"Η Τέχνη πρέπει να είναι μια αυθεντική κατάθεση της ατομικότητας"

kontoleon
ΤΕΤΑΡΤΗ, 03 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

WRITEST: Το clickatlife επιλέγει ρήσεις από έντεκα συγγραφείς της παγκόσμιας κλασσικής λογοτεχνίας για να ανοίξει διάλογο με σύγχρονους εκπροσώπους της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Ο Μάνος Κοντολέων απαντά.

Δεν είναι δικό τους θέμα (των αναγνωστών) το ότι χρειάστηκε να μάθεις να γράφεις. Άφησέ τους να νομίζουν ότι έτσι γεννήθηκες». Έρνεστ Χέμινγουεϊ

1. Ο συγγραφέας γεννιέται ή γίνεται;
-Υποθέτω και τα δύο. Και λέω πως είναι κάτι που το υποθέτω μιας και ξέρουμε όσους έχουν γίνει συγγραφείς, αλλά δεν ξέρουμε πόσοι τυχόν αν και γεννήθηκαν για να γίνουν, τελικά δεν έγιναν. Αλλά αν δεν γεννηθείς με το ταλέντο, πώς αλλιώς θα το αποκτήσεις; Αλλά και πάλι αν έχεις γεννηθεί με αυτό, δεν θα πρέπει να φροντίσεις να το καλλιεργήσεις; Άρα…  Ναι και τα δυο πρέπει να ισχύουν.

«Είμαι επιτυχημένος, πιθανότατα γιατί πάντα πίστευα ότι δεν ήξερα το παραμικρό για το γράψιμο και ειλικρινά προσπαθούσα πάντα να πω μια ενδιαφέρουσα ιστορία με διασκεδαστικό τρόπο». Έντγκαρν Ράις Μπάροουζ

2. Γιατί γράφεις;
- Ίσως γιατί δεν ξέρω πια τι άλλο να κάνω... Μπορεί όμως και γιατί το γράψιμο να είναι ο μόνος τρόπος που γνωρίζω για να εκφράσω τον εαυτό μου... Τελικά και οι δυο απαντήσεις, νομίζω, πως είναι ταυτόσημες... Θέλω να πω πως μετά από τα δώδεκα περίπου χρόνια μου (τότε που έγραψα το πρώτο μου κείμενο και το είδα να δημοσιεύεται στη "Διάπλαση των Παίδων") μέχρι σήμερα έχω τόσο εθιστεί στο να εκφράζω γραπτώς σκέψεις και όνειρα, ανασφάλειες, θυμούς και αγάπες, που ακόμα και αν ήθελα (και κάποιες στιγμές πραγματικά το θέλω) να βρω έναν άλλο τρόπο έκφρασης και προβολής του εγώ μου, δεν ξέρω τη μέθοδο για να το κάνω.
Γράφω -αναρωτιέμαι- από κεκτημένη ταχύτητα; Ή μήπως γράφω γιατί δεν τολμώ να εγκαταλείψω όλα όσα έχω κατακτήσει;

«Ο συγγραφέας που δεν ενδιαφέρεται ούτε συμπονά τα κουσούρια των ηρώων του, δεν είναι πειστικός», Τζόζεφ Κόνραντ

3. Ποιόν ήρωά σου συμπάθησες και ποιόν μίσησες περισσότερο;
-Μα συμφωνώ απόλυτα με αυτό που έχει πει ο Κόνραντ. Όλους τους ήρωές μου τους αγάπησα. Και κανένα δε έχω μισήσει. Ίσως κάποιοι από αυτούς να με εκφράζουν περισσότερο…Να είναι το alter ego  μου. Αλλά όλους κι όλες το ίδιο αγάπησα. Τους αγάπησα δε –παρακαλώ αυτό να το σημειώσετε-  και σα γεννήτορας τους και σαν εραστής τους.


«Το να τελειώνεις ένα βιβλίο μοιάζει με το να οδηγείς ένα παιδί στον πίσω κήπο του σπιτιού και να το σκοτώνεις», Τρούμαν Καπότε

4. Όταν ολοκληρώνεις ένα βιβλίο σου νιώθεις….
-Ανάμεικτα είναι τα συναισθήματα. Από τη μια χαίρομαι που τα κατάφερα για μια ακόμα φορά. Αλλά αισθάνομαι και ανακούφιση που επιτέλους θα έχω το χρόνο να ασχοληθώ με τον εαυτό μου και δε θα χρειάζεται να κρυφακούω το τι οι ήρωές μου συζητάνε. Μα υπάρχει και η κάτι το απροσδιόριστο… Μια θλίψη. Η θλίψη του αποχωρισμού -για μήνες ζούσε μέσα στις ζωές κάποιων άλλων…  Και στο τέλος καταφθάνει η αγωνία: θα υπάρξει ένα επόμενο έργο; Ή μήπως η έμπνευση σε εγκατέλειψε; Με άλλα λόγια –από το «Ούφ!» στο «Αχ!»

«Κάθε μυστικό στην ψυχή του συγγραφέα, κάθε εμπειρία της ζωής του, υπάρχει μέσα στο έργο του». Βιρτζίνια Γουλφ

5. Τι σε εμπνέει;
-Α, η Βιρτζίνια Γουλφ το έγραψε τόσο εύστοχα. Εγώ απλώς να προσθέσω πως γράφω για τον εαυτό μου. Αλλά όσο περισσότερο για δικιά σου ανάγκη δημιουργείς κάτι, τόσο αυτό το κάτι αγγίζει περισσότερο περισσότερους. Όλοι μας ζητάμε να εκφράζουμε την αυθεντικότητά μας και όλοι μας θέλουμε να συναντάμε την αυθεντικότητα των άλλων. Η Τέχνη πρέπει να είναι μια αυθεντική κατάθεση της ατομικότητας.


«Ο χρόνος του συγγραφέα δαπανάται κατά πολύ στο διάβασμα. Για να γράψει ένα βιβλίο, πρέπει να ξεψαχνίσει μισή βιβλιοθήκη». Σάμιουελ Τζόνσον

6. Τι διαβάζεις αυτή την περίοδο;
-Κάθε μέρα εδώ και χρόνια, πολλά χρόνια, σχεδόν τόσα όσα ζω, διαβάζω. Άλλοτε ότι μου πέσει στα χέρια, άλλοτε βιβλία που πάνω τους ζητώ να στηριχτώ. Αυτές τις μέρες και καθώς είμαι στην διαδικασία να ξεκινήσω ένα νέο έργο, διαβάζω ελληνική και ξένη λογοτεχνία, διαβάζω κλασικά παιδικά βιβλία, διαβάζω δοκίμια… Στην ουσία μέσα από την ποικιλία αναζητώ ένας δρόμο για να τον  ακολουθήσω. Άλλα, πάντως, οι διαβάσματα ενός αναγνώστη κι άλλα ενός γραφιά. Θέλω να πω πως με άλλο τρόπο προσλαμβάνονται.

«Το γράψιμο είναι θέμα ρυθμού. Το συγκρίνω με την τζαζ», Φρανσουάζ Σαγκάν

7. Ποια τραγούδια θα ήθελες να είχες γράψει αν ήσουν μουσικός;

-Αυτά που θα μπορούσαν να ντύσουν μουσικά τα βιβλία που έχω γράψει. Κι επειδή έχω γράψει όχι μόνο πολλά βιβλία, αλλά και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, θα έλεγα πως αν ήμουνα μουσικός θα έγραφα από κλασική μουσική έως τζαζ και από μπαλάντες έως μπάλους…

«Δεν μπορείς να διορθώσεις ένα έργο σου παρά μόνο όταν το ξεχάσεις», Βολταίρος

8. Σε ποιο βιβλίο σου θα ήθελες, αν επέστρεφες, να έδινες άλλο τέλος και γιατί;
-Όχι έγινε, έχει γίνει. Ποιο το νόημα να επιστρέφει κανείς σε κάτι που ολοκληρώθηκε. Καλύτερα να σε απασχολεί κάτι που έχει να κάνει με το μέλλον. Κι ανα κάποιες φορές φλερτάρω με την ιδέα να επιστρέψω σε κάποια παλαιότερα έργα μου, δεν είναι με τη διάθεση να τα διορθώσω, αλλά να τα ξαναγράψω.

«Οι λέξεις χωρίς εμπειρία είναι χωρίς νόημα», Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ

9. Με ποια ηρωίδα βιβλίου θα ήθελες να βγεις ραντεβού;
-Τις ηρωίδες των μυθιστορημάτων που αγάπησα, τις ξέρω πολύ καλά. Περισσότερο ενδιαφέρον έχει να βγει κανείς ραντεβού με μια άγνωστη του γυναίκα, που στη συνέχεια θα θελήσει να την κάνει ο ίδιος κεντρικό πρόσωπο σε δικό του έργο.

«Τα εργαλεία μου για να γράψω είναι το χαρτί, ο καπνός, το φαγητό και λίγο ουίσκι». Γουίλιαμ Φώκνερ

10. Ποια είναι η πιο παράξενη συγγραφική σου συνήθεια;
-Αυτό είναι κάτι που δεν το είχα ποτέ μου σκεφτεί. Μα τώρα που το σκέφτομαι θα έλεγα πως είναι το γεγονός πως αυτά που καθημερινά ζω τα βλέπω σαν μυθιστόρημα και όσα πάλι ως μυθιστόρημα τα διαβάζω, τα ζω ως καθημερινότητα.

«Αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, γράψε!», Επίκτητος

11. Ποια συμβουλή θα έδινες στους επίδοξους συγγραφείς;
-Να διαβάζουν και να γράφουν. Να παρατηρούν και να γράφουν. Να αμφισβητούν και να γράφουν. Να γράφουν.

Ποιός είναι ο Μάνος Κοντολέων

Ο Μάνος Κοντολέων γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946. Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. [1] Έχει σημαντική παρουσία τόσο στο χώρο της λογοτεχνίας για ενήλικες αναγνώστες, όσο και στη λογοτεχνία που αφορά τα παιδιά και τους νέους. Παράλληλα γράφει κριτικά σημειώματα σε εφημερίδες ( Αυγή, Καθημερινή κ.α. ) και σε περιοδικά ( Διαβάζω, Πόρφυρας, Τραμ κ.α. ) Έχει γράψει σενάρια τηλεοπτικών προγραμμάτων για παιδιά, ενώ υπήρξε και συνεργάτης του Γ΄ Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Με τη λογοτεχνία ασχολείται από τα παιδικά του χρόνια, δημοσιεύοντας μικρά κείμενα στο περιοδικό "Διάπλασις των Παίδων". Η πρώτη του επίσημη παρουσία στα ελληνικά Γράμματα γίνεται το 1969 με τη δημοσίευση διηγήματός του σε ανθολογία νέων συγγραφέων που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κάλβος. Το 1979 κυκλοφορούν τα πρώτα του βιβλία. Υπήρξε κατά διαστήματα μέλος των Δ. Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, της Εταιρείας Συγγραφέων και του Ελληνικού Τμήματος Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ). Υπήρξε αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Unicef. Η σύζυγός του είναι η Κώστια Κοντολέων η οποία είναι επίσης συγγραφέας και μεταφράστρια.[2] Έχουν αποκτήσει δύο παιδιά -την Άννα η οποία είναι συγγραφέας και τον Δομήνικο ο οποίος είναι δημοσιογράφος.

Δείτε περισσότερα για το συγγραφέα στην ιστοσελίδα του