμαχο λήμμα.

Στην περίληψη της έκδοσης ο Νίκος Δήμου σημειώνει: «Πρώτο ερέθισμα ήταν το “Dictionnaire des idées reçues” του Φλομπέρ. Ενάμιση αιώνα μετά, τα κλισέ, οι κοινοτοπίες και τα στερεότυπα εξακολουθούν να πολλαπλασιάζονται και να καταδυναστεύουν τη σκέψη μας. Σκέφτηκα ότι ίσως είναι χρήσιμη η κατάρτιση ενός σύγχρονου λεξικού κοινοτοπιών.

Ξεκίνησα την προσπάθεια σε μια στήλη που είχα στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Συμπλήρωσα μετά. Μια πρώτη επιλογή κυκλοφόρησε το 1996 από τις εκδόσεις Νεφέλη με τίτλο Αναμασήματα. Μια δεύτερη, εμπλουτισμένη έκδοση εμφανίστηκε το 1997 στο διαδίκτυο στις ιστοσελίδες μου.

Αλλά στον δρόμο μού προέκυψαν και άλλα λήμματα που περιγράφουν θεμελιώδεις (κοινότοπες) αξίες της νεοελληνικής σκέψης. Τα πρόσθεσα και παρουσιάζω εδώ μια τρίτη επιλογή, τριπλάσια σε έκταση από την προηγούμενη.

Αν σας ενοχλήσουν οι ανορθόδοξες απόψεις που διατυπώνω, τότε το κείμενο έπιασε τόπο. Σίγουρα θα σας κάνει να ξανασκεφτείτε μερικά από τα στερεότυπα που μας καταδυναστεύουν. Μερική αναθεώρηση και ανανέωση του κειμένου απάλειψε μερικές ανεπίκαιρες φράσεις και πρόσθεσε μερικές άλλες που θα γίνουν αργότερα ανεπίκαιρες».

Πληροφορίες: «Ειρωνικό νεοελληνικό λεξικό» του Νίκου Δήμου, εκδ. Πατάκη.