"Ενοικιάζεται": Η τέχνη αντιμέτωπη με την ελληνική πραγματικότητα

olga-miliaresi-foka1
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Συνέντευξη με την Όλγα Μηλιαρέση Φωκά.

Νέα καλλιτέχνης, σύγχρονη, αισιόδοξη, που έχει κάτι να πει. Η συμμετοχή της Όλγας Μηλιαρέση Φωκά στην έκθεση Rooms 2014 ξεχώρισε. Όλη η τέχνη του δρόμου σε έναν πίνακα, σχόλιο στην τρέχουσα κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Συνθήματα ή μηνύματα, γραμμένα στους τοίχους της πόλης και ο καραγκιόζης παρατηρητής. Το έργο μεταφέρει την «αναρχία» όπως αυτή αποτυπώνεται στους δρόμους της Αθήνας με ένα παιγνιώδη τρόπο.

Tη συναντήσαμε για να μάθουμε περισσότερα για εκείνη και για το έργο της.

Συνθήματα και μηνύματα γραμμένα στους τοίχους της πόλης και πρωταγωνιστής ο Καραγκιόζης. Ένας συνδυασμός σύγχρονης τέχνης και παράδοσης; Ποιο είναι το μήνυμα πίσω από τα έργα σας;

Σκοπός τις τρέχουσας δουλειάς είναι η αποτύπωση της γενικότερης "κοινωνικοπολιτικής" ψυχολογίας που επικρατεί στην Ελλάδα αυτήν την συγκεκριμένη οικονομική χρονική στιγμή. Η επανάληψη συγκεκριμένων μηνυμάτων που βάφουν τους τοίχους της Αθηνάς αντανακλά μια γενική στάση του Έλληνα πολίτη, αυτού που έχει υποστεί ένα γερό ταρακούνημα από την γενικότερη τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην χώρα μας.

Ο Καραγκιόζης δρα ως ο βασικός πρωταγωνιστής στην σύνθεση των έργων, ο όποιος μαζί με τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές διηγείται την ιστορία της τωρινής στιγμής. Είναι ο λαϊκός χαρακτήρας με τον οποίο έχουμε μεγαλώσει ως έλληνες. Μέσα από τις παραδοσιακές ιστορίες του καραγκιόζη, με την καλολογική του ομιλία έρχεται πιο κοντά στην προώθηση αυτόν των μηνυμάτων. Ο καραγκιόζης "εκσυγχρονίζεται" μέσα στην σύγχρονη οικονομική κατάσταση της Ελλάδος.

Μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας. Τι είναι αυτό που σας έδωσε έμπνευση για να μετατρέψετε εικόνες του δρόμου σε τέχνη;

Μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας φέρνει στο προσκήνιο μια επανάληψη μηνυμάτων που αντανακλούν ευαισθησίες και καθημερινούς προβληματισμούς των ανθρώπων της πόλης μας, απεικονίζοντας την γενικότερη κοινωνικοπολιτική κατάσταση που επικρατεί στην σύγχρονη Ελλάδα. Η πόλη δρα σαν καμβάς μέσα στον όποια βάφονται αυτά τα μηνύματα, που σκοπό έχουν να φέρουν στο προσκήνιο με έναν ρομαντικό τρόπο αυτές τις έννοιες στους καθημερινούς παρατηρητές, τους πολίτες της πόλης μας. Η έμπνευση μου πηγάζει από αυτήν την επανάληψη ιδεών που βλέπω αποτυπωμένες στους τοίχους της Αθήνας σε πληθώρα στην καθημερινότητα μου.

Η τέχνη σας αποτελεί ένα σχόλιο στην τρέχουσα κατάσταση της ελληνικής πραγματικότητας. Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη σήμερα; Παρατηρεί και εμπνέεται από την παρούσα κατάσταση ή οφείλει να προσπαθήσει για μια αλλαγή;

Μέσα από αυτήν την καινούργια μου δουλειά θέλω να ξαναδημιουργήσω την καθημερινότητα των δρόμων καθώς και των βαθύτερων μηνυμάτων που υπάρχουν μέσα σε αυτήν την καθημερινότητα. Σκοπός μου μέσα από την επαναφορά των ίδιων ιδεών μέσα σε ένα πλαίσιο τέχνης, είναι να κάνω τον παρατηρητή να επανεξετάσει τις ίδιες ιδέες και να σκεφτεί σε βάθος τον λόγο που αυτά τα μηνύματα υπάρχουν σε τόση επανάληψη στην καθημερινότητα μας. Θέλω να πιστεύω πως θέτοντας ξανά στο οπτικό πεδίο του παρατηρητή αυτές τις ευαισθησίες του λαού, θα σταθεί λίγο παραπάνω και θα σκεφτεί την γενικότερη κατάσταση και πως θα δράσουμε από εδώ και πέρα για να αλλάξουν αυτά τα μηνύματα τις καθημερινότητας μας σε αλλά πιο αισιόδοξα.

Στην έκθεση σας ο Καραγκιόζης έχει πάρει απόφαση να μεταναστεύσει. Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό, επιστρέψατε στην Ελλάδα. Τι θα διαλέγατε και γιατί;

Στην έκθεση, μαζί με τον Πέτρο Κοσμά που επιμελήθηκε την έκθεση «Ενοικιάζεται», δημιουργήσαμε μια μοντέρνα ιστορία για τον Καραγκιόζη στην οποία σκέφτεται σοβαρά να φύγει από την Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και να ζήσει κάπου στο εξωτερικό, αλλά στο τέλος της ιστορίας αποφασίζει να παραμείνει. Η οικονομική κρίση είναι δύσκολη για όλη την χώρα μας αλλά είμαι αισιόδοξη για το μέλλον. Εγώ προς το παρόν έχω γυρίσει από το εξωτερικό και ζω στην Αθήνα και παρόλα τα εμπόδια, διακρίνω νέες ιδέες να υλοποιούνται και μεγάλη δημιουργική δραστηριότητα.

Σας γνωρίσαμε ως φωτογράφο. Το 2008 παρουσιάσατε τη συλλογή "Confrontation", που αποτελείται από φωτογραφίες περαστικών στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Η τέχνη συμβαίνει και πάλι στον δρόμο. Τα πρόσωπα των περαστικών έρχονται αντιμέτωπα με τον φωτογραφικό φακό. Η τέχνη που δημιουργείτε έχει ως σκοπό να φέρει τον θεατή αντιμέτωπο με μια κατάσταση; 

Ναι, στην συνολικότητα τις δουλειάς μου, η τέχνη που δημιουργώ έχει σκοπό να φέρει τον θεατή αντιμέτωπο με μια κατάσταση. Στην συλλογή Confrontations (2008) ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με το αρσενικό βλέμμα σε συνωστισμένους δημόσιους χώρους. Στην video ενότητα Bankers (2009), ο θεατής έρχεται αντιμέτωπος με την κλασική "στερεοτυπική" εικόνα του τραπεζίτη μέσα από video πορτραίτα, ενός λεπτού το καθένα, που παίρνουν θέση στον εσωτερικό οικιακό χορό του καθενός στην Νέα Υόρκη στην χρονική περίοδο του 2009 που χτύπησε δυνατά η οικονομική κρίση. Στην τελευταία δουλειά «Ενοικιάζεται» ο θεατής έρχεται και πάλι αντιμέτωπος με την τρέχουσα οικονομική και κοινωνική κατάσταση του 2014 μέσα στην ελληνική αθηναϊκή "πραγματικότητα". Μέσα από τον τρόπο που δουλεύω "εμαναφερο" καταστάσεις στο προσκήνιο με σκοπό την επανεξέταση του.

Πόσο δύσκολο είναι για έναν νέο καλλιτέχνη να δημιουργήσει και να αναγνωριστεί σε μια χώρα που καταρρέει οικονομικά και πολιτιστικά; Πώς αντιμετωπίζετε εσείς την κατάσταση που ζούμε;

Ι'm still trying to figure that out! Αυτό θα το δούμε με τον χρόνο! Προς το παρόν, ως νέος καλλιτέχνης, δημιουργώ για να αναγνωριστώ στον κόσμο της τέχνης. Κάθε αρχή και δύσκολη!

Μέχρι να έρθει η αναγνώριση που θέλω, το κομμάτι της δημιουργίας έχει προτεραιότητα για μένα.

Η έκθεση που παρουσιάζετε στο Rooms 2014 αφήνει στον επισκέπτη μια αίσθηση αισιοδοξίας. Έντονη είναι και η παρουσία του χιούμορ. Με τι αίσθηση θέλετε να φύγει ο καλλιτέχνης από το "δωμάτιό" σας;

Σίγουρα θα ήθελα ο επισκέπτης να φεύγει με μια αίσθηση αισιοδοξίας, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχω προσπαθήσει να περάσω στον θεατή μια χιουμοριστική νότα! Σύγχρονος όμως ελπίζω να φεύγει με την απεικόνιση της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στην χώρα μας και να σκεφτεί.

Mπορείτε να μάθετε περισσότερα για την Όλγα Μηλιαρέση Φωκά εδώ

Κύρα Κάπη