Kιάφα, ένας περίπατος στην οροσειρά του Γράμμου

kiafa
ΔΕΥΤΕΡΑ, 21 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014

Για μια ακόμα εβδομάδα η Γκαλερί Ελένη Κορωναίου παρουσιάζει την καινούργια δουλεία της Ειρήνης Ευσταθίου με τίτλο Κιάφα.

Ολα ξεκίνησαν απο έναν περίπατο στην οροσειρά του Γράμμου. Κιάφα, είναι το όνομα της πρώτης κορυφής της οροσειράς του Γράμμου στην Ήπειρο. Η Ειρήνη Ευσταθίου ερεύνησε άτυπα τα ερείπια και τα υπολείμματα από την εποχή του εμφυλίου πολέμου που συνάντησε στην πορεία της. Ως αρχαιολόγος ακολούθησε την πρακτική της  καταγραφής γνωστή ως 'fieldwalking’, που αποσκοπεί στην αναγνώριση και αποτίμηση των ορατών  στην επιφάνεια λείψανων χωρίς να προβαίνει σε ανασκαφές. Η ‘ανασκαφή’ διαπράχθηκε αργότερα, με την επιστροφή της στην Αθήνα, όπου ξεκίνησε την αναζήτηση εικόνων από την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και περιοχή στα δημόσια αρχεία. Στα έργα της η σύγχυση μεταξύ αρχειακού υλικού και εικόνων που συνέλεξε η ίδια είναι εσκεμμένη, τονίζοντας την υποβόσκουσα υποκειμενική φύση οποιουδήποτε ιστορικού αρχείου.

Με την έκθεση Κιάφα η Ευσταθίου συνεχίζει την διερεύνηση της συλλογικής μνήμης και τoυ συναισθήματος, καθώς και του τρόπου με τον οποίο αυτά λειτουργούν στην δημόσια σφαίρα. Παρουσιάζει το αποτέλεσμα της συνδιαλλαγής της με μια σειρά από ευρήματα από τον Γράμμο και την Αθήνα, η οποία προσεγγίζει μνημειώδη ιστορικά γεγονότα ως τμηματικές και αποσπασματικές αφηγήσεις, σε αντίθεση με την ομαλή γραμμικότητα της επίσημης ιστοριογραφίας. Στον Γράμμο διαδραματίστηκαν οι τελικές μάχες του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα (1946-1949) και υπήρξε το πρώτο πεδίο μάχης όπου έγινε χρήση βομβών Ναπάλμ.

Ο επαναπροσδιορισμός δουλεύει εκ νέου αυτή την συλλογή εικόνων με παραδοσιακά μέσα, όπως η χαρακτική, η ζωγραφική, το σχέδιο, η φωτογραφία και οι εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας. Το κάθε έργο περιέχει εγγενώς τον χρόνο και την εργασία της δημιουργίας του. Η υλική αυτή συνδιαλλαγή με τις εικόνες εισάγει έναν χώρο περισυλλογής, τόσο για τον καλλιτέχνη όσο και για τον θεατή, που αγγίζει την ίδια την εικόνα, αυτό που απεικονίζει, και το συνολικό ευρετήριο μορφών, εμπειριών και αναμνήσεων στις οποίες παραπέμπει το κάθε έργο. Αυτός ο τρόπος εργασίας δημιουργεί μια οικεία, προσωπική και με αρκετούς τρόπους ζωντανή εμπειρία γεγονότων με τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχει υπάρχει προσωπική βιωματική σχέση.

Η συχνή επίκληση του Ελληνικού εμφυλίου πολέμου στην σφαίρα της σύγχρονης δημόσιας συζήτησης, όχι ως φορτισμένο ιστορικό γεγονός, άλλα περισσότερο ως μια υπερβολικά απλοποιημένη αφαιρετική απεικόνιση ιδεολογικής σύγκρουσης η οποία συχνά χρησιμοποιείται για την δυσφήμιση κάθε μορφής αντιγνωμίας, σε συνδυασμό με το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Ευσταθίου για προσωπικές μαρτυρίες ιστορικών γεγονότων, την έχουν οδηγήσει στην εξερεύνηση μέσα από την εργασία της πιο έμπρακτων μορφών συνδιαλλαγής με την δημόσια σφαίρα. Η συνδιαλλαγή αυτή της επέτρεψε να εξετάσει τους μηχανισμούς, τις εικόνες, την αισθητική και τις τελετουργίες της αντιγνωμίας και της αντίστασης, τόσο ιστορικά, όσο και σε σύγχρονο πλαίσιο, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτά περιέχουν, απεικονίζουν και εκφράζουν την καταστροφή, το αδιέξοδο, την σύγκρουση, την καταπίεση, άλλα επίσης και την αντίσταση, την επιμονή και την ελπίδα, δημιουργώντας αναφορικούς συσχετισμούς άλλα και συγχρόνως και ρήξεις μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος.

Πληροφορίες: Δημοφώντος 30 , Αθήνα.