Η τολμηρή «Τερέζα» του Ζολά

tereza-raken
ΔΕΥΤΕΡΑ, 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Οι εγκληματικές συνέπειες ενός παράνομου έρωτα.

Το σκοτεινό μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά, μια ιστορία για έναν παράνομο έρωτα με εγκληματικές συνέπειες, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1867 και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων καθώς θεωρήθηκε τολμηρό, ακραίο και από άλλους «χυδαίο» ή απλώς πορνογράφημα.

Για τον ίδιο τον συγγραφέα, η Τερέζα Ρακέν ήταν περισσότερο μια μελέτη "για τις αλλαγές που ορισμένες φορές εμφανίζονται στους οργανισμούς κάτω από πολύ συγκεκριμένες καταστάσεις" παρά ένα μυθιστόρημα. Μάλιστα είχε προσπαθήσει να πείσει τον εκδότη του να εκδώσουν το βιβλίο ώς μελέτη και όχι ως μυθιστόρημα.

Στους κριτικούς που αφόρισαν την προκλητική του πένα, η απάντηση ήταν αφοπλιστική: "Μα είμαι υποκειμενικός, πως μπορείτε να κρίνετε κάτι το υποκειμενικό;"

Το θέμα της «Τερέζ Ρακέν» έγινε αγαπημένο αντικείμενο της μετέπειτα λογοτεχνίας, του θεάτρου αλλά και του κινηματογράφου. Με τον ίδιο τίτλο έγινε θεατρικό, θεατρική διασκευή και όπερα. Πολλές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές βασίστηκαν στην ακριβή ιστορία του Ζολά, από τη βωβή Τερέζ Ρακέν του Ζακ Φέηντερ μέχρι το «Ο Ταχυδρόμος χτυπά δύο φορές» του Τζέημς Κέη ή την κορεατική «Δίψα» του Παρκ Τσαν Γουκ.

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Η Τερέζα Ρακέν ζούσε βουλιάζοντας καθημερινά στην πλήξη και τη μονοτονία δίπλα στον ασθενικό σύζυγό της, Καμίγ, και την υπερπροστατευτική μητέρα του, κυρία Ρακέν. Όταν εμφανίστηκε τυχαία ένας παλιός φίλος του Καμίγ, ο ζωγράφος Λοράν, δε δίστασε να αφεθεί στο ανεξέλεγκτο πάθος που δημιουργήθηκε αμέσως ανάμεσά τους, με δραματικές όμως συνέπειες.

Τα φλογερά όνειρα των δύο εραστών κατέληξαν σε μια παράξενη πραγματικότητα: αρκούσε το στόμα του Λοράν να ακουμπήσει φευγαλέα τον ώμο της Τερέζας για να ικανοποιηθεί η λαγνεία τους, αρκούσε να σκοτώσουν τον Καμίγ και να παντρευτούν, μέχρι που έφτασαν να αισθάνονται αποστροφή και φόβο, να περιφέρονται δίχως σκοπό, δίχως ελπίδα και, τελικά, δίχως έρωτα, με το «φάντασμα» του Καμίγ να τους στοιχειώνει για πάντα.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

Εμίλ Ζολά (1840-1902): Γάλλος λογοτέχνης, ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του κινήματος του νατουραλισμού, ο οποίος άσκησε τεράστια κοινωνική επιρροή με το έργο του και τις παρεμβάσεις του. Μετά το πρώτο σημαντικό μυθιστόρημά του, Τερέζα Ρακέν (1867), ξεκίνησε μια σειρά έργων με τον τίτλο «Les Rougon-Macquart. Histoire naturelle et sociale d'une famille sous le Second Empire» («Ρουγκόν-Μακάρ. Φυσική και κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας υπό τη Δεύτερη Αυτοκρατορία»), όπου περιλαμβάνονται περισσότερα από τα μισά μυθιστορήματά του, στα οποία αναλύει με διεισδυτική κριτική ματιά τις πτυχές της τότε γαλλικής κοινωνίας.

Ο Ζολά ήταν υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1901 και το 1902.

Στα τελευταία του χρόνια έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία με την ανοιχτή επιστολή του προς τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο της εφημερίδας L'Aurore με τον τίτλο «Κατηγορώ!» (1898).

Σε αυτή ξεσκέπαζε μια μηχανορραφία που κόστισε την ελευθερία στο στρατιωτικό Άλφρεντ Ντρέιφους εξαιτίας του αντισημιτισμού του Υπουργείου Άμυνας. Την αποκάλυψη ακολούθησαν δραματικά γεγονότα που κατέληξαν όχι απλώς στη δικαίωση του αθώου Ντρέιφους αλλά και στη μεταρρύθμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του χωρισμού εκκλησίας και κράτους. Δεν πρόλαβε όμως να δει αυτή την τελευταία εξέλιξη, γιατί βρέθηκε νεκρός υπό ανεξερεύνητες συνθήκες.

Το βιβλίο "Τερέζα Ρακέν" του Εμίλ Ζολά, κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις Λιβάνη.